**Tóm tắt bài viết và cuộc phỏng vấn ông Trịnh Hòa Bình về “Mưa đỏ và 81 ngày đêm”**
1. **Phản hồi về bài viết “Mưa đỏ và 81 ngày đêm” trên Facebook**:
- Bài viết của ông Trịnh Hòa Bình được lan truyền rộng rãi. Trước đó, ông đăng một bài ngắn khoảng 200 chữ nhận xét về poster phim, chỉ ra các chi tiết chưa chính xác. Sau khi xem phim, ông viết bài “Mưa đỏ và 81 ngày đêm” trong 2 tiếng, có tham khảo ý kiến cựu binh Trần Ngọc Long (84 tuổi, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 48).
- Phản hồi từ độc giả:
- Một số người chưa từng chiến đấu bày tỏ sự bất ngờ và học hỏi từ bài viết.
- Một nhóm cho rằng phim làm tốt trong bối cảnh do nữ đạo diễn thực hiện, nhưng ông Bình nhấn mạnh phim lịch sử cần bám sát sự thật trước khi hư cấu.
- Các cựu binh, đặc biệt những người tham gia chiến đấu ở Quảng Trị, đồng tình với quan điểm của ông.
- Một số ý kiến không đồng tình với nhận xét của ông.
2. **Đánh giá về phim “Mưa đỏ”**:
- Ông không đánh giá khía cạnh nghệ thuật của phim do thiếu chuyên môn, mà tập trung vào tính lịch sử:
- Chiến đấu tại Quảng Trị năm 1972 chủ yếu diễn ra ở các làng xã xung quanh Thành cổ, không phải trong Thành cổ như phim mô tả. Thành cổ chỉ rộng 1/4 km², không đủ chứa 8 tiểu đoàn, và nếu tập trung trong đó, quân ta dễ bị B52 tiêu diệt.
- Ngày 12.7.1972, quân VNCH cố cắm cờ chiếm Thành cổ nhưng thất bại do bị quân ta đánh chặn và sai lầm trong phối hợp tác chiến (máy bay VNCH ném bom nhầm quân mình).
- Sở chỉ huy lực lượng bảo vệ thị xã nằm ở Dinh tỉnh trưởng, bên ngoài Thành cổ, gần sông Thạch Hãn.
- Tiểu đoàn của ông Bình vào Thành cổ ngày 22.7, đến khi rút (15.9) chỉ còn khoảng 35 người do thương vong nặng.
3. **Về tiểu thuyết “Mưa đỏ” của Chu Lai**:
- Ông đọc tiểu thuyết cách đây 8 năm (2017) khi được tặng trong chuyến về Quảng Trị. Nhiều cựu binh, trong đó có ông, cho rằng tiểu thuyết hư cấu quá nhiều, ví dụ nhân vật “trai bao” không phù hợp bối cảnh miền Bắc những năm 1970.
- Cựu binh khẳng định không có giao tranh trong Thành cổ, và ban chỉ huy đặt ngoài Thành cổ, tại Dinh tỉnh trưởng.
4. **Về tính chân thực của phim**:
- Ông chỉ ra nhiều chi tiết sai:
- Lính không đeo “tạp dề” (bao đạn) vì vướng và khó rút đạn khi bò. Thay vào đó, họ buộc 2 băng đạn AK ngược chiều để thay nhanh.
- Hào trong phim quá to, giống hào chống xe tăng, không thực tế. Hào thực chỉ rộng 70 cm, nông, hoặc tận dụng địa hình nhà cửa, góc tường.
- Phim có bao cát đắp công sự, nhưng thực tế quân ta không dùng bao cát vì dễ bị phát hiện bởi máy bay trinh sát OV10 hoặc L19, dẫn đến pháo kích hoặc ném bom.
- Ông cho rằng đạo diễn chưa tìm hiểu kỹ về trận chiến, dẫn đến sai lầm về địa điểm giao tranh và đạo cụ.
5. **Mức độ khốc liệt của chiến tranh**:
- Phim chưa thể hiện đầy đủ các yếu tố như pháo bầy (10-20 khẩu pháo bắn chụm, dày đặc như mưa rào), pháo khoan (nổ dưới đất), hay máy bay trinh sát OV10. Thực tế, quân ta đối phó pháo bầy bằng hầm chữ A, nhưng vẫn chịu tổn thất khi địch xung phong ngay sau pháo kích.
- Mức độ ác liệt trong phim được đánh giá khoảng 10-30% so với thực tế. Ông cho rằng phim không cần làm quá mà nên tập trung vào chiều sâu, tránh các chi tiết sai như cảnh lính VNCH đốt tù binh (không đúng vì họ cũng là người Việt, sống nhân văn).
6. **Vai trò cố vấn lịch sử**:
- Nếu được mời làm cố vấn, ông sẵn sàng đóng góp dựa trên trải nghiệm, nhưng không nhận danh xưng “cố vấn” vì thời gian tham chiến ở Quảng Trị không dài (khoảng 10 ngày cuối của 81 ngày đêm). Ông gợi ý ông Trần Ngọc Long, người ở đó từ trước và suốt 81 ngày, là nguồn tư liệu quý.
7. **Ký ức trận chiến**:
- Trận đánh đầu tiên của ông là một lần phản kích ban đêm với tiểu đội 3 người. Tiểu đội trưởng hy sinh, một đồng đội bị thương nặng, và ông không bắn phát súng nào, chỉ cõng thi thể tiểu đội trưởng rút lui.
- Ký ức về một chiếc kẹo chảy nước, quà Tết 2.9 từ Mặt trận, là chi tiết ông nhớ mãi.
8. **Tác động của phim “Mưa đỏ”**:
- Dù có sai sót lịch sử, phim vẫn có giá trị nghệ thuật và xã hội, giúp thế hệ trẻ hiểu phần nào sự khốc liệt của chiến tranh. Tuy nhiên, phim chưa làm rõ rằng quân ta thua ở Thành cổ (rút lui ngày 15-16.9.1972), dù thắng trong toàn cục mặt trận Quảng Trị.
- Ông mong muốn phim khai thác sâu hơn tâm lý nhân vật và giảm bớt cảnh bom đạn không cần thiết.
9. **Hành trình sau chiến tranh**:
- Sau 1972, ông tham gia các chiến dịch ở Tây Nguyên (Buôn Ma Thuột, Cheo Reo, Xuân Lộc), đến 1977 ra quân. Ông học nốt lớp 10, thi đỗ Đại học Y Hà Nội theo ý gia đình, dù ban đầu muốn học kiến trúc hoặc mỹ thuật.
- Trở thành bác sĩ chẩn đoán hình ảnh, ông từng bị sốc khi ngửi mùi máu tươi trong phòng mổ, gợi lại ký ức chiến tranh.
10. **Thông điệp**:
- Ông trân trọng thời bình, khuyên thế hệ trẻ hiểu về chiến tranh nhưng không nên mong sống trong thời chiến. Những câu chuyện chiến tranh nên để lại với thế hệ của ông và đồng đội.
**Hình ảnh minh họa**: Các ảnh về Dinh tỉnh trưởng, tiểu đoàn ông Bình sau 81 ngày đêm, và các đạo cụ chiến tranh được ông cung cấp để minh họa sự khác biệt giữa thực tế và phim.