newboi
Đàn iem Duy Mạnh
thứ ba, 07/10/2025 15:01 (GMT+7)
khối thương mại Nam Mỹ yêu cầu Peru trấn áp nạn khai thác vàng và buôn lậu thủy ngân trái phép đang tàn phá rừng Amazon, đe dọa người bản địa.
ngày 6 tháng 10 năm 2025 cộng đồng Andean (Khối thương mại Nam Mỹ) đã ra phán quyết rằng Peru không hoàn thành cam kết ngăn chặn nạn khai thác vàng và buôn bán thủy ngân trái phép, đồng thời yêu cầu nước này phải cấp tốc cải cách luật pháp và tịch thu các thiết bị khai thác gây ô nhiễm.
theo quyết định này, Peru phải ngừng việc gia hạn đăng ký cho các thợ mỏ “phi chính thức” - điều mà giới chỉ trích cho rằng đang che giấu hoạt động khai thác bất hợp pháp. Đây là lần đầu tiên Cộng đồng Andean ra phán quyết chống lại một quốc gia thành viên trong nỗ lực siết chặt kiểm soát thương mại vàng trái phép đang bùng nổ trong khu vực.
nhu cầu vàng tăng mạnh toàn cầu cùng giá vàng leo thang - dự kiến có thể đạt 4.000 USD/ounce vào năm 2026 - đã khiến nạn khai thác vàng trái phép lan rộng khắp rừng Amazon. Trong quá trình tách vàng khỏi trầm tích, thợ mỏ thường sử dụng thủy ngân, một kim loại nặng độc hại có thể tích tụ trong cá và cơ thể người, đặc biệt gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.
khối Andean cho Peru 20 ngày làm việc để báo cáo biện pháp khắc phục. Nếu không thực hiện, vụ việc sẽ được chuyển lên Tòa án Công lý của khối, nơi có thể áp đặt các biện pháp trừng phạt thương mại bắt buộc.
đơn kiện được gửi hồi tháng 6 bởi liên minh các cộng đồng bản địa và nông thôn sống dọc theo lưu vực sông Nanay ở miền bắc Amazon. Họ cáo buộc hoạt động khai thác vàng trái phép khiến nước sông và cá bị nhiễm độc thủy ngân nặng vượt xa giới hạn an toàn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Các nghiên cứu đã ghi nhận tình trạng phát ban, rối loạn tiêu hóa và tổn thương thần kinh ở người dân địa phương.
Luật sư môi trường César Ipenza (ảnh dưới) cho biết: “Đây là phản ứng trước yêu cầu khẩn thiết của các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm thủy ngân. Đồng thời gửi thông điệp tới các quốc gia khác rằng họ phải tôn trọng quyền của mọi người được sống trong môi trường lành mạnh”.
Ipenza nhấn mạnh nếu Peru không tuân thủ, các biện pháp trừng phạt kinh tế như áp thuế đối với hàng xuất khẩu sang bốn nước thành viên khác có thể được áp dụng. Phán quyết này cũng có thể trở thành án lệ cho các vụ kiện tương tự trong tương lai.
chính phủ Peru từng tiến hành một số chiến dịch truy quét, như “Chiến dịch Thủy ngân 2019” ở vùng Madre de Dios thuộc Amazon, hay vụ thu giữ kỉ lục lượng thủy ngân lậu tại cảng Callao đầu năm nay. Tuy nhiên, các nhóm bản địa cho rằng việc thực thi vẫn yếu kém và mạng lưới tham nhũng giúp hoạt động buôn bán thủy ngân tiếp tục sinh sôi.
