Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Ở Nam Kỳ thời gian vua Gia Long xây thành đắp lũy trung hưng nhà Nguyễn có vô số những giai thoại ,hầu như vùng nào,xứ nào, chùa nào cũng có giai thoại liên quan Ấu Chúa Nguyễn Ánh.Từ con cá, trái bần,cây mù u cũng có dính líu tới việc cứu nguy vị vua tương lai này.
Thí dụ như con cá linh
Cá Linh sẽ nhảy lên nếu gặp dòng nước mát, có lẽ chúa Ánh lái ghe đi đúng dòng nước mát vào chỗ có Cá Linh nó nhảy lên, làm Chúa sinh nghi nên quay ghe đi.
Sách nhiều cuốn khẳng định là cá linh có một giai thoại với chúa Nguyễn Ánh.Khi xưa chúa hành quân qua Vàm Nao thì thấy cá nhỏ,trắng trắng tự dưng nhảy vào thuyền nên vua sanh nghi nên không đi, về sau mới biết nếu đi là chết vì quân Tây Sơn đang mai phục ở Thủ Chiến Sai (Cù Lao Giêng)
Chính vì vậy chúa Nguyễn Ánh đặt tên cho loài cá đó là cá Linh
Thực tế thì đây là hiện tượng khoa học
Ngư dân Nam Kỳ rành con cá này nói là ,loài cá này có hai loại
Một loại mình dẹp,vẩy nhỏ xíu ,có một hàng vẩy chạy dọc hông lấm tấm đen hơi lợt lợt tên là cá linh rìa. Loại hai có dáng tròn dài cở ngón tay tên là cá linh ống. Cá này từ Biển Hồ thượng nguồn Cửu Long theo mùa lụt lội đổ về hạ nguồn Nam Kỳ vào dịp tháng 4 tới tháng 5 âm lịch .Khi đi nó nhỏ xíu như đầu đũa kêu là cá linh non
Vừa đi vừa ăn,qua Nam Kỳ lúc vào vàm rạch,ruộng đồng ăn rong bọt lớn từ từ bằng ngón chưn cái,có con bằng nữa cườm tay. Nơi ruộng vườn, dân quê gọi tên "cá linh" là dựa theo cái kinh nghiệm trong nghề chài lưới mà đặt để ra. chứ không có vua Gia Long nào phong hết
Vì quan sát cá này sẽ biết mưa hay nắng
Chẳng hạn như đang mùa nước nổi,vào các ngày nước trên đồng bắt đầu giựt, khoảng mùng 10 tháng 10 âm lịch, là cá linh biết trước nơi đây nước sẽ rút. Và chúng ùn ùn kéo nhau ra các bờ kinh, vàm rạch đặc nước
Cá linh non
Nhưng khi cá ra như vậy các xuồng ghe chài lưới đón cá tại các vàm rạch để giăng bắt dính cá vô số kể; bỗng dưng cá linh dường như trốn đâu mất, cá dính lưới thưa thớt, rồi không dính lưới nữa, thế là dân chài lưới biết chắc trời sắp sửa chuyển mưa
Khi có mưa như vậy cá linh không thèm ra sông nữa và tiếp tục ở ráng lại trên đồng, và tiếp tục chờ nắng lên mới bắt đầu lại cuộc hành trình vượt các đồng cỏ, bờ kinh, vàm rạch để về miền sông nước sâu hơn
Do đặc tánh biết nắng, biết mưa như vậy, mà dân quê ở vùng sông nước Long Xuyên, Châu Ðốc, Hồng Ngự, Tân Châu, Cao Lãnh, Sa Ðéc và các vùng lân cận gọi loại cá này là "cá linh"
Tình cảm của dân Miền Nam với vua Gia Long là thiệt .Dựa vào Miền Nam mà vua Gia Long đã thành công khi đem quân Nam về Thăng Long sưởi ấm muôn lòng,thống nhứt đất nước,chấm dứt chiến tranh.Triều đại Gia Long tôn trọng Miền Nam rõ ràng
Trong cuốn “Le Dragon d' Annam (Con Rồng An-Nam) của vua Bảo Đại” có chép rằng:
“Các vị Tiên Đế của tôi cũng thường hướng về người phụ nữ miền Nam. Nếu tôi nhớ không sai thì trước Hoàng hậu Nam Phương của tôi là người miền nam, có đến bảy phụ nữ miền Nam đã từng là nữ chủ nhân của Hoàng thành Huế
Khi chọn phụ nữ Miền Nam làm vợ, hình như đức Tiên Đế và tôi đều nghĩ rằng trước kia đức Thế Tổ Cao Hoàng đã được nhân dân miền Nam yểm trợ trong việc khôi phục giang sơn. Chính đó là sự ràng buộc tình cảm giữa Hoàng triều Huế với người dân Miền Nam”
Người Miền Nam khi nhắc tới vua Gia Long đều tôn xưng là Đức Thế Tổ Cao Hoàng . Sau khi vua Gia Long băng hà dân Nam Kỳ đã lập miếu thờ vị Hoàng Đế này ở rất nhiều nơi Vị Hoàng Đế vĩ đại đã đem lại một Việt Nam với cương thổ và lãnh hải rộng lớn.
