Don Jong Un
Địt xong chạy
Ông Lê Minh Hưng. (Hình minh họa: báo Quân Khu 4)
Cuộc đua quyền lực trước Đại Hội Đảng XIV đang ở mức cao trào, chiếc ghế chủ tịch nước vốn được xem chỉ là nghi lễ cho đủ “Tứ Trụ” bất ngờ trở thành “ghế nóng” mà cả cá nhân lẫn phe nhóm đều đang ra sức tranh giành.
Ông Lê Minh Hưng, chánh văn phòng Trung Ương Đảng đang trở thành “quân cờ” hợp lý của CSVN và giúp Tổng Bí Thư Tô Lâm tránh “bẽ mặt” trước quân đội. Ông Hưng, nếu không phải là thủ tướng thì khả năng cao sẽ trở thành chủ tịch nước.
Từ lâu nay, chức danh chủ tịch nước ở Việt Nam vốn chỉ đóng vai trò nghi lễ không hơn không kém, bởi toàn bộ quyền điều hành và quản lý Nhà Nước đều nằm trong tay Đảng và Chính Phủ, đứng đầu hai tổ chức này là tổng bí thư và thủ tướng. Thế nhưng giờ đây chiếc ghế tưởng chừng “hình thức” này lại trở thành tâm điểm của nhiều cá nhân, phe cánh trong nội bộ CSVN giành giật, gây cấn không hề kém cạnh bất kỳ vị trị quyền lực nào. Chủ tịch nước chính là người thống lĩnh lực lượng vũ trang, là chủ tịch Hội Đồng An Ninh–Quốc Phòng, nói cách khác là một trong những người có uy quyền bậc nhất trong quân đội.
Khoảng đầu năm 2025, bối cảnh chính trường Việt Nam chứng kiến cuộc phân tranh dữ dội, với sự kiện “tam vương” gồm: Chủ Tịch Nước Lương Cường, Thủ Tướng Phạm Minh Chính và Chủ Tịch Quốc Hội Trần Thanh Mẫn liên kết để cùng đối đầu với “quyền vương” Tô Lâm đặng giành chiếc ghế tổng bí thư nhiệm kỳ mới. Tuy nhiên, liên minh “tam vương” nhanh chóng tan rã: Lương Cường sớm rút lui, Trần Thanh Mẫn thỏa hiệp và Phạm Minh Chính chịu trận thất bại trước Tô Lâm.
Sớm nhận ra dấu hiệu “Hưng Yên hóa” và sự bành trướng quyền lực của phe cánh Tô Lâm đang thâu tóm toàn Trung Ương Đảng nên ông Lương Cường quay về củng cố thế lực quân đội. Ông tích cực nâng đỡ các gương mặt thân tín, tăng cường ảnh hưởng chính trị của phe nhóm đặng tiến cử nhân sự vào Ban Chấp Hành Trung Ương và Bộ Chính Trị, trong đó nổi bật là ủng hộ Bộ Trưởng Quốc Phòng Phan Văn Giang hoặc Chủ Nhiệm Tổng Cục Chính Trị Trịnh Văn Quyết ngồi vào ghế chủ tịch nước khóa XIV.
Bản thân ông Cường cũng muốn chọn thời điểm thích hợp để giã chính trường “gió tanh mưa máu.” Một sự rút lui trong chiến lược của ông Cường: vừa bảo toàn lực lượng kế tục, giữ vững thế trận quân đội vừa ngăn chặn một phần kế hoạch “Hưng Yên hóa” của Tổng Bí Thư Tô Lâm, được cho là đang triển khai trong quân đội, nhất là khi có nguồn thông tin ngầm ủng hộ tướng Hoàng Xuân Chiến gốc Hưng Yên tranh giành chức chủ tịch nước.
Ở chiều ngược lại, do nắm trong tay phe Công An- Nội Chính, ông Tô Lâm một mặt ngầm hỗ trợ Tướng Chiến, mặc khác công khai ủng hộ Bí Thư Trung Ương Đảng Phan Đình Trạch, kiêm trưởng Ban Nội Chính Trung Ương cùng nhắm đến chiếc ghế chủ tịch nước, công khai đối đầu với Phan Văn Giang, Trịnh Văn Quyết.
Quân đội Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng CSVN nên tổng bí thư luôn là bí thư Quân Ủy Trung Ương, một trung tâm quyền lực thực sự của quân đội. Tuy nhiên, khác với người tiền nhiệm là cố Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng luôn coi quân đội là trụ cột tư tưởng, ông Tô Lâm lại xuất thân từ lực lượng công an, mới ngồi vào ghế quyền lực tối cao khoảng thời gian ngắn, chỉ một năm nên suy cho cùng chưa có đủ thời gian tạo ảnh hưởng, chưa đủ khả năng tạo phe cánh đủ mạnh trong quân đội bằng những gương mặt kỳ cựu như Lương Cường, Phan Văn Giang. Đó là chưa nói, quân đội có mô hình tổ chức riêng, khó bị kiểm soát hoàn toàn bởi thế lực Công An-Nội Chính, nên ông Tô Lâm không thể quản hết.
Vì vậy, từ Hoàng Xuân Chiến cho đến Phan Đình Trạc, những quân bài mà Tô Lâm đưa ra, lũ lượt thất bại trước chiến lược lẫn sức mạnh của Lương Cường và phe quân đội. Hệ quả là dẫn đến cục diện nhân sự Trung Ương CSVN hiện đang là phe Công An-Nội Chính chiếm số đông ở Bộ Chính Trị nhưng ủy viên Trung Ương Đảng thì phe quân đội đang áp đảo. Tổng Tô Lâm đang lo lắng điều này.
