Có Hình Nho Giáo và Khổng Tử ảnh hưởng thế nào dưới thời Việt Nam Cộng Hoà?

Nhiều thằng trên này cứ nghĩ mấy cái Nho giáo, Khổng Tử là auto Bắc Kỳ. Thực ra nếu để nói + Sản họ lại triệt để loại bỏ mấy cái như này ra khỏi xã hội, chỉ độc tôn Đảng thôi.

Tuy nhiên dưới thời Việt Nam Cộng Hoà nhiều ảnh để lại giờ lại khá tôn vinh Khổng Tử. Ngay ở các nước văn minh như Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan năm nào cũng có ngày lễ tế Khổng Tử. Trong khi Việt Nam sau thời Việt Nam Cộng Hoà ngày lễ lớn liên quan tới Khổng Tử hoặc Nho giáo bị loại bỏ hoàn toàn.



Sự ảnh hưởng của Nho giáo đối với chính sách giáo dục của Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) là một sự kết hợp giữa việc bảo tồn các giá trị đạo đức truyền thống trong khi xây dựng một triết lý giáo dục hiện đại, Nhân bản, Dân tộc và Khai phóng.

Dưới đây là những điểm cụ thể về sự ảnh hưởng của Nho giáo:

1. Triết Lý Giáo Dục: Dân Tộc Tính và Đạo Đức​

Triết lý giáo dục của VNCH được tóm tắt trong ba nguyên tắc cốt lõi: Nhân bản, Dân tộc, và Khai phóng. Trong đó, nguyên tắc Dân tộc chịu ảnh hưởng rõ rệt từ truyền thống Nho giáo.

• Dân tộc: Nguyên tắc này chủ trương giáo dục phải tôn trọng giá trị truyền thống của dân tộc trong mọi sinh hoạt liên hệ tới gia đình, nghề nghiệp, và quốc gia. Nó đòi hỏi giáo dục phải bảo tồn và phát huy những tinh hoa văn hóa dân tộc. Nho giáo, với vai trò là hệ tư tưởng chủ đạo suốt hàng nghìn năm, chính là một phần không thể tách rời của tinh hoa đó.
• Nhân bản (Người Quân Tử): Mặc dù thuật ngữ "Nhân bản" (Humanism) có nguồn gốc phương Tây, mục tiêu cuối cùng của nó trong giáo dục VNCH—phát triển toàn diện cá nhân, xây dựng con người có đức và tài—rất tương đồng với mục tiêu "Tu thân" và hình thành "Người Quân Tử" trong Nho giáo.

2. Sự Ưu Tiên của Đạo Đức trong Chương Trình Học​

Sự ảnh hưởng rõ nhất của Nho giáo là qua việc nhấn mạnh vào đạo đức, lễ nghĩa và kỷ cương trong chương trình học.

• Môn Công Dân Giáo Dục: Đây là môn học bắt buộc và quan trọng, được giảng dạy xuyên suốt các cấp học, đặc biệt ở bậc trung học. Nội dung của môn học này có sự kế thừa sâu sắc từ các chuẩn mực đạo đức Nho giáo, bao gồm:
  
  • Hiếu thảo và Tôn sư trọng đạo: Đề cao vai trò của gia đình (mối quan hệ cha-con) và sự kính trọng đối với thầy cô giáo (người truyền thụ Đạo), thể hiện rõ tinh thần của Nho giáo.
  • Trách nhiệm Công dân và Quốc gia: Dạy về nghĩa vụ đối với quốc gia, xã hội và cộng đồng, một sự chuyển hóa của tư tưởng Trung (trung thành với vua/nước) sang ý thức công dân trong nền cộng hòa.
  • Các chuẩn mực đạo đức cá nhân: Tập trung vào các giá trị như Lễ, Nghĩa, Trí, Tín (một phần của Ngũ Thường) nhằm rèn luyện nhân cách, kỷ luật cho học sinh.

3. Tinh Thần Đề Cao Việc Học và Thi Cử​

• Tinh thần hiếu học: Nho giáo đề cao vai trò của học vấn ("học để ấm vào thân," "học để làm người") và coi học tập là con đường duy nhất để tiến thân và phục vụ đất nước. Tinh thần này được duy trì mạnh mẽ trong xã hội VNCH, thể hiện qua sự coi trọng bằng cấp và áp lực thi cử (như các kỳ thi Tú Tài I và Tú Tài II rất khó khăn).
• Học và Tư (Học đi đôi với Hành/Suy nghĩ): Tư tưởng "Học nhi bất tư tắc võng, tư nhi bất học tắc đãi" (Học mà không suy nghĩ thì mờ mịt, suy nghĩ mà không học thì nguy hiểm) của Khổng Tử vẫn là một nguyên tắc giáo dục được chấp nhận. Các nhà giáo dục VNCH cố gắng kết hợp việc truyền đạt kiến thức (Học) với việc khuyến khích tư duy phản biện (Tư) để tránh lối học vẹt và giáo điều của Nho học cũ.

4. Hạn Chế và Sự Chuyển Hóa​

Mặc dù Nho giáo có ảnh hưởng, giáo dục VNCH đã có nhiều nỗ lực để loại bỏ những yếu tố tiêu cực của Nho học phong kiến:

• Khuyến khích Khoa học và Khai phóng: Khác với Nho học cổ, giáo dục VNCH đề cao khoa học kỹ thuật, tư duy logic, và tinh thần Khai phóng (chấp nhận sự đa dạng, tự do cá nhân, tư tưởng mới).
• Giảm bớt Lối học Khổ công: Mặc dù coi trọng học vấn, hệ thống giáo dục mới dần thay thế lối học thuộc lòng, học vẹt, thi cử văn chương kiểu cũ bằng các hình thức kiểm tra khách quan hơn (như thi trắc nghiệm từ năm 1974) để thúc đẩy sự sáng tạo và năng lực thực tế.

Tóm lại, Nho giáo trong giáo dục VNCH được nhìn nhận như là nền tảng đạo đức và văn hóa dân tộc cần được bảo tồn và phát huy, nhưng đã được tái cấu trúc để hài hòa với các triết lý Nhân bản và Khai phóng của thời đại mới.

Tao cũng thích triêt lý Nhân bản và Khai phóng của VNCH, nhưng rất tiếc nó ko thể chống lại sự bành trướng của chủ nghĩa tư bản.