Ý m chửi xàmmer ngu hơn giòi bọ à
Xamer không nhạy cảm bằng giun đất
Chào bạn, câu hỏi của bạn rất đúng trọng tâm. Có, giun đất có khả năng phản ứng rất nhạy bén với các thay đổi của môi trường và có nhiều bằng chứng khoa học chứng minh điều này.
Giun đất, với vai trò là "kỹ sư hệ sinh thái" (ecosystem engineers), rất nhạy cảm với các yếu tố vật lý và hóa học của đất. Phản ứng này là cơ chế sinh tồn thiết yếu của chúng.
🔬 Bằng Chứng Khoa Học Về Phản Ứng Môi Trường Của Giun Đất
1. Phản ứng với Độ ẩm/Nước ngập (Rainfall/Flooding)
Việc giun đất bò lên mặt đất khi trời mưa hoặc sắp mưa là phản ứng nổi tiếng nhất, được các nghiên cứu đưa ra nhiều giả thuyết:
* Tránh ngạt thở (Hypoxia/Anoxia): Khi đất bão hòa nước, lượng oxy hòa tan trong nước và không khí trong đất giảm mạnh. Mặc dù giun có thể sống dưới nước một thời gian, việc bò lên là phản ứng né tránh để tìm kiếm môi trường có đủ oxy để hô hấp qua da.
* Chiến lược Di chuyển & Giao phối (Dispersal Strategy): Đây là giả thuyết được chấp nhận rộng rãi. Mặt đất ẩm ướt cung cấp điều kiện lý tưởng cho giun di chuyển nhanh chóng và xa hơn (hàng chục mét), tạo cơ hội để tìm kiếm nguồn thức ăn mới, lãnh thổ mới hoặc tìm bạn tình để giao phối.
* Phản ứng với Rung động (Vibration): Tiếng mưa rơi hoặc nước chảy có thể tạo ra rung động trên mặt đất. Giun có thể hiểu nhầm đây là rung động do kẻ săn mồi (như chuột chũi) tạo ra và phản xạ bò lên để chạy trốn khỏi hang.
2. Phản ứng với Áp suất Khí quyển (Barometric Pressure)
Các nhà khoa học và những người nuôi giun lâu năm đều ghi nhận rằng giun có thể "đoán" được thời tiết.
* Cơ chế Cảm nhận: Giun đất không có phổi, tai hay mắt, nhưng chúng có các tế bào thụ cảm (receptor cells) rải rác trên da. Các tế bào này được cho là nhạy cảm với sự giảm của áp suất khí quyển, một dấu hiệu phổ biến của một cơn bão hoặc mưa lớn sắp tới (nguyên nhân là do khối không khí nóng, ẩm, nhẹ hơn thay thế khối không khí lạnh).
* Hành vi né tránh: Phản ứng với áp suất giảm có thể khiến giun di chuyển lên bề mặt trước khi trời mưa, giúp chúng tránh được nguy cơ ngập nước và thiếu oxy thực sự.
3. Phản ứng với Độ pH và Chất ô nhiễm
Giun đất còn được sử dụng rộng rãi trong các nghiên cứu môi trường như một sinh vật chỉ thị (indicator organism) cho chất lượng đất:
* Độ pH: Giun đất cần độ pH đất lý tưởng (khoảng 5.5 - 8.5). Nghiên cứu cho thấy, khi đất trở nên quá chua (pH thấp, ví dụ do mưa axit), giun đất sẽ cố gắng bò ra khỏi đất để né tránh và có thể chết nếu mức pH quá thấp (ví dụ: pH dưới 2.5).
* Chất độc: Giun đất có xu hướng tích lũy các chất ô nhiễm, nên các phản ứng sinh lý và hành vi của chúng (như thay đổi tốc độ tăng trưởng, di chuyển, hoặc xuất hiện tổn thương biểu bì) là thước đo quan trọng để đánh giá mức độ độc hại của đất.
Tóm lại, hành vi của giun đất không phải là "sự biết trước" mà là một chuỗi các phản ứng sinh học và hành vi bản năng cực kỳ nhạy bén đối với các thay đổi vật lý và hóa học trong môi trường của chúng.
Bạn có muốn tìm hiểu thêm về vai trò của giun đất trong việc cải tạo chất lượng đất không?
tuoitre.vn
