Lữ Phương dựa theo tài liệu của Hémery, thuật lại những sự kiện: khi tàu ghé Sài Gòn giữa tháng 10/1911, ngày 31/10/1911, Tất Thành viết thư gởi Khâm sứ Trung Kỳ nhờ chuyển cho cha mình 15 đồng Đông Dương và viết thư cho anh là ông cả Khiêm –Nguyễn Sinh Khâm hoặc Nguyễn Tất Đạt– đang giúp việc vặt tại Tòa Khâm sứ Trung Kỳ,
nhờ vận động xin vào Ecole Coloniale. Việc này cũng thất bại.
Theo lời khai của ông Bùi Quang Chiêu với mật thám Sài Gòn ngày 21/9/1922, thì khi gặp trên tàu,
Tất Thành nói với ông mục đích sang Pháp là để xin khiếu nại cho cha vừa bị bãi chức, và
muốn đến ở nhà Thuyền trưởng Đỗ Hữu Chân đang làm việc ở Marseille để nhờ ông giúp đỡ trong việc khiếu nại đó[17].
Xin nhắc lại:
“Nguyễn Sinh Huy đậu Phó bảng năm 1901; năm 1906 vào Huế nhậm chức thừa biện Bộ Lễ; 1909 được cử làm tri huyện Bình Khê (tỉnh Bình Định), nhưng chỉ 7 tháng sau, tháng 1/1910, thì bị bãi chức và bị triệu về Huế. Lý do: theo sở mật thám, ông đã uống rượu say và đánh chết người”[18].
Vậy việc khuyên Tất Thành xin vào trường Thuộc Địa và viết đơn giùm có thể là Thuyền trưởng Đỗ Hữu Chân –hay Chấn– làm. Cũng không loại trừ khả năng chính ông Bùi Quang Chiêu đã nghĩ ra, vì thương Tất Thành là con quan –ông Chiêu đã dạy ông Nguyễn Sinh Huy về nông nghiệp– phải làm việc trên tàu cực khổ, nên đã giới thiệu Thành với ông Đỗ Hữu Chấn và nhờ ông Chấn giúp đỡ, vì ông Chấn ở cùng công ty hàng hải.
Đơn xin học đề ngày 15/9/1911 ở Marseille, đúng là thời gian tàu ghé Marseille trên đường về Sài Gòn. Ngày 16/10/1911, Văn Ba lĩnh lương tại Sài Gòn. Tất cả ăn khớp vì đường Thủy Marseille–Sài Gòn là một tháng.
Tại Sài Gòn, Tất Thành lại nhờ anh, ông Đạt, viết thư gởi Khâm sứ và Toàn quyền, xin vào trường Thuộc Địa một lần nữa, nhưng vẫn bị từ chối. Từ đây, Tất Thành phải chấp nhận nghề thủy thủ.
Theo Hémery, từ 1912 tới mùa hè 1914, Tất Thành vẫn dùng tên Ba, tiếp tục làm bồi, phụ bếp, hoặc phu khuân vác trên những tàu xuyên Đại Tây Dương, chạy đường Le Havre – Londres – New York, hoặc Châu Phi – Châu Mỹ.
Lữ Phương dựa theo tài liệu của Hémery, thuật lại những sự kiện: khi tàu ghé Sài Gòn giữa tháng 10/1911, ngày 31/10/1911, Tất Thành viết thư gởi Khâm sứ Trung Kỳ nhờ chuyển cho cha mình 15 đồng Đông Dương và viết thư cho anh là ông cả Khiêm –Nguyễn Sinh Khâm hoặc Nguyễn Tất Đạt– đang giúp việc vặt tại Tòa Khâm sứ Trung Kỳ,
nhờ vận động xin vào Ecole Coloniale. Việc này cũng thất bại.
Theo lời khai của ông Bùi Quang Chiêu với mật thám Sài Gòn ngày 21/9/1922, thì khi gặp trên tàu,
Tất Thành nói với ông mục đích sang Pháp là để xin khiếu nại cho cha vừa bị bãi chức, và
muốn đến ở nhà Thuyền trưởng Đỗ Hữu Chân đang làm việc ở Marseille để nhờ ông giúp đỡ trong việc khiếu nại đó[17].
Xin nhắc lại:
“Nguyễn Sinh Huy đậu Phó bảng năm 1901; năm 1906 vào Huế nhậm chức thừa biện Bộ Lễ; 1909 được cử làm tri huyện Bình Khê (tỉnh Bình Định), nhưng chỉ 7 tháng sau, tháng 1/1910, thì bị bãi chức và bị triệu về Huế. Lý do: theo sở mật thám, ông đã uống rượu say và đánh chết người”[18].
Vậy việc khuyên Tất Thành xin vào trường Thuộc Địa và viết đơn giùm có thể là Thuyền trưởng Đỗ Hữu Chân –hay Chấn– làm. Cũng không loại trừ khả năng chính ông Bùi Quang Chiêu đã nghĩ ra, vì thương Tất Thành là con quan –ông Chiêu đã dạy ông Nguyễn Sinh Huy về nông nghiệp– phải làm việc trên tàu cực khổ, nên đã giới thiệu Thành với ông Đỗ Hữu Chấn và nhờ ông Chấn giúp đỡ, vì ông Chấn ở cùng công ty hàng hải.
Đơn xin học đề ngày 15/9/1911 ở Marseille, đúng là thời gian tàu ghé Marseille trên đường về Sài Gòn. Ngày 16/10/1911, Văn Ba lĩnh lương tại Sài Gòn. Tất cả ăn khớp vì đường Thủy Marseille–Sài Gòn là một tháng.
Tại Sài Gòn, Tất Thành lại nhờ anh, ông Đạt, viết thư gởi Khâm sứ và Toàn quyền, xin vào trường Thuộc Địa một lần nữa, nhưng vẫn bị từ chối. Từ đây, Tất Thành phải chấp nhận nghề thủy thủ.
Theo Hémery, từ 1912 tới mùa hè 1914, Tất Thành vẫn dùng tên Ba, tiếp tục làm bồi, phụ bếp, hