Don Jong Un
Địt xong chạy
Dù Lisa Cook ở lại hay ra đi, những chuẩn mực quan trọng đã bị phá vỡ.
Đây là lần đầu tiên một tổng thống Mỹ cố gắng sa thải một thành viên trong hội đồng thống đốc của Cục Dự trữ Liên bang. Uy tín của ngân hàng trung ương là một trong những nền tảng cho nền kinh tế Mỹ đang dẫn đầu thế giới. Tuy nhiên, mặc dù tài sản tính bằng đô la bị giảm nhẹ do tin tức, thị trường tài chính vẫn đang đón nhận tất cả một cách bình thản. Chuyện gì đang xảy ra vậy?
Donald Trump đã leo thang cuộc chiến chống lại Fed vào ngày 25 tháng 8, tuyên bố sẽ sa thải một trong những thống đốc của Fed, Lisa Cook, vì cáo buộc khai man trong các đơn xin vay thế chấp của bà. Các thống đốc Fed chỉ có thể bị sa thải khi có lý do chính đáng và bà Cook, người chưa bị buộc tội, đã tuyên bố sẽ đấu tranh chống lại việc sa thải mình tại tòa án. Tuy nhiên, ai cũng biết rằng đây không thực sự là vấn đề gian lận thế chấp. Thay vào đó, giống như một phiên tòa trình diễn, đây là một thông điệp gửi đến bất kỳ ai phục vụ trong hội đồng thống đốc của Fed rằng ông Trump có thể áp đặt mong muốn lãi suất thấp của mình. Vào ngày 26 tháng 8, tổng thống đã tuyên bố rằng "chúng ta sẽ sớm có đa số [trong hội đồng thống đốc]".
Một lý do khiến các nhà đầu tư vẫn chưa hoảng sợ là vì tổng thống đánh giá thấp khối lượng công việc mà ông còn phải làm. Ngay cả khi bà Cook rời đi, người được ông chọn để thay thế vẫn phải được Thượng viện phê chuẩn, một quá trình đã loại bỏ cơ hội của Judy Shelton và Stephen Moore, những người được ông Trump đề cử trong nhiệm kỳ đầu tiên. Và nếu họ vượt qua được rào cản đó, họ vẫn sẽ là thành viên của một ủy ban có cơ chế thiết lập lãi suất thông qua biểu quyết đa số.
Nhiều người đang nói về việc hội đồng thống đốc bao gồm Chris Waller và Michelle Bowman, những người đã được ông Trump đề cử thành công trong nhiệm kỳ đầu tiên. Chắc chắn tổng thống tin rằng điều đó khiến họ trở thành những người phe mình. Tuy nhiên, mặc dù họ không đồng tình với quyết định mới nhất của Fed về việc giữ nguyên lãi suất, nhưng việc làm như vậy là hoàn toàn chính đáng. Ông Waller, ứng cử viên sáng giá cho vị trí kế nhiệm Jerome Powell của các nhà cái, không hề dễ bảo hơn người đương nhiệm. Ông Powell trở thành Chủ tịch Fed vào năm 2018—chính là dưới thời ông Trump.
Ngoài ra, mặc dù nhiệm kỳ Chủ tịch của ông Powell kết thúc vào tháng 5, nhưng nhiệm kỳ Thống đốc của ông sẽ kéo dài đến tháng 1 năm 2028. Thị trường dự báo ông sẽ nghỉ hưu vào năm tới, nhưng đây là thời điểm dễ phá cuộc vui và ông có thể chọn tiếp tục tại vị, khiến ông Trump không có cơ hội để bổ nhiệm một vị trí khác. Nói cách khác, thị trường sẽ có nhiều thời gian và cơ hội để hoảng loạn trước khi tổng thống có thể điều hành Fed.
Nhưng đừng kết luận rằng mọi chuyện sẽ ổn. Các nhà đầu tư sẽ lo lắng nếu Fed có một siêu chủ tịch ngồi sau cánh gà. Và điều đó hoàn toàn đúng. Ký ức về việc Richard Nixon ép buộc Arthur Burns giữ lãi suất thấp vào đầu những năm 1970, và lạm phát lan tràn sau đó, đã khiến sự độc lập của ngân hàng trung ương trở thành một trong những chuẩn mực mạnh mẽ nhất trong chính trường Mỹ.
Nếu mọi yếu tố khác không đổi, ảnh hưởng chính trị lớn hơn đối với Fed sẽ làm tăng lãi suất do rủi ro gia tăng từ những quyết định sai lầm. Đó là lý do tại sao các nhà đầu tư đang yêu cầu mức chênh lệch cao hơn để nắm giữ trái phiếu Kho bạc dài hạn, ngay cả khi Fed đã cắt giảm lãi suất và nền kinh tế suy yếu. Xét đến mong muốn của ông Trump, sự trớ trêu là hiển nhiên. Hơn nữa, tính độc lập của Fed đang bị tấn công ngay khi chính phủ đang tích lũy nợ với tốc độ đáng lo ngại. Lãi suất càng tăng, việc dựa vào Fed, bất kể đảng nào nắm quyền, càng dễ bị cám dỗ.
Việc ông Trump công kích bà Cook là một triệu chứng nữa cho thấy sự mong manh của chính phủ Mỹ. Các cáo buộc gian lận thế chấp cũng đã được đưa ra đối với Adam Schiff và Letitia James, hai chính trị gia Đảng Dân chủ. Không thể biết ai khác có thể trở thành nạn nhân của cuộc điều tra đảng phái về các đơn xin thế chấp và, ai mà biết được, cả tờ khai thuế. Thật dễ dàng để tưởng tượng một ngày nào đó, những thành viên Đảng Dân chủ lên nắm quyền sẽ trả đũa theo cách tương tự
