Theo luật sư, do cưỡng đoạt tài sản không thuộc nhóm tội khởi tố theo yêu cầu bị hại, tài xế vẫn có thể bị xử lý hình sự dù đã trả lại tiền và xin lỗi nạn nhân.
Như Dân trí thông tin, ngày 11/9, bà Bùi Thị Ly (60 tuổi, dân tộc Mường, ở xã Mường Đồng, tỉnh Phú Thọ) được một người đàn ông kéo ba lô, lôi kéo bà đi theo và nói "làm phúc, không lấy tiền" khi bà đang tìm xe về quê tại khu vực Bến xe Mỹ Đình.Tuy nhiên, sau quãng đường khoảng 70km từ Hà Nội đến Bến xe Hòa Bình (Phú Thọ), tài xế cho chạy quá điểm dừng rồi khóa cửa xe, đòi 3,5 triệu đồng. Sau khi bà Ly van xin và đưa 2,5 triệu đồng, tài xế mới mở cửa để người này xuống xe. Người phụ nữ sau đó chạy vào bến xe cầu cứu và được hướng dẫn trình báo công an.
Một ngày sau, tài xế đã tới xin lỗi và trả lại bà số tiền trên. Tuy nhiên, người này vẫn bị Công an tỉnh Phú Thọ bắt khẩn cấp để điều tra hành vi cưỡng đoạt tài sản. Danh tính tài xế là Nguyễn Trường Giang (44 tuổi, ở phường Sơn Nam, tỉnh Hưng Yên).
Nghi phạm Nguyễn Trường Giang (Ảnh: Công an Phú Thọ).
Luật sư Trần Hoàng Linh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết theo Điều 170 Bộ luật Hình sự 2015, người nào đe dọa dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản có thể bị xử lý về tội Cưỡng đoạt tài sản. Khung hình phạt cơ bản của tội danh này là 1-5 năm tù.
Với trường hợp trên, xâu chuỗi các tình tiết trong vụ việc, có thể thấy hành vi của Giang có dấu hiệu của việc chiếm đoạt tài sản. Từ việc chèo kéo, lừa dối nạn nhân về việc "làm phúc, không lấy tiền" để bà Ly lên xe, đi xe quá điểm dừng, khóa cửa xe tới việc ép đưa 3,5 triệu đồng mới cho xuống xe, những hành vi này có thể xếp vào nhóm "thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản" theo Điều 170 Bộ luật Hình sự 2015.
Việc bà Ly đưa tiền cho nghi phạm hoàn toàn không phải giao dịch dân sự tự nguyện mà xuất phát từ sự ép buộc, đe dọa về tinh thần của tài xế. Hành vi càng gây bức xúc hơn khi nạn nhân đã cao tuổi, là người lao động nghèo, kinh tế khó khăn và gần như không có khả năng phản kháng.
Bởi vậy, việc cơ quan điều tra nhanh chóng bắt khẩn cấp Giang để điều tra hành vi cưỡng đoạt tài sản là có cơ sở, là động thái hết sức kịp thời, thể hiện sự quyết liệt của lực lượng chức năng trong việc xử lý hành vi có dấu hiệu phạm tội, bảo vệ những đối tượng yếu thế trong xã hội.
Với giá trị tài sản chiếm đoạt là 2,5 triệu đồng, trong trường hợp bị quy kết trách nhiệm hình sự, mức phạt mà nghi phạm có thể phải đối mặt sẽ là phạt tù 1-5 năm.
Bà Ly kể lại sự việc tại bến xe (Ảnh cắt từ clip).
Về tình tiết người này đã xin lỗi và trả lại 2,5 triệu đồng cho nạn nhân, đây hoàn toàn không phải căn cứ miễn trừ trách nhiệm hình sự bởi theo Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, việc khởi tố vụ án hình sự Cưỡng đoạt tài sản không thuộc trường hợp buộc phải khởi tố theo yêu cầu của bị hại.
Do đó, trong trường hợp nhận được tin báo về tội phạm, bất kể người vi phạm đã khắc phục hậu quả hay chưa và việc nạn nhân có rút đơn trình báo hoặc xin miễn trách nhiệm hình sự cho tài xế hay không, cơ quan điều tra vẫn có thể khởi tố vụ án để điều tra theo quy định. Bởi vậy, không phải cứ xin lỗi, trả lại tiền là đồng nghĩa với hết trách nhiệm.
Tuy nhiên, với việc đã xin lỗi và trả lại tiền cho bị hại, đây có thể là căn cứ để cơ quan tiến hành tố tụng xét áp dụng tình tiết giảm nhẹ trong trường hợp nghi phạm bị xử lý hình sự. Ngoài ra, trong quá trình giải quyết vụ án, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ tiếp tục xem xét các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự khác để đánh giá có đủ căn cứ tuyên mức án thấp hơn khung hình phạt bị truy tố hoặc cho hưởng án treo hay không, căn cứ các Điều 54 và 65 Bộ luật Hình sự 2015.
