Don Jong Un
Địt xong chạy
Từ những lời xúc phạm kiểu học đường đến việc cố gắng sa thải, Trump đã mở ra một hướng đi mới trong việc theo đuổi cắt giảm lãi suất. Điều đó có ý nghĩa gì đối với tương lai của ngân hàng trung ương?
Nhiệm vụ của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) rõ ràng một cách đáng ngạc nhiên đối với các cơ quan chính phủ: đạt được việc làm tối đa trong khi kiểm soát lạm phát . Với một hội đồng thống đốc tại Washington và các chi nhánh khu vực để giúp đánh giá sức khỏe kinh tế của quốc gia, họ từ lâu đã tự hào về việc phản ứng dựa trên dữ liệu chứ không phải chính trị.
Các ngân hàng trung ương như Fed vốn được bảo vệ để tránh can thiệp chính trị, nhằm theo đuổi các mục tiêu dài hạn như kiểm soát lạm phát và duy trì việc làm. Dù thỉnh thoảng Nhà Trắng cũng gây áp lực, các tổng thống Mỹ từ trước tới nay nhìn chung vẫn tôn trọng ranh giới này. Nhưng Donald Trump lại là ngoại lệ: ông nhiều lần công khai công kích Chủ tịch Fed Jerome Powell, tung ra những lời chỉ trích và đe dọa nhằm ép cắt giảm lãi suất, thậm chí còn tìm cách sa thải Thống đốc Lisa Cook vào ngày 25/8.
Động thái chưa từng có này đặt ra nghi vấn nghiêm trọng về tính độc lập của Fed, trong bối cảnh lạm phát đang có dấu hiệu bùng phát trở lại và các dữ liệu việc làm gần đây gây thất vọng. Sự việc đã biến thành phép thử lịch sử đối với ngân hàng trung ương quan trọng nhất thế giới: liệu Fed có thể giữ vững lập trường chuyên môn và tránh đi vào vết xe đổ của những quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ, nơi lạm phát từng vọt lên 85% khi chính trị hóa chính sách tiền tệ.
Trump đã sử dụng chi phí ngày càng tăng của việc cải tạo trụ sở Fed như một vũ khí truyền hình chống lại Powell. Nhưng Chủ tịch Fed bình tĩnh giải thích lý do đằng sau các con số theo cách tương tự như cách ông biện minh cho cách tiếp cận thận trọng của mình đối với nền kinh tế, trước những nguy cơ lạm phát từ cuộc chiến thương mại toàn cầu của Trump.
Các cuộc tấn công công khai của Trump vào Powell dường như leo thang giữa nhịp đập nhanh chóng của các dữ liệu kinh tế tiêu cực, được nhấn mạnh bởi báo cáo tháng 8 từ Cục Thống kê Lao động cho thấy một bức tranh việc làm u ám hơn dự kiến. Trump đã nổi tiếng sa thải ủy viên BLS và thay thế bà bằng một người trung thành. Làm như vậy, ông càng làm gia tăng nghi ngờ không chỉ về tính độc lập của Fed, mà còn về độ tin cậy của dữ liệu kinh tế Hoa Kỳ.
Giữa lúc các dữ liệu kinh tế Mỹ trở nên ảm đạm, nổi bật là báo cáo việc làm tháng 8 của Cục Thống kê Lao động (BLS) cho thấy thị trường lao động yếu hơn dự kiến, Donald Trump đã gia tăng sức ép lên Fed bằng những chỉ trích công khai nhằm vào Chủ tịch Jerome Powell.
Không dừng lại ở đó, ông còn sa thải người đứng đầu BLS và thay thế bằng một nhân vật trung thành, động thái gây lo ngại rằng tính độc lập của Fed đang bị đe dọa và độ tin cậy của số liệu kinh tế Mỹ có thể bị xói mòn. Hành động này không chỉ làm dấy lên nghi vấn về sự minh bạch trong các báo cáo chính thức mà còn đặt dấu hỏi lớn về khả năng ngân hàng trung ương quan trọng nhất thế giới duy trì lập trường độc lập trước áp lực chính trị.
Bloomberg
