Nếu Gia Cát Lượng phò tá Tào Tháo, thế cục Tam Quốc sẽ ra sao?
Nếu đặt ra một giả thuyết lịch sử rằng Gia Cát Lượng – vị quân sư được coi là “thiên hạ kỳ tài” thời Tam quốc – không phò tá Lưu Bị mà lựa chọn đi theo Tào Tháo, thì cục diện lịch sử Trung Hoa liệu có thay đổi hay không, và thay đổi đến mức nào? Câu hỏi này không chỉ hấp dẫn giới yêu sử mà còn đòi hỏi phân tích kỹ lưỡng về chính trị, quân sự và nhân sự trong bối cảnh đầu thế kỷ III.
Trước hết, cần nhìn nhận rõ năng lực của Gia Cát Lượng. Ông là người có tầm nhìn chiến lược sâu rộng, khả năng tổ chức quốc gia và vận dụng chính trị – ngoại giao cực kỳ linh hoạt. Dưới thời nhà Thục Hán, dù thế lực của Lưu Bị vốn nhỏ bé và khởi điểm yếu ớt, Gia Cát Lượng vẫn có thể hoạch định “Long Trung đối sách”, giúp Lưu Bị từ chỗ không có gì mà dựng nên một thế chân vạc cùng Tào Ngụy và Đông Ngô. Đây là minh chứng rõ nhất cho tài năng của ông: không chỉ biết đánh trận, mà còn biết xây dựng quốc gia, phát triển kinh tế, củng cố hậu phương và duy trì thế lực trong một thời gian dài dù lực lượng ban đầu yếu thế hơn hẳn.
Ảnh minh hoạ.
Nếu đặt Gia Cát Lượng vào dưới trướng Tào Tháo, năng lực ấy sẽ không mất đi. Ngược lại, nếu được hậu thuẫn bởi nguồn lực khổng lồ mà Tào Tháo đang sở hữu sau khi chiếm gần như toàn bộ phương Bắc, tài năng của ông có thể còn phát huy mạnh mẽ hơn. Với một hệ thống hậu cần hùng hậu, quân đội thiện chiến và mạng lưới chính trị sâu rộng mà Tào Tháo đã gây dựng, Gia Cát Lượng có thể tập trung vào chiến lược tổng thể chứ không phải vừa phải dựng nước như ở Thục Hán. Trong trường hợp này, việc củng cố và mở rộng quyền lực của Ngụy có thể diễn ra nhanh hơn, thậm chí việc thống nhất thiên hạ cũng có thể rút ngắn tiến trình.
Tuy nhiên, việc Gia Cát Lượng về với Tào Tháo không đồng nghĩa với việc thiên hạ tất yếu sẽ về tay Tào Ngụy. Có ba yếu tố lớn khiến giả thuyết này trở nên phức tạp hơn nhiều so với một kết luận đơn giản.
