Lời giới thiệu: Thời còn Liên bang Xô viết, Việt Nam được Liên xô viện trợ rất nhiều về quân sự nhưng lại phải vay tiền rúp của nước đàn anh theo một tỷ giá giả tạo, vì tiền đó chẳng thể được trao đổi tự do với các nền kinh tế khác. Khi Liên xô tan rã, đồng rúp mất giá gấp ngàn lần mới rớt đến hối suất thực tế của nó, và Việt Nam bị kẹt, không biết phải trả Liên bang Nga kế tục Liên xô bao nhiêu tiền mới là đủ với các khoản nợ trời ơi của thời trước. Vấn đề rắc rối đó làm vẩn đục quan hệ Nga-Việt từ nhiều năm nay, và mới được giải quyết trên nguyên tắc hôm Thứ Năm vừa rồi. Nhật báo tài chính nổi tiếng thế giới là tờ Financial Times đã có bản tin tổng hợp của hai ký giả Ostrovsky từ Moscow và Kazmin từ Bangkok về hồ sơ nợ nần đó, Trương Hà lược dịch như sau... Thế giới có Câu lạc bộ Paris quy tụ các chính phủ chủ nợ và Câu lạc bộ London quy tụ các công ty chủ nợ. Các nước nghèo mà mắc nợ, hoặc là chính thức hoặc là tư nhân, thường phải xin hoãn giảm nợ, để được trả ít đi, hoặc trễ hơn. Người ta gọi đó là tái cấu trúc các khoản ngoại trái. Có hai nước xin được tái cấu trúc là Liên bang Nga và Việt Nam. Việt Nam mới được xóa nợ giảm lãi và triển hạn hoàn trả một cách đáng kể; còn Liên bang Nga thì đang xin Câu lạc bộ Paris xí xóa bớt phần lớn của khoản nợ lên đến 42 tỷ đô la. Điều đáng nói ở đây là trong quá khứ hai xứ Nga Việt này lại có quan hệ vay mượn bất thường với nhau, khi còn Liên xô và khi Việt Nam còn làm tiền đồn phương Đông của khối Xô viết. Giữa khung cảnh đó, nhật báo Financial Times loan tin hôm Thứ Sáu, rằng Nga và Việt Nam vừa bất ngờ đạt thỏa thuận về việc giải quyết hồ sơ nợ nần của Hà Nội. Chi tiết xưa nay vẫn bị che dấu, nay được công bố, là Việt Nam đồng ý trả Liên bang Nga một tỷ 700 triệu đô la trong 23 năm, hầu thanh lý các khoản nợ lưu cữu của Việt Nam với Liên xô. Hồ sơ bế tắc mất cả chục năm nay đã có phương án giải quyết và giải quyết theo chiều hướng có lợi cho Việt Nam. Giám đốc Thường trú của Ngân hàng Thế giới tại Hà Nội, là ông Andrew Steer, cho rằng bây giờ mọi việc mới được công khai hóa với sự cam kết giải quyết rõ ràng và sẽ cải thiện tình hình nợ nần của Việt Nam. Nhờ thỏa thuận này Việt Nam có thể đi vay thêm mà không làm các chủ nợ phân vân e sợ vì chẳng biết Việt Nam còn mắc nợ Liên bang Nga là bao nhiêu và bao giờ phải trả. Khi được biết đôi bên đồng ý về ngạch số khoản nợ là một tỷ bảy, sẽ trả từng đợt trong 23 năm, người ta cũng tính ra hàng năm, bao nhiêu tiền là nợ đáo hạn. Trên cơ sở chiết tính như vậy và kết hợp với việc tái cấu trúc nợ nần của hai Câu lạc bộ Paris và London, ông Steer cho là Việt Nam có thể hoàn toàn tôn trọng được nghĩa vụ trả nợ. Trở về chuyện cũ, Việt Nam mắc nợ Liên xô 11 tỷ rúp trong thời kỳ gọi là xây dựng chủ nghĩa xã hội sau khi chiến tranh kết thúc năm 1975, để tài trợ các dự án như điện lực, căn cứ quân sự hoặc các công trình phô diễn tính ưu việt xã hội chủ nghĩa. Chẳng biết Việt Nam đã làm được những gì với các khoản nợ đó, nhưng sau khi đàn anh sụp đổ tan tành thì Moscow mới đòi thanh toán 11 tỷ này, với hối suất là một rúp ăn một đô la. Hà Nội không đồng ý với tỷ giá đó vì đồng rúp chẳng là đơn vị tiền tệ khả hoán, để có thể trao đổi tự do với các ngoại tệ khác. Mãi đến bây giờ hai bên mới nhất trí về cả ngạch số lẫn lịch trả nợ, và ngạch số đó gần với lập trường của Việt Nam hơn là của Nga. Nguồn tin từ Việt Nam cho biết là 90% số nợ này sẽ được thanh toán dưới hình thức đặc lợi cho các doanh nghiệp Nga muốn vào làm ăn trên thị trường Việt Nam. Nguồn tin từ giới tài chánh quốc tế thì cho rằng Nga chịu tính tỷ giá đồng rúp rất rẻ và có lợi cho Hà Nội để cũng sẽ đòi Câu lạc bộ Paris chấp thuận điều kiện thuận lợi như vậy khi Nga thương thuyết việc xóa nộ giảm lại của mình. Hai nước đã ký kết thỏa thuận này nhân dịp Thủ tướng Phan Văn Khải của Hà Nội viếng thăm Liên bang Nga trong bốn ngày. Và thỏa ước sẽ mở ra giai đoạn tốt đẹp hơn trong quan hệ đôi bên. Cần nói rằng Nga đang cố tranh thủ lại ảnh hưởng quá sa sút của mình tại Đông Nam Á, và cử chỉ đẹp với Hà Nội lần này, có thể giúp cho mục tiêu đó. Thủ tướng Nga Mikhail Kasyanov tóm tắt sự việc đó, bằng câu nói, là quan hệ đôi bên lại đang khởi sắc, dù tốc độ có còn chậm./.
© 2004 Radio Free Asia
https://www.rfa.org/vietnamese/features/40910-20000916.html
© 2004 Radio Free Asia
https://www.rfa.org/vietnamese/features/40910-20000916.html
.png "Sex :vozvn (22):"){kind=icon}
