"Người thổi còi" tố cáo Bộ ngoại giao Anh giấu cảnh báo thảm sát Sudan để bao che UAE

newboi

Đàn iem Duy Mạnh
thứ Tư ngày 3 tháng 12 năm 2025 11.40 GMT
Nhà phân tích tuyên bố các quan chức Anh đã xóa cảnh báo về mối đe dọa bạo lực diệt chủng của lực lượng bán quân sự (RSF) để bảo vệ UAE
Sudan Conflict: How the United States Can Achieve Peace

Theo một người tố giác, lời khai của người này làm dấy lên mối lo ngại mới về việc Anh không hành động trước những tội ác đang diễn ra ở quốc gia bị chiến tranh tàn phá này.

Nhà phân tích về mối đe dọa cho biết họ đã bị các quan chức Bộ Ngoại giao, Khối thịnh vượng chung và Phát triển (FCDO) ngăn cản cảnh báo về khả năng xảy ra diệt chủng ở Darfur trong một đánh giá rủi ro được tổng hợp vài ngày sau khi cuộc nội chiến tàn khốc nổ ra ở Sudan tháng 4 năm 2023.

Nhà phân tích, yêu cầu giấu tên, tin rằng quyết định này có thể được đưa ra để bảo vệ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), một đồng minh quan trọng của Anh bị cáo buộc cung cấp vũ khí cho Lực lượng Hỗ trợ Nhanh bán quân sự (RSF) đã gây ra bạo lực diệt chủng ở Sudan.
4032.jpg

"Từ diệt chủng đã bị loại khỏi báo cáo của chúng tôi. Bất kỳ ai đã nghiên cứu Sudan - các mô hình hành vi của nước này - đều biết diệt chủng là một rủi ro", nhà phân tích này, người thường xuyên biên soạn các đánh giá cho FCDO, cho biết. Các báo cáo này có thể được phổ biến rộng rãi trong các cơ quan chính phủ.

Họ cho biết hành động này tương đương với việc "kiểm duyệt" và đặc biệt đáng lo ngại vì Vương quốc Anh là “người nắm quyền quyền quyết định” của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về Sudan, nghĩa là nước này dẫn đầu các hoạt động của hội đồng về cuộc xung đột.

Trong khi đó, một cựu quan chức FCDO có liên hệ với nhóm phòng chống tội ác tàn bạo của bộ này nói với tờ Guardian rằng họ cũng tin rằng việc ngăn chặn nguy cơ diệt chủng ở Sudan là để bảo vệ UAE khỏi sự giám sát.

Họ cho biết những khó khăn trong việc nêu lên mối lo ngại về tội ác tàn bạo ở Darfur cũng tương tự như những vấn đề họ gặp phải khi lo ngại về nhân quyền liên quan đến xung đột ở Cộng hoà Dân chủ Congo (DRC).

Họ so sánh cách Anh duy trì mối quan hệ thân thiết với Rwanda - bất chấp sự hỗ trợ quân sự của Kigali cho lực lượng dân quân M23 ở miền đông Congo - với cách Anh vẫn gần gũi với UAE mặc dù nước này ủng hộ RSF (điều mà quốc gia vùng Vịnh này phủ nhận).

Cựu quan chức này tuyên bố rằng các đánh giá về tội ác tàn bạo ở DRC đã bị "hủy bỏ vì lý do chính trị", đồng thời cho biết thêm: "Kiểu hành vi đó dường như đã được lặp lại ở Sudan."

Tuy nhiên, FCDO cho biết việc xác định chính thức về tội diệt chủng chưa bao giờ là một cân nhắc chính trị.

Một phát ngôn viên cho biết: "Vương quốc Anh không đưa ra các quyết định chính thức về tội diệt chủng dựa trên cơ sở chính trị.

"Vương quốc Anh làm như vậy dựa trên phán quyết của một tòa án có thẩm quyền, sau khi xem xét tất cả các bằng chứng có sẵn trong bối cảnh của một quy trình tư pháp đáng tin cậy, và hiện tại không có phán quyết nào như vậy trong bối cảnh của Sudan."

Ngay sau khi báo cáo tháng 4 năm 2023 cảnh báo về nạn diệt chủng được hoàn thiện cho FCDO, bạo lực sắc tộc đã lan rộng khắp Darfur. Khu vực phía tây rộng lớn này là nơi Janjaweed, lực lượng dân quân chủ yếu là người Ả Rập, tiền thân của RSF, đã thực hiện một cuộc diệt chủng ước tính đã giết chết 300.000 người Sudan hai thập kỷ trước.
2000.jpg


2 tháng sau khi tài liệu bị cáo buộc là bị kiểm duyệt, RSF đã thực hiện một cuộc diệt chủng có thể đã xảy ra tại thành phố El Geneina của Darfur. Liên Hợp Quốc ước tính khoảng 15.000 người thuộc các cộng đồng không phải người Ả Rập và người châu Phi đã bị giết.