Thí dụ như con cá linh
Cá Linh sẽ nhảy lên nếu gặp dòng nước mát, có lẽ chúa Ánh lái ghe đi đúng dòng nước mát vào chỗ có Cá Linh nó nhảy lên, làm Chúa sinh nghi nên quay ghe đi.
Sách nhiều cuốn khẳng định là cá linh có một giai thoại với chúa Nguyễn Ánh.Khi xưa chúa hành quân qua Vàm Nao thì thấy cá nhỏ,trắng trắng tự dưng nhảy vào thuyền nên vua sanh nghi nên không đi, về sau mới biết nếu đi là chết vì quân Tây Sơn đang mai phục ở Thủ Chiến Sai (Cù Lao Giêng)
Chính vì vậy chúa Nguyễn Ánh đặt tên cho loài cá đó là cá Linh
Thực tế thì đây là hiện tượng khoa học
Ngư dân Nam Kỳ rành con cá này nói là ,loài cá này có hai loại
Một loại mình dẹp,vẩy nhỏ xíu ,có một hàng vẩy chạy dọc hông lấm tấm đen hơi lợt lợt tên là cá linh rìa. Loại hai có dáng tròn dài cở ngón tay tên là cá linh ống. Cá này từ Biển Hồ thượng nguồn Cửu Long theo mùa lụt lội đổ về hạ nguồn Nam Kỳ vào dịp tháng 4 tới tháng 5 âm lịch .Khi đi nó nhỏ xíu như đầu đũa kêu là cá linh non
Vừa đi vừa ăn,qua Nam Kỳ lúc vào vàm rạch,ruộng đồng ăn rong bọt lớn từ từ bằng ngón chưn cái,có con bằng nữa cườm tay. Nơi ruộng vườn, dân quê gọi tên "cá linh" là dựa theo cái kinh nghiệm trong nghề chài lưới mà đặt để ra. chứ không có vua Gia Long nào phong hết
Vì quan sát cá này sẽ biết mưa hay nắng
Chẳng hạn như đang mùa nước nổi,vào các ngày nước trên đồng bắt đầu giựt, khoảng mùng 10 tháng 10 âm lịch, là cá linh biết trước nơi đây nước sẽ rút. Và chúng ùn ùn kéo nhau ra các bờ kinh, vàm rạch đặc nước
Cá linh non
Nhưng khi cá ra như vậy các xuồng ghe chài lưới đón cá tại các vàm rạch để giăng bắt dính cá vô số kể; bỗng dưng cá linh dường như trốn đâu mất, cá dính lưới thưa thớt, rồi không dính lưới nữa, thế là dân chài lưới biết chắc trời sắp sửa chuyển mưa
Khi có mưa như vậy cá linh không thèm ra sông nữa và tiếp tục ở ráng lại trên đồng, và tiếp tục chờ nắng lên mới bắt đầu lại cuộc hành trình vượt các đồng cỏ, bờ kinh, vàm rạch để về miền sông nước sâu hơn
Do đặc tánh biết nắng, biết mưa như vậy, mà dân quê ở vùng sông nước Long Xuyên, Châu Ðốc, Hồng Ngự, Tân Châu, Cao Lãnh, Sa Ðéc và các vùng lân cận gọi loại cá này là "cá linh"
Tình cảm của dân Miền Nam với vua Gia Long là thiệt .Dựa vào Miền Nam mà vua Gia Long đã thành công khi đem quân Nam về Thăng Long sưởi ấm muôn lòng,thống nhứt đất nước,chấm dứt chiến tranh.Triều đại Gia Long tôn trọng Miền Nam rõ ràng
Trong cuốn “Le Dragon d' Annam (Con Rồng An-Nam) của vua Bảo Đại” có chép rằng:
“Các vị Tiên Đế của tôi cũng thường hướng về người phụ nữ miền Nam. Nếu tôi nhớ không sai thì trước Hoàng hậu Nam Phương của tôi là người miền nam, có đến bảy phụ nữ miền Nam đã từng là nữ chủ nhân của Hoàng thành Huế
Khi chọn phụ nữ Miền Nam làm vợ, hình như đức Tiên Đế và tôi đều nghĩ rằng trước kia đức Thế Tổ Cao Hoàng đã được nhân dân miền Nam yểm trợ trong việc khôi phục giang sơn. Chính đó là sự ràng buộc tình cảm giữa Hoàng triều Huế với người dân Miền Nam”
Người Miền Nam khi nhắc tới vua Gia Long đều tôn xưng là Đức Thế Tổ Cao Hoàng . Sau khi vua Gia Long băng hà dân Nam Kỳ đã lập miếu thờ vị Hoàng Đế này ở rất nhiều nơi Vị Hoàng Đế vĩ đại đã đem lại một Việt Nam với cương thổ và lãnh hải rộng lớn.