Ngày 23 Tháng Bảy, tại Tổng Cục Chính Trị quân đội, ông Tô Lâm ra mặt răn đe “Cán bộ cấp cao quân đội tham gia Ban Chấp Hành Trung Ương phải thực sự nổi trội, có uy tín cao trong toàn Đảng.” Chỉ vài ngày sau, hôm 28 T háng Bảy, ông Tô Lâm lại đến làm việc tại Cục Chính Trị nội bộ-Bộ Công An, dùng những lời lẽ khích lệ như: “Cần đổi mới mạnh mẽ tư duy và cách thức triển khai bảo vệ an ninh nội bộ Đảng,” “ổn định chính trị nội bộ là yếu tố tiên quyết trong việc bảo vệ vai trò cầm quyền của Đảng.”
Không khó để nhận ra rằng, ông Tô Lâm đã kiếm ra được nhân tố đủ “tiêu chuẩn” thích hợp, lại rất gần để ông tiếp tục mục tiêu “áp đặt” người ngồi chiếc ghế chủ tịch nước, đó chính là Chánh Văn Phòng Trung Ương Đảng Lê Minh Hưng, một người có xu hướng trung hòa, không thuộc phe công an hoặc quân đội.
Là thế hệ trẻ nằm trong Bộ Chính Trị, ông Hưng có vai trò đặc biệt quan trọng đối với giới “chóp bu” CSVN, trực tiếp phục vụ và tham mưu cho Bộ Chính Trị, Ban Bí Thư và đặc biệt là tổng bí thư, nắm được toàn bộ thông tin điều hành, nhân sự chiến lược của Trung Ương Đảng, có ảnh hưởng lớn đến những quyết sách lẫn uy tín trong nội bộ Đảng.
Trong những nhiệm kỳ gần đây của CSVN, để một cá nhân bước vào nhóm “Tứ Trụ” gồm: tổng bí thư, chủ tịch quốc hội, chủ tịch nước, thủ tướng ngoài yêu cầu bắt buộc phải là ủy viên Bộ Chính Trị thì phải là người có kinh nghiệm lãnh đạo quản lý cấp Trung Ương và được tổng bí thư lẫn số đông ủy viên Bộ Chính Trị ủng hộ. Ông Hưng hội tụ đủ yếu tố này. Đó là chưa kể, gốc gác của ông Hưng là người Hà Tĩnh, phe nhóm Hà Tĩnh ở Trung Ương Đảng cũng khá mạnh.
Chưa kể, xét tuổi tác, ông Hưng mới 56 tuổi, trẻ hơn ông Giang, ông Quyết, phù hợp để giữ vị trí chủ chốt cho ít nhất một nhiệm kỳ. Nếu được chọn ngồi vào ghế chủ tịch nước, ông Hưng sẽ phương án mà CSVN muốn trung hòa phe nhóm, đồng thời tránh được phần nào sự đấu đá chính trị giữa phe quân đội và công an. Ngoài ra, chức danh chủ tịch nước chủ yếu là vai trò nghi lễ, đại diện quốc gia về đối nội-đối ngoại, hình ảnh ít tranh cãi và ông Hưng cũng chưa cho thấy có dính thị phi gì.
Tóm lại, là người có thực lực, cộng thêm sự hậu thuẫn của Tổng Bí Thư Tô Lâm cũng như phe cánh Hà Tĩnh, đồng thời phe quân đội nói chung và Phan Văn Giang, Trịnh Văn Quyết nói riêng đang bị kìm chế, đây chính là những lợi thế vô cùng lớn của ông Lê Minh Hưng để bước vào nhóm “Tứ Trụ.” Điểm bất lợi của ông Hưng khi nắm quyền chủ tịch nước là chưa từng trực tiếp quản lý lực lượng vũ trang nên thiếu kinh điều hành và xử lý các khủng hoảng liên quan an ninh-quốc phòng.
Sở dĩ ghế chủ tịch nước hợp với ông Hưng hơn ghế thủ tướng, là vì thủ tướng là người điều hành trực tiếp bộ máy Chính Phủ, quyết định các vấn đề phát triển kinh tế-xã hội, cải cách hành chính… đòi hỏi người có kinh nghiệm thực tiễn và đội ngũ hỗ trợ mạnh. Ông Hưng mặc dù có thời gian là thống đốc Ngân Hàng Nhà Nước, nhưng chưa từng làm phó thủ tướng nên chưa có kinh nghiệm điều hành trực tiếp ở Chính Phủ. Mặc khác, dù Thủ Tướng Phạm Minh Chính thất bại trong cuộc đua giành ghế tổng bí thư nhiệm kỳ XIV trước ông Tô Lâm, nhưng thế lực của ông chưa suy yếu hoàn toàn, uy tín chính trị có giảm nhưng vẫn còn ảnh hưởng ở Bộ Chính Trị và Ban Bí Thư. Do đó, ngoại trừ vấn đề tuổi tác hoặc trở ngại sức khỏe đột xuất, khó có khả năng ông Chính sẽ kết thúc vai trò thủ tướng ngay tại nhiệm kỳ tới.
Có điều, chức vụ chủ tịch nước có truyền thống từ quân đội, nay trao cho người ngoài, chính là dấu hiệu giảm sút rõ rệt về quyền lực của quân đội ở cán cân Trung Ương. Có như thế nào đi chăng nữa, quân đội cũng là một trong những trụ cột sức mạnh bảo vệ sự tồn vong của Đảng CSVN. Việc quân đội mất ghế chủ tịch nước cũng khiến cho sức mạnh của Đảng bị giảm theo. Vậy thì liệu Lê Minh Hưng có ứng được sự kỳ vọng của giới “chóp bu” CSVN và Tổng Bí Thư Tô Lâm hay không?
))