Nhà phân tích cáo buộc rằng ngay cả sau những tội ác ở El Geneina (ảnh dưới) từ diệt chủng vẫn bị cấm trong các đánh giá rủi ro của họ.
4730.jpg


El Fasher, một thủ phủ khu vực khác ở Darfur, đã bị RSF chiếm giữ vào tháng trước, gây ra các vụ thảm sát hàng loạt có hệ thống mà các chuyên gia ví von như những ngày đầu của cuộc diệt chủng ở Rwanda.

Với việc thành phố bị phong tỏa và trên thực tế là một hiện trường tội ác khổng lồ, thông tin tình báo cho thấy RSF đã dành nhiều tuần để tiêu hủy bằng chứng, các chuyên gia phát hiện ra các ngôi mộ tập thể và có thể những thi thể bị thiêu huỷ. Hàng chục nghìn cư dân của thành phố vẫn đang mất tích.
6000.jpg


Vài ngày sau khi chiến tranh Sudan bắt đầu vào ngày 15 tháng 4 năm 2023, các nhà phân tích đã đệ trình một bản đánh giá lên các quan chức FCDO, phác thảo các kịch bản khủng hoảng có thể xảy ra, những kịch bản này cũng có thể được chuyển đến các hệ thống cảnh báo sớm của Liên Hợp Quốc, tình báo Anh hoặc các cuộc họp "Cobra", nơi các bộ trưởng cấp cao nhóm họp để điều phối ứng phó khẩn cấp với thảm họa.

Nhà phân tích cho biết thay vì được phép cảnh báo về "nguy cơ diệt chủng ở Darfur", họ phải tuyên bố rằng có nguy cơ Darfur có thể quay trở lại các cuộc xung đột đã từng chứng kiến trước đây trong khu vực.
2057.jpg

"Tôi không hiểu được thái độ "giấu đầu trong cát" - nhu cầu tìm kiếm ngôn ngữ dễ chấp nhận hơn cho một rủi ro hiển nhiên", họ nói thêm.

Báo cáo cuối cùng đã được tờ Guardian xem qua, nhưng các chi tiết cụ thể không được tiết lộ để bảo vệ danh tính của tác giả.

Abdallah Abu Garda, chủ tịch Hiệp hội Người Darfur Lưu vong tại Anh, cho biết tin tức này đã đặt ra những vấn đề "cực kỳ nghiêm trọng".
Abu Garda case: first voluntary appearance, 18.05.09

Ông nói: "Mối quan ngại của chúng tôi là các quan chức Bộ Ngoại giao dường như đã cố tình hạ thấp nguy cơ diệt chủng, đúng vào lúc Sudan đang rơi vào một trong những giai đoạn tồi tệ nhất của các vụ thảm sát hàng loạt trong ký ức gần đây".

Nhiều năm trước khi chiến tranh nổ ra, các chuyên gia đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ gia tăng của các vụ thảm sát hàng loạt ở Sudan.

năm 2022 Nhóm Công tác Phòng ngừa Tội ác của Xã hội Dân sự Anh, một tổ chức bao trùm của các nhóm nhân quyền, đã viết thư cho các bộ trưởng bày tỏ lo ngại "rằng các hệ thống, năng lực và chính sách của Anh đối với Sudan vẫn chưa tập trung vào việc phòng ngừa tội ác, khiếu nại và sự gạt ra ngoài lề chính trị".

Những cảnh báo này đã được lặp lại vào tháng 6 năm 2023, khi các vụ thảm sát xảy ra ở El Geneina. Các chuyên gia đã cảnh báo các nghị sĩ Quốc Hội trong ủy ban đặc biệt về các vấn đề đối ngoại về nguy cơ tiếp tục xảy ra các vụ thảm sát trên khắp Sudan và nhóm chuyên gia của FCDO tại Sudan không được trang bị đầy đủ để ứng phó.

Kate Ferguson, chuyên gia chính sách đối ngoại về bạo lực hàng loạt, đồng giám đốc điều hành của Protection Approaches, phát biểu với các nghị sĩ rằng bà tin rằng ngay cả "khi những cảnh báo đó được đưa ra, dù ở Tây Darfur hay Khartoum, [FCDO] cũng không có một hệ thống nào để có thể dễ dàng, nhanh chóng và khẩn cấp chuyển những cảnh báo đó đến văn phòng bộ trưởng".
Protection Approaches raises alarm on Sudan in Parliament

Khi được hỏi về những gì bà cảm thấy đã thay đổi kể từ năm 2023, Ferguson (ảnh trên) cho biết: "Thật khó để thấy được những năm tháng chúng ta gióng lên hồi chuông cảnh báo về nạn diệt chủng đang quay trở lại Darfur, và cảnh báo FCDO rằng họ cần ưu tiên phòng ngừa tội ác tàn bạo, đã chuyển thành chính sách rõ ràng của Vương quốc Anh nhằm ngăn chặn hoặc bảo vệ - ngay cả bây giờ, khi hàng chục nghìn người mất tích từ El Fasher, đang đối mặt với mối nguy hiểm không thể tưởng tượng nổi hoặc [những người] đã chết."

