Don Jong Un
Trai thôn
Kính thông minh của Amazon
Vào thứ Tư, tờ ZD Net tường thuật về chương trình “Delivering the Future” tại San Francisco, trong đó, Amazon đã ra mắt kính giao hàng thông minh, được thiết kế để giúp nhân viên giao hàng giao hàng an toàn và hiệu quả hơn, từ đó cải thiện trải nghiệm giao hàng cho khách hàng.
Việc ra mắt kính thông minh không phải là điều gì mới lạ. Trong cuộc chạy đua về kính thông minh. Meta đã khuấy động thị trường, và Samsung cũng đang rục rịch hé lộ kế hoạch của riêng mình. Thế nhưng, những sản phẩm này dường như chủ yếu nhắm đến người tiêu dùng phổ thông. Trong bối cảnh đó, Amazon, đã bất ngờ rẽ sang một hướng đi khác, một hướng đi có thể định hình lại cách thức hoạt động của ngành tiếp liệu (logistics). Kính thông minh của Amazon không phải để chúng ta lướt mạng xã hội. Mục tiêu của họ thực tế hơn nhiều: trang bị cho các nhân viên giao hàng của mình.
Kính thông minh của Amazon không đơn thuần là một món “đồ chơi” công nghệ mới. Đây là một công cụ được thiết kế có chủ đích để tối ưu hóa công việc giao hàng. Câu hỏi mà chúng ta, với tư cách là những người quan sát xã hội và là khách hàng, phải đặt ra là: Liệu đây có phải là một cuộc cách mạng về hiệu suất và an toàn lao động, hay chúng ta đang vô tình đẩy những người lao động tuyến đầu vào một kỷ nguyên mới của sự giám sát vi mô, nơi mọi cử động của họ đều bị theo dõi bởi một thuật toán?
Lời hứa về một tương lai an toàn và hiệu quả
Không thể phủ nhận những lợi ích mà Amazon đưa ra nghe rất hấp dẫn. Công ty tuyên bố rằng những chiếc kính này, được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy, sẽ giúp nhân viên giao hàng làm việc an toàn và hiệu quả hơn, và điều đó cuối cùng cũng đồng nghĩa với việc chúng ta nhận được hàng nhanh hơn.Hãy thử hình dung công việc của một người giao hàng. Họ liên tục phải nhìn vào điện thoại để quét gói hàng, tìm đường đi bộ, và chụp ảnh xác nhận giao hàng. Những hành động này, dù nhỏ, đều khiến họ mất tập trung. Cặp kính mới này hứa hẹn sẽ giải quyết chuyện đó. Chúng tạo ra một “màn hình hiển thị ngay trước mắt” (heads-up display), chiếu trực tiếp thông tin cần thiết vào tầm nhìn của người tài xế.
Nghĩa là sao? Nghĩa là ngay khi người tài xế đỗ xe an toàn, địa chỉ và số lượng gói hàng sẽ tự động hiện lên. Kính sẽ hướng dẫn họ từng bước đi bộ đến cửa nhà khách hàng. Chúng thậm chí còn giúp xác định đúng gói hàng trong xe tải và tự động chụp ảnh gói hàng khi nó được đặt xuống. Quan trọng nhất, cặp kính này có thể xác định các mối nguy hiểm trên đường đi, cảnh báo cho tài xế để họ di chuyển an toàn hơn. Về lý thuyết, đây là một chiến thắng rõ ràng cho sự an toàn lao động, giúp người tài xế luôn giữ được sự tập trung vào môi trường xung quanh thay vì cắm mặt vào điện thoại.
Góc nhìn từ nhân viên giao hàng
Amazon khẳng định rằng họ không chỉ “ra lệnh” cho tài xế sử dụng công nghệ này. Công ty cho biết thiết kế của kính có được là nhờ ý kiến đóng góp từ chính các tài xế. Hàng trăm người đã thử nghiệm các phiên bản đầu tiên và cung cấp thông tin phản hồi để cải thiện sự thoải mái và thiết kế.Những chi tiết nhỏ dường như cũng được xem xét. Kính có thể lắp tròng kính theo toa bác sĩ và tròng kính tự điều chỉnh ánh sáng. Chúng có pin tháo rời để sử dụng cả ngày và một bộ điều khiển nhỏ gọn đeo trên áo vest. Một tài xế ở San Francisco đã sử dụng cặp kính này xác nhận rằng chúng thoải mái, tiện lợi và pin kéo dài cả ngày làm việc của anh ấy.
Những thông tin này vẽ nên một bức tranh tích cực. Có vẻ như đây là một nỗ lực thực sự nhằm cung cấp một công cụ hỗ trợ, giúp công việc bớt căng thẳng hơn thay vì thêm gánh nặng.
Những câu hỏi chưa được trả lời
Tuy nhiên, dường như có một điều gì không ổn. Ngoài những tiện ích được nêu lên, chúng ta cũng cần lật xem mặt bên kia của đồng tiền.Cặp kính này có hai camera ở mặt trước. Chúng được vận hành bởi AI. Điều này có nghĩa là, về cơ bản, Amazon có khả năng nhìn thấy chính xác những gì người tài xế nhìn thấy trong suốt ca làm việc của họ.
Tương lai mà Amazon dự tính còn đi xa hơn. Họ muốn cặp kính này có thể “phát hiện các lỗi trong thời gian thực”, chẳng hạn như cảnh báo tài xế nếu họ giao nhầm nhà hoặc khi có thú cưng trong sân. Nghe thì có vẻ hữu ích, nhưng ranh giới ở đâu?
Khi nào thì “hỗ trợ” trở thành “giám sát”? Khi nào “phát hiện lỗi” trở thành “đo lường hiệu suất” một cách ngột ngạt? Liệu thuật toán có bắt đầu theo dõi thời gian một tài xế dừng lại để nói “xin chào” với hàng xóm không? Liệu nó có tính toán tốc độ đi bộ tối ưu từ xe tải đến cửa nhà và phạt những ai đi chậm hơn không?
Không thấy Amazon cho biết người tài xế có thể tắt màn hình hiển thị hay không. Họ có bao giờ được “nghỉ ngơi” khỏi dòng thông tin liên tục chỉ dẫn họ phải làm gì tiếp theo không?
Chúng ta đang nói về việc biến một công việc đòi hỏi sự linh hoạt và phán đoán của con người thành một chuỗi các mệnh lệnh kỹ thuật số. Cặp kính thông minh này, dù có ý định tốt, có nguy cơ trở thành một “người quản trị” vô hình, luôn dõi theo, luôn đánh giá.
Kết luận
Động thái của Amazon là một bước đi chiến lược khôn ngoan. Họ đang đưa công nghệ AI từ lĩnh vực tiêu dùng sang ứng dụng công nghiệp chuyên biệt. Những lợi ích về an toàn và hiệu suất là có thật và đáng hoan nghênh. Sẽ thật tuyệt vời nếu chúng ta nhận được các gói hàng nhanh hơn và đồng thời biết rằng người tài xế đang được bảo vệ tốt hơn.Tuy nhiên, chúng ta phải theo dõi sát sao việc khai triển công nghệ này. Xã hội cần phải có một cuộc đối thoại thẳng thắn về ranh giới giữa tối ưu hóa công việc và tước đoạt quyền tự chủ của người lao động. Chúng ta muốn hiệu quả, nhưng chúng ta phải bảo đảm rằng những con người đang vận chuyển hàng hóa cho chúng ta không bị biến thành những con robot chỉ biết thi hành mệnh lệnh từ một cặp kính tối tân.
