Miu Miu Tây Bắcc
Chúa tể đa cấp
CHÍNH TRỊ SO SÁNH NEPAL VÀ BURTAN
Có hai quốc gia nhỏ nằm trên nóc nhà thế giới, giữa hai quốc gia khổng lồ là Trung Quốc và Ấn Độ đó là Bhutan và Nepal. Mặc dù có nhiều điểm chung về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và điểm xuất phát nhưng chỉ sau 17 năm được dẫn dắt bởi 2 chính phủ theo đường lối khác nhau đã đẫn đến hai kết quả trái ngược.
Năm 2008 cả hai đều chuyển sang dân chủ, với hệ thống nghị viện đa đảng. Đều trung lập ngoại giao, cân bằng giữa Ấn Độ và Trung Quốc.
Nhưng Bhutan là vương quốc lập hiến ổn định, chính phủ ổn định và chuyển tiếp từ trên xuống do vua khởi xướng, tham nhũng thấp. Nepal là cộng hòa liên bang bất ổn, với 13 chính phủ từ 2008, tham nhũng cao. Biểu tình thường xuyên và dân chủ từ dưới lên sau nội chiến.
Về kinh tế: Cả hai quốc gia Đều là các nước đang phát triển, kinh tế phụ thuộc vào nông nghiệp (khoảng 30% GDP), du lịch và thủy điện làm trụ cột tăng trưởng. Nhưng Bhutan đã vượt lên có GDP cao hơn. Nhờ tập trung vào khai thác Bitcoin và du lịch cao cấp, nên người dân thu nhập bình quân cao hơn và thất nghiệp thấp.
Nepal có quy mô kinh tế lớn hơn, phụ thuộc kiều hối từ lao động xuát khẩu (27% GDP) và xuất khẩu dệt may. Bhutan có tỷ lệ nợ công cao hơn mấy lần nhưng tập trung phát triển kinh tế xanh và bền vững trong khi Nepal đối mặt ô nhiễm.
Về cấu trúc xã hội: Cả hai đều đa dân tộc, phụ nữ có địa vị tương đối bình đẳng và giáo dục/y tế được ưu tiên (miễn phí ở Bhutan, cải thiện ở Nepal). Cả hai phải đối mặt thất nghiệp thanh niên và di cư.
Nhưng Bhutan có dân số nhỏ (0.82 triệu), mật độ thấp, ít nghèo đói và phúc lợi cao. Nepal dân số lớn (29.6 triệu), mật độ cao, nghèo đói cao hơn (25.2%), bất bình đẳng với nhiều di cư lao động và biểu tình xã hội. Bhutan có tiếp cận nước sạch 100% và internet cao hơn ở Nepal
Cả hai đều chịu ảnh hưởng Phật giáo và Ấn Độ giáo. Dân chúng thân thiện, coi trọng thiên nhiên. Tuy nhiên Bhutan lấyPhật giáo làm quốc giáo (>70% dân số). Không có hệ thống đẳng cấp. Còn Nepal mặc dù là quê hương đức Phật nhưng Ấn Độ giáo chiếm ưu thế (81%). Xã hội Ấn Độ giáo phân chia hệ thống đẳng cấp bất bình đẳng, phụ nữ chịu bạo lực giới. Bhutan cấm leo núi để tôn kính, trong khi Nepal là trung tâm leo núi thương mại.
Hiện tại Bhutan được đánh giá là quốc gia có chỉ số hạnh phúc top dầu thế giới. Nhà vua và hoàn hậu Bhutan vừa sang thăm Việt Nam. Họ là những người ăn chay trường và có hoài bão canh tân đất nước. Ngược lại Nepal khủng hoảng triền miên, chính phủ Nepal bị cuốn vào đấu đá quyền lực trong nhiều năm được dẫn bởi một thủ tướng già nua, độc đoán theo chủ nghĩa Maoist.
Dân chúng với nòng cốt là lớp trẻ (Gen Z) vừa nổi dậy lật đổ chính phủ. Nạn cướp bóc, đốt phá, giết người đang diễn ra. Bạo lực đẻ ra bạo lực. Đám trẻ trâu đang làm loạn ở quốc gia này cũng bởi người trên ở chẳng chính ngôi.
