Don Jong Un
Trai thôn
Báo VNExpress của Việt Nam vừa đưa tin, tình trạng lao động Việt Nam bỏ trốn sau khi nhập cảnh vào Hàn Quốc đang gia tăng nhanh chóng, khiến các công ty môi giới cũng như hình ảnh quốc gia chịu thiệt hại nặng nề.
Theo nguồn tin ngày 6/11 (giờ địa phương), số lao động Việt Nam sang Hàn Quốc theo diện visa lao động thuyền viên (E10) và lao động thời vụ (E8) đang tăng cao, kéo theo tỷ lệ bỏ trốn ngày càng nghiêm trọng.
Tỷ lệ bỏ trốn lên đến 50%, nhiều người không quay về sau khi hết hạn hợp đồng
Hiện có khoảng 10.000 lao động Việt Nam đang làm việc trên các tàu đánh bắt gần bờ Hàn Quốc theo visa E10. Họ có thể làm việc tối đa hai hợp đồng liên tiếp, mỗi hợp đồng kéo dài 4 năm 10 tháng, với thu nhập khoảng 40 triệu đồng mỗi tháng (tương đương 2,1 triệu won).Tuy nhiên, theo thống kê, gần 50% lao động vi phạm hợp đồng và rời bỏ nơi làm việc hợp pháp để ra ngoài làm việc trái phép. Nhiều người thậm chí không trở về nước sau khi kết thúc hợp đồng thứ hai.
Quảng Trị dẫn đầu tỷ lệ lao động bỏ trốn tại Hàn Quốc
Trong số 16 địa phương thí điểm gửi lao động thời vụ (E8) sang Hàn Quốc, tỉnh Quảng Trị hiện là khu vực có tỷ lệ bỏ trốn cao nhất.Tỉnh này ký kết hợp tác với hai địa phương của Hàn Quốc là huyện Jindo và thành phố Yeongju, đưa 101 lao động nông nghiệp sang làm việc. Tuy nhiên, trong số 41 người sang Yeongju, có tới 36 người đã bỏ trốn, chiếm 88%, đồng nghĩa với việc họ đang lưu trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc.
Nguyên nhân chính được cho là mức thu nhập của lao động bất hợp pháp cao hơn đáng kể so với công việc hợp pháp. Dù không có giấy tờ, họ vẫn dễ dàng xin việc trong các nhà máy, công trình xây dựng hoặc nhà hàng nhờ người quen giới thiệu hoặc qua môi giới chui. Một số trường hợp bỏ trốn còn được tổ chức chuyên nghiệp bởi các đường dây môi giới.
Doanh nghiệp môi giới Việt Nam thiệt hại nặng nề
Các công ty môi giới lao động đang gánh chịu hậu quả nghiêm trọng do tình trạng này.Một ví dụ là Công ty Liên Minh (Lien Minh Shipping) tại Hải Phòng - đơn vị có hơn 16 năm kinh nghiệm phái cử thuyền viên sang Hàn Quốc. Năm ngoái, một thuyền viên của công ty nhảy xuống biển trốn vào đất liền, khiến công ty phải chi trả khoảng 2,2 tỷ đồng (tương đương 120 triệu won) cho phí bệnh viện, công tác, vé máy bay, chi phí đàm phán với chính quyền và chi phí neo đậu tàu.
Mỗi khi xảy ra vụ bỏ trốn, tàu sẽ bị giữ lại để điều tra, và thiệt hại có thể lên tới 70.000 USD/ngày do chậm hoạt động. Nếu công ty bị đưa vào danh sách đen của chính quyền Hàn Quốc, hậu quả còn nặng nề hơn: tàu có thể bị cấm cập cảng, hoặc công ty phải tự chi tiền thuê nhân viên giám sát an ninh trong thời gian làm việc tại Hàn Quốc.
Các doanh nghiệp cho biết, tình trạng này không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn làm giảm uy tín của doanh nghiệp và hình ảnh của lao động Việt Nam trong mắt đối tác quốc tế. Nhiều chủ tàu hiện từ chối tuyển lao động Việt Nam, thậm chí chủ tàu Việt còn chuyển sang thuê thuyền viên Ấn Độ.
Tăng tiền ký quỹ vẫn không ngăn được tình trạng bỏ trốn
Chính quyền Việt Nam đã nâng mức tiền ký quỹ từ 36–50 triệu đồng (200–270 triệu won) lên 200–300 triệu đồng (1.300–2.000 triệu won) nhằm ngăn lao động bỏ trốn. Tuy nhiên, biện pháp này vẫn không hiệu quả.Nguyên nhân là vì mức thu nhập bất hợp pháp ở Hàn Quốc cao hơn nhiều, khiến lao động sẵn sàng mạo hiểm vi phạm hợp đồng. Hiện tại, tỉnh Quảng Trị vẫn đang bị “kẹt” khoản ký quỹ hơn 1,3 tỷ đồng (khoảng 71 triệu won) suốt 4 năm qua do lao động bỏ trốn không về nước.
Cục Nội vụ tỉnh Quảng Trị cho biết cần áp dụng biện pháp mạnh hơn, như ràng buộc tài sản hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, để ngăn chặn tình trạng này.
Chi phí xuất cảnh cao là gánh nặng khiến lao động vi phạm hợp đồng
Một số lao động thời vụ phản ánh rằng chi phí xuất cảnh quá cao cũng là nguyên nhân khiến họ chuyển sang lưu trú bất hợp pháp. Dù thời hạn hợp đồng chỉ kéo dài 8 tháng, họ vẫn phải trả trước khoảng 65 triệu đồng (tương đương 360.000 won) trước khi sang Hàn Quốc.Cục Quản lý Lao động ngoài nước (DOLAB) cho biết: “Tỷ lệ phá vỡ hợp đồng và làm việc trái phép đang khiến chương trình phái cử lao động sang Hàn Quốc bị đình trệ. Chúng tôi sẽ tăng cường giám sát các doanh nghiệp, giảm chi phí xuất cảnh và hạn chế việc đưa lao động ra nước ngoài khi chưa đủ điều kiện.”
Trong khi đó, bà Truong Thi Thanh Hoa, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Trị, nhấn mạnh: “Một phần nguyên nhân khiến lao động Việt bỏ trốn là do doanh nghiệp Hàn Quốc vẫn tuyển dụng lao động bất hợp pháp. Chúng tôi đề nghị phía Hàn Quốc phối hợp xử lý nghiêm cả người lao động bỏ trốn và các chủ sử dụng lao động vi phạm.”
