Don Jong Un
Địt xong chạy
Giữa mùa cao điểm xuất khẩu, Trung Quốc gần như bỏ qua đậu tương Mỹ để chuyển sang mua từ Nam Mỹ, khiến nông dân Mỹ đối mặt nguy cơ mất tới 14–16 triệu tấn đơn hàng, tương đương hàng tỷ USD. Giá rẻ không đủ bù đắp tác động từ mức thuế 23% mà Bắc Kinh áp lên hàng Mỹ, trong khi USDA có thể buộc phải cắt giảm dự báo xuất khẩu cho niên vụ 2025/26 nếu căng thẳng thương mại chưa được tháo gỡ.
Nông dân Mỹ đang bỏ lỡ cơ hội bán hàng tỷ USD đậu tương cho Trung Quốc khi đã đi được nửa chặng đường của mùa vụ xuất khẩu cao điểm. Nguyên nhân là các cuộc đàm phán thương mại bế tắc, khiến xuất khẩu bị ngưng trệ và tạo cơ hội cho các nhà cung ứng Nam Mỹ chen chân, theo các nhà giao dịch và phân tích.
Theo hai thương nhân tại châu Á, các nhà nhập khẩu Trung Quốc đã đặt khoảng 7.4 triệu tấn đậu tương – chủ yếu từ Nam Mỹ – cho đơn hàng giao tháng 10, chiếm 95% nhu cầu dự kiến của Trung Quốc trong tháng này, cùng với 1 triệu tấn cho tháng 11 (khoảng 15% nhu cầu dự kiến).
Cùng thời điểm năm ngoái, người mua Trung Quốc đã đặt khoảng 12–13 triệu tấn đậu tương Mỹ cho giao hàng tháng 9 đến tháng 11, một thương nhân tại Singapore cho biết.
Thông thường, Mỹ xuất khẩu phần lớn đậu tương sang Trung Quốc trong giai đoạn từ tháng 9 đến tháng 1, trước khi vụ thu hoạch của Brazil đưa hàng ra thị trường. Nhưng đến nay, người mua Trung Quốc vẫn chưa đặt bất kỳ đơn hàng nào từ nguồn cung mới của Mỹ, theo dữ liệu theo dõi vận chuyển.
Trong niên vụ kết thúc vào tháng 8/2025, Mỹ đã bán khoảng 22,9 triệu tấn đậu tương cho Trung Quốc, thị trường tiêu thụ lớn nhất, với tổng giá trị 12.8 tỷ USD trong năm 2024.
“Mọi chuyện như hiện tại thì chúng tôi nghĩ Trung Quốc sẽ dùng đậu tương Nam Mỹ đến hết năm,” thương nhân ở Singapore nhận định.
Việc Trung Quốc vắng bóng lâu dài được dự báo sẽ tiếp tục gây áp lực lên giá đậu tương chuẩn Chicago, vốn đã rơi xuống vùng thấp nhất trong 5 năm.
Mặc dù giá đậu tương Mỹ hiện rẻ hơn khoảng 80–90 cent/giạ so với đậu tương Brazil trong giai đoạn giao hàng tháng 9–10, nhưng mức thuế 23% mà Trung Quốc áp lên hàng Mỹ đã làm tăng thêm khoảng 2 USD/giạ, khiến chi phí nhập khẩu đội lên, các thương nhân cho biết.
Theo Dan Basse – Chủ tịch công ty AgResource ở Chicago – nếu Trung Quốc tiếp tục đứng ngoài thị trường Mỹ đến giữa tháng 11, tổng số lượng bán bị mất có thể lên tới 14–16 triệu tấn.
Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự kiến sẽ hạ dự báo xuất khẩu đậu tương của Mỹ niên vụ 2025/26 trong báo cáo Cung cầu nông sản thế giới công bố ngày thứ Sáu. Trước đó, USDA đã ước tính xuất khẩu ở mức 46.4 triệu tấn, giảm so với 51.02 triệu tấn của năm trước, và có thể còn điều chỉnh thêm nếu căng thẳng thương mại chưa được giải quyết.
Tuy vậy, Trung Quốc vẫn chưa hoàn toàn khép cửa với đậu tương Mỹ, vì vẫn còn nhu cầu lớn cho các đơn hàng giao từ tháng 11 đến tháng 1.
“Đậu tương Mỹ hiện có giá rất hấp dẫn với nhiều khách hàng ngoài Trung Quốc, đặc biệt là trong giai đoạn Mỹ ít cạnh tranh hơn vào mùa bán cao điểm,” Johnny Xiang, nhà sáng lập AgRadar Consulting tại Bắc Kinh cho biết.
“Ngược lại, nhu cầu mạnh từ Trung Quốc đã đẩy giá đậu tương Brazil lên cao khi mùa bán hàng của họ sắp kết thúc. Nếu một thỏa thuận thương mại Trung – Mỹ được ký kết, triển vọng cho đậu tương Mỹ sẽ cải thiện rõ rệt.”
Giá đậu tương Brazil leo thang đang đe dọa lợi nhuận của các nhà máy ép dầu Trung Quốc. Biên lợi nhuận chế biến tại Rizhao – trung tâm chế biến chủ chốt – đã rơi vào vùng âm trong hai tuần gần đây, sau khi dương vào đầu tháng 8.
Trung Quốc đã nhập khẩu kỷ lục đậu tương trong tháng 5, 6, 7 và 8, khiến tồn kho phình to, một phần để phòng ngừa rủi ro gián đoạn nguồn cung trong quý IV.
“Giờ thì không có nhiều điều để nói về Trung Quốc cả,” một nhà xuất khẩu đậu tương Mỹ thừa nhận. “Trong điều kiện bình thường, lẽ ra chúng tôi đang giao khoảng 15 chuyến tàu mỗi tuần.”
Reuters