Có hai quốc gia nhỏ nằm trên nóc nhà thế giới, giữa hai quốc gia khổng lồ là Trung Quốc và Ấn Độ đó là Bhutan và Nepal. Mặc dù có nhiều điểm chung về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và điểm xuất phát nhưng chỉ sau 17 năm được dẫn dắt bởi 2 chính phủ theo đường lối khác nhau đã đẫn đến hai kết quả trái ngược.
Năm 2008 cả hai đều chuyển sang dân chủ, với hệ thống nghị viện đa đảng. Đều trung lập ngoại giao, cân bằng giữa Ấn Độ và Trung Quốc.
Nhưng Bhutan là vương quốc lập hiến ổn định, chính phủ ổn định và chuyển tiếp từ trên xuống do vua khởi xướng, tham nhũng thấp. Nepal là cộng hòa liên bang bất ổn, với 13 chính phủ từ 2008, tham nhũng cao. Biểu tình thường xuyên và dân chủ từ dưới lên sau nội chiến.
Về kinh tế: Cả hai quốc gia Đều là các nước đang phát triển, kinh tế phụ thuộc vào nông nghiệp (khoảng 30% GDP), du lịch và thủy điện làm trụ cột tăng trưởng. Nhưng Bhutan đã vượt lên có GDP cao hơn. Nhờ tập trung vào khai thác Bitcoin và du lịch cao cấp, nên người dân thu nhập bình quân cao hơn và thất nghiệp thấp.
Nepal có quy mô kinh tế lớn hơn, phụ thuộc kiều hối từ lao động xuát khẩu (27% GDP) và xuất khẩu dệt may. Bhutan có tỷ lệ nợ công cao hơn mấy lần nhưng tập trung phát triển kinh tế xanh và bền vững trong khi Nepal đối mặt ô nhiễm.
Về cấu trúc xã hội: Cả hai đều đa dân tộc, phụ nữ có địa vị tương đối bình đẳng và giáo dục/y tế được ưu tiên (miễn phí ở Bhutan, cải thiện ở Nepal). Cả hai phải đối mặt thất nghiệp thanh niên và di cư.
Nhưng Bhutan có dân số nhỏ (0.82 triệu), mật độ thấp, ít nghèo đói và phúc lợi cao. Nepal dân số lớn (29.6 triệu), mật độ cao, nghèo đói cao hơn (25.2%), bất bình đẳng với nhiều di cư lao động và biểu tình xã hội. Bhutan có tiếp cận nước sạch 100% và internet cao hơn ở Nepal
Cả hai đều chịu ảnh hưởng Phật giáo và Ấn Độ giáo. Dân chúng thân thiện, coi trọng thiên nhiên. Tuy nhiên Bhutan lấyPhật giáo làm quốc giáo (>70% dân số). Không có hệ thống đẳng cấp. Còn Nepal mặc dù là quê hương đức Phật nhưng Ấn Độ giáo chiếm ưu thế (81%). Xã hội Ấn Độ giáo phân chia hệ thống đẳng cấp bất bình đẳng, phụ nữ chịu bạo lực giới. Bhutan cấm leo núi để tôn kính, trong khi Nepal là trung tâm leo núi thương mại.
Hiện tại Bhutan được đánh giá là quốc gia có chỉ số hạnh phúc top dầu thế giới. Nhà vua và hoàn hậu Bhutan vừa sang thăm Việt Nam. Họ là những người ăn chay trường và có hoài bão canh tân đất nước. Ngược lại Nepal khủng hoảng triền miên, chính phủ Nepal bị cuốn vào đấu đá quyền lực trong nhiều năm được dẫn bởi một thủ tướng già nua, độc đoán theo chủ nghĩa Maoist.
Dân chúng với nòng cốt là lớp trẻ (Gen Z) vừa nổi dậy lật đổ chính phủ. Nạn cướp bóc, đốt phá, giết người đang diễn ra. Bạo lực đẻ ra bạo lực. Đám trẻ trâu đang làm loạn ở quốc gia này cũng bởi người trên ở chẳng chính ngôi.
