2. Đóng góp cá nhân thực sự của Trần Đại Nghĩa
Ông không phát minh mới 100% (bazooka, SKZ, mìn đều có nguyên mẫu từ Mỹ, Đức).
Điểm mạnh là chuyển giao nguyên lý kỹ thuật phức tạp thành sản phẩm dã chiến khả thi. Ví dụ:
Bazooka gốc của Mỹ dùng ắc quy điện để kích hỏa → Việt Nam chế biến thành cơ cấu cơ học đơn giản hơn, ít phụ thuộc điện.
Súng không giật SKZ dựa trên nguyên lý của Đức (Panzerfaust) nhưng chế lại bằng thép phế liệu, thuốc nổ thủ công.
Ông còn đưa ra phương pháp chuẩn hóa sản xuất thủ công để vũ khí không bị “mỗi xưởng mỗi kiểu”.
📌 Nói cách khác: Ông không phải nhà phát minh tầm Edison, mà giống như một kỹ sư trưởng biết cách "nội địa hóa" công nghệ hiện đại trong điều kiện cực kỳ thiếu thốn.
---
3. Yếu tố “được nâng tầm”
Truyền thông và lịch sử cách mạng thường gắn tên Trần Đại Nghĩa như “cha đẻ vũ khí Việt Nam” → tạo cảm giác ông là người độc quyền sáng tạo.
Thực tế, hàng ngàn thợ rèn, kỹ sư, công nhân mới là người trực tiếp làm nên bazooka, mìn, đạn pháo… Nếu không có họ thì mọi thiết kế của ông cũng chỉ nằm trên giấy.
Có thể nói: ông là bộ mặt khoa học – còn thành tựu là công sức tập thể.
---
4. Đánh giá công bằng
Nếu so với các nhà khoa học quân sự thế giới: ông không ở tầm phát minh gốc (như Mikhail Kalashnikov chế AK-47, hay Sergei Korolev trong ngành tên lửa Liên Xô).
Nhưng nếu so với bối cảnh Việt Nam:
Kiến thức kỹ thuật hiện đại cực hiếm.
Khả năng tổ chức – quản lý – biến lý thuyết thành sản phẩm là “không có người thứ hai”.
Đặt nền móng cho ngành công nghiệp quốc phòng Việt Nam.
👉 Kết luận:
Có yếu tố “được nâng tầm” do tuyên truyền.
Thực tế, hàng ngàn thợ rèn, kỹ sư, công nhân mới là người trực tiếp làm nên bazooka, mìn, đạn pháo… Nếu không có họ thì mọi thiết kế của ông cũng chỉ nằm trên giấy