Bà nói thêm: "Việc ngăn chặn nạn diệt chủng không hề dễ dàng nhưng hoàn toàn có thể." “Đó là lý do tại sao điều quan trọng là Ngoại trưởng và Thủ tướng của chúng ta phải hoàn toàn tin tưởng vào việc phân tích các vụ bạo lực tàn bạo mà họ phải gánh chịu, và rằng các phương án phòng ngừa được đưa ra trong quá trình ra quyết định phải phù hợp với tham vọng và nghĩa vụ của bộ trưởng trong việc bảo vệ thường dân ở Sudan.

“Cuộc tấn công của RSF vào thường dân da đen và người bản địa sẽ tiếp tục – chuyên môn và hệ thống của chính phủ chúng ta phải phù hợp với mục đích cấp bách là ngăn chặn thảm họa tiếp theo tại trại tị nạn Tawila [gần đó] và trên khắp Sudan.”

Trong khi đó, cựu chuyên gia của FCDO thuộc Văn phòng Xung đột, Ổn định và Hoà giải, tiết lộ rằng việc nêu lên những lo ngại về bạo lực ở Darfur cũng tương tự như những vấn đề họ đã trải qua liên quan đến Congo.

“Chúng tôi liên tục cảnh báo về nguy cơ bạo lực ở DRC, nhưng đây là thời điểm chính sách Rwanda của chính phủ [kế hoạch do Anh đề xuất gửi người xin tị nạn đến Kigali] và họ không muốn biết vì điều đó sẽ đi ngược lại lợi ích của Anh.

“Tôi cảm thấy chúng ta đang đi vào một vấn đề rất giống với Sudan. Cần phải xem xét [Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất] để giải thích tại sao mọi người lại gặp khó khăn khi nói về Sudan.

“Điều tôi có thể nói là ngay từ đầu cuộc chiến, bằng chứng về sự tham gia của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã bắt đầu xuất hiện, ngày càng nhiều hơn”, cựu quan chức FCDO cho biết.

UAE đã nhiều lần phủ nhận việc cung cấp vũ khí cho RSF.

Cùng lúc đó, cựu quan chức này nói thêm, FCDO đang thu thập bằng chứng cho thấy nạn diệt chủng có khả năng tái diễn ở Darfur.

Họ nói rằng một hệ thống theo dõi xung đột ở Sudan đang giám sát các tân binh của RSF, những người đã bày tỏ tham vọng xóa sổ người gốc Phi khỏi Darfur. “Những người này đã thể hiện ý định diệt chủng”, họ nói.

tháng 1 năm 2025 Hoa Kỳ đã chính thức tuyên bố rằng các thành viên của RSF đã thực hiện tội ác diệt chủng ở Sudan, nhưng Vương quốc Anh vẫn chưa làm theo.

Vương quốc Anh cho biết việc xác định tội diệt chủng là một vấn đề do các toà án có thẩm quyền quyết định, nhưng họ sẽ hành động để ngăn chặn các hành động tàn bạo.

Tuy nhiên, cựu chuyên gia FCDO cho biết điều này không giải thích được tại sao tội diệt chủng lại bị loại khỏi báo cáo cảnh báo sớm.

"Trong trường hợp này, việc sử dụng nó là hoàn toàn chấp nhận được vì bạn đang mô tả một kịch bản tồi tệ nhất mà khó có thể diễn tả mà không nói ra từ đó", họ nói thêm.

Một nguồn tin từ FCDO cho biết Vương quốc Anh cam kết thực hiện các nghĩa vụ của mình theo Công ước về Diệt chủng của Liên Hợp Quốc và ủng hộ mạnh mẽ việc giải trình trách nhiệm đối với mọi hành vi vi phạm luật pháp quốc tế.

6000.jpg

ảnh trên: làng Um Baru, 29 tháng 10 năm 2025.

Họ nói thêm rằng Vương quốc Anh đã hỗ trợ công việc của Phái bộ Điều-tra-Sự-thật của Liên Hợp Quốc và Tòa án Hình sự Quốc tế, đồng thời tài trợ cho một dự án ghi chép và xác minh các cuộc tấn công vào dân thường.

Abu Garda nói thêm: “việc Anh không đánh giá và thừa nhận đúng mức các hành động tàn bạo đang diễn ra đã thúc đẩy tình trạng vô trách nhiệm và góp phần trực tiếp vào các chiến dịch diệt chủng tiếp theo ở El Geneina, trại Zamzam, và giờ là ở El Fasher.
Abu Garda Case, Initial Appeareance, 18/05/09 ©ICC-CPI / P… | Flickr

“Chính phủ Anh phải thực hiện trách nhiệm đạo đức và pháp lý của mình và hành động quyết đoán để ngăn chặn nạn diệt chủng thay vì giảm thiểu hoặc che giấu nó vì lợi ích chính trị hoặc kinh tế.”
 
Sửa lần cuối:

Có thể bạn quan tâm

Top