“Đây cũng là lời cảnh báo gửi đến các quốc gia nhập khẩu vàng, rằng họ cần xác minh rõ nguồn gốc của kim loại này”, luật sư Ipenza nói. Các nước cần cơ chế giám sát thực chất, không chỉ dựa vào giấy tờ, để ngăn chặn việc thương mại hóa vàng có nguồn gốc từ sự tàn phá rừng Amazon, ô nhiễm môi trường và vi phạm nhân quyền.
khối thương mại Nam Mỹ yêu cầu Peru trấn áp nạn khai thác vàng và buôn lậu thủy ngân trái phép đang tàn phá rừng Amazon, đe dọa người bản địa.
ngày 6 tháng 10 năm 2025 cộng đồng Andean (Khối thương mại Nam Mỹ) đã ra phán quyết rằng Peru không hoàn thành cam kết ngăn chặn nạn khai thác vàng và buôn bán thủy ngân trái phép, đồng thời yêu cầu nước này phải cấp tốc cải cách luật pháp và tịch thu các thiết bị khai thác gây ô nhiễm.
theo quyết định này, Peru phải ngừng việc gia hạn đăng ký cho các thợ mỏ “phi chính thức” - điều mà giới chỉ trích cho rằng đang che giấu hoạt động khai thác bất hợp pháp. Đây là lần đầu tiên Cộng đồng Andean ra phán quyết chống lại một quốc gia thành viên trong nỗ lực siết chặt kiểm soát thương mại vàng trái phép đang bùng nổ trong khu vực.
nhu cầu vàng tăng mạnh toàn cầu cùng giá vàng leo thang - dự kiến có thể đạt 4.000 USD/ounce vào năm 2026 - đã khiến nạn khai thác vàng trái phép lan rộng khắp rừng Amazon. Trong quá trình tách vàng khỏi trầm tích, thợ mỏ thường sử dụng thủy ngân, một kim loại nặng độc hại có thể tích tụ trong cá và cơ thể người, đặc biệt gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.
khối Andean cho Peru 20 ngày làm việc để báo cáo biện pháp khắc phục. Nếu không thực hiện, vụ việc sẽ được chuyển lên Tòa án Công lý của khối, nơi có thể áp đặt các biện pháp trừng phạt thương mại bắt buộc.
đơn kiện được gửi hồi tháng 6 bởi liên minh các cộng đồng bản địa và nông thôn sống dọc theo lưu vực sông Nanay ở miền bắc Amazon. Họ cáo buộc hoạt động khai thác vàng trái phép khiến nước sông và cá bị nhiễm độc thủy ngân nặng vượt xa giới hạn an toàn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Các nghiên cứu đã ghi nhận tình trạng phát ban, rối loạn tiêu hóa và tổn thương thần kinh ở người dân địa phương.
Luật sư môi trường César Ipenza (ảnh dưới) cho biết: “Đây là phản ứng trước yêu cầu khẩn thiết của các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm thủy ngân. Đồng thời gửi thông điệp tới các quốc gia khác rằng họ phải tôn trọng quyền của mọi người được sống trong môi trường lành mạnh”.
Ipenza nhấn mạnh nếu Peru không tuân thủ, các biện pháp trừng phạt kinh tế như áp thuế đối với hàng xuất khẩu sang bốn nước thành viên khác có thể được áp dụng. Phán quyết này cũng có thể trở thành án lệ cho các vụ kiện tương tự trong tương lai.
chính phủ Peru từng tiến hành một số chiến dịch truy quét, như “Chiến dịch Thủy ngân 2019” ở vùng Madre de Dios thuộc Amazon, hay vụ thu giữ kỉ lục lượng thủy ngân lậu tại cảng Callao đầu năm nay. Tuy nhiên, các nhóm bản địa cho rằng việc thực thi vẫn yếu kém và mạng lưới tham nhũng giúp hoạt động buôn bán thủy ngân tiếp tục sinh sôi.
“Đây cũng là lời cảnh báo gửi đến các quốc gia nhập khẩu vàng, rằng họ cần xác minh rõ nguồn gốc của kim loại này”, luật sư Ipenza nói. Các nước cần cơ chế giám sát thực chất, không chỉ dựa vào giấy tờ, để ngăn chặn việc thương mại hóa vàng có nguồn gốc từ sự tàn phá rừng Amazon, ô nhiễm môi trường và vi phạm nhân quyền.
