Nhóm nhà khoa học Việt Nam cải tiến UAV từ mẫu phổ thông, tạo sản phẩm chi phí thấp, ứng dụng cao, góp phần đưa công nghệ hàng không phục vụ hiệu quả công tác đo đạc bản đồ.
Trong nhiều năm qua, các thiết bị bay không người lái (UAV) đã trở thành công cụ quan trọng trong lĩnh vực đo đạc, bản đồ và nghiên cứu địa hình.Thiết bị bay không người lái giúp thay thế phương thức khảo sát thủ công vốn dễ xảy ra sai lệch, đồng thời tiết kiệm đáng kể thời gian và công sức cho người thực hiện.
Tuy nhiên, phần lớn UAV sử dụng tại Việt Nam trước đây đều phải nhập khẩu với chi phí lên tới hàng tỷ đồng mỗi chiếc.
Không chỉ tốn kém, UAV nhập ngoại còn tồn tại nhiều hạn chế: cần đường băng để cất hạ cánh, khó sửa chữa khi hỏng hóc, phụ thuộc linh kiện từ hãng sản xuất và mất nhiều thời gian bảo trì.
ThS Lưu Hải Âu, Giám đốc Trung tâm Tin học Trắc địa và Bản đồ - Viện Khoa học Đo đạc và Bản đồ - Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Ảnh: Lê Đình Tùng).
Từ thực tế đó, Thạc sĩ (ThS) Lưu Hải Âu (1976), Giám đốc Trung tâm Tin học Trắc địa và Bản đồ (Viện Khoa học Đo đạc và Bản đồ - Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cùng cộng sự đã dành nhiều năm nghiên cứu, cải tiến thành công thiết bị bay không người lái.
Sản phẩm vừa khắc phục nhược điểm của UAV nhập khẩu đã nêu, vừa thể hiện năng lực sáng tạo và làm chủ công nghệ của đội ngũ khoa học trong nước.
Điểm nổi bật nhất của UAV do nhóm nghiên cứu chế tạo là khả năng cất hạ cánh thẳng đứng.
Khi hạ cánh, UAV cũng hạ thẳng đứng, giúp hạn chế rủi ro hỏng hóc và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
Khả năng cất, hạ cánh thẳng đứng giúp UAV do ThS Lưu Hải Âu nghiên cứu có thể vận hành linh hoạt (Ảnh: Lê Đình Tùng).
Đây là ưu thế đặc biệt trong bối cảnh địa hình Việt Nam đa dạng, nhiều khu vực miền núi, rừng sâu hoặc đô thị chật hẹp vốn không có đường băng.
Không chỉ có khả năng bay linh hoạt, UAV cải tiến được tích hợp công nghệ định vị GNSS-VRS (trạm tham chiếu ảo), giúp xác định tọa độ tâm ảnh chính xác cao.
Từ đó, dữ liệu thu được từ UAV có độ tin cậy cao, giảm thiểu sai số và rút ngắn thời gian xử lý hậu kỳ.
ThS Âu thông tin, đến năm 2018 ông đã hoàn thiện 5 phiên bản UAV cánh cứng VTOL, với chiếc lớn nhất có sải cánh 2,4 m, khả năng bay liên tục 110 phút với tốc độ trung bình 80 km/h.
UAV nhập ngoại có giá lên tới hàng tỷ đồng, sản phẩm trong nước hiện có giá thành thấp hơn nhiều.
Đồng thời, các thiết bị do nhóm nghiên cứu cải tiến, dễ sửa chữa, thay thế linh kiện, không phụ thuộc vào hãng sản xuất. Điều này giúp tiết kiệm ngân sách, đồng thời tăng tính chủ động trong khai thác, ứng dụng.
“Chúng tôi tin rằng người Việt có đủ trí tuệ và bản lĩnh để làm chủ công nghệ hiện đại, không phụ thuộc hoàn toàn vào thiết bị ngoại nhập”, ThS Lưu Hải Âu chia sẻ.
Ngoài nhiệm vụ đo đạc bản đồ, UAV còn mở ra tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như: giám sát rừng, theo dõi môi trường, phòng chống thiên tai, khảo sát nông nghiệp công nghệ cao và phục vụ nghiên cứu khoa học.
Khả năng tích hợp cảm biến hiện đại giúp thiết bị đáp ứng nhu cầu đa ngành, từ dân sự tới quốc phòng. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển thành sản phẩm công nghệ cao “make in Vietnam”, có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Từ chỗ phụ thuộc vào thiết bị ngoại nhập, nay các nhà khoa học trong nước đã tự tin sáng chế, cải tiến để phục vụ nhu cầu trong nước và vươn ra thế giới. Đây là bước tiến quan trọng, khẳng định con đường tự chủ công nghệ mà Việt Nam đang theo đuổi.
