Don Jong Un
Địt xong chạy
Cá mập còn giữ một vai trò “vô hình” ít ai biết: sự hiện diện của chúng khiến các loài cá ăn rong, cá ăn san hô phải tránh xa những vùng rạn hoặc thảm cỏ biển
Nửa thế kỷ qua, cá mập và cá đuối ngoài khơi đã giảm tới 71% (theo Nature, 2021). Lý do không khó đoán: đánh bắt quá mức, cắt vây rồi vứt xác, và những ngư trường vét sạch từ tầng mặt xuống đáy. Nhiều người nghe tin cá mập biến mất còn mừng thầm vì nghĩ sẽ không bị “ăn thịt” như phim ảnh. Nhưng sự thật là nếu cá mập không còn, đại dương sẽ mất đi bộ khung chống đỡ của nó.
Không có cá mập, các loài cá tầm trung như cá ngừ, cá thu, cá đuối nhỏ… sẽ sinh sôi vô tội vạ. Chúng sẽ càn quét sinh vật phù du, những sinh vật tí hon tạo ra phần lớn oxy bạn đang hít thở mỗi ngày. Thiếu phù du, rạn san hô mất khả năng quang hợp, chết dần, chỉ còn trơ bộ khung đá vôi. San hô mất, hàng loạt loài cá nhỏ hơn cũng mất chỗ trú ẩn, chuỗi thức ăn đứt gãy, và cuối cùng bàn ăn của con người cũng trống trơn hơn.
Cá mập còn giữ một vai trò “vô hình” ít ai biết: sự hiện diện của chúng khiến các loài cá ăn rong, cá ăn san hô phải tránh xa những vùng rạn hoặc thảm cỏ biển. Nhờ vậy, những hệ sinh thái này mới được bảo vệ khỏi cảnh bị gặm trụi. Ngoài ra, cá mập di chuyển rất xa, mang theo và phân tán chất dinh dưỡng từ vùng biển này sang vùng biển khác, nuôi sống cả những sinh vật ở cách xa hàng trăm dặm.
Thế nhưng, những vai trò ấy đang bị chôn vùi dưới những con số lạnh lùng: khoảng 100 triệu cá mập bị săn bắt mỗi năm, phần lớn chỉ để lấy vây. Vây được cắt, thân bị quăng xuống biển – để c.h.ế.t từ từ dưới đáy tối. Bát súp vi cá trên bàn tiệc trở thành dấu chấm hết cho một sinh mạng, và từng chút một, là dấu chấm hết cho cả một hệ sinh thái. Đây không phải là nhu cầu sinh tồn, mà là trò khoe khoang đắt đỏ của con người.
Nếu để mất cá mập, hậu quả không chỉ ở ngoài khơi, mà sẽ lan đến từng hơi thở, khí hậu và cả sự sống của chính chúng ta. Giữ cá mập không phải để “nuôi kẻ thù” dưới nước, mà là giữ cho biển khỏe, giữ cho mình còn chỗ mà đứng. Vì đại dương cần cá mập, và chúng ta cũng vậy, loài nào cũng có 1 vai trò trong hệ sinh thái. Hãy nói không với hành vi mua bán vi cá mập, chúng cũng không phải là loài động vật nguy hiểm nhất hành tinh như chúng ta vẫn bị phim ảnh nhồi nhét.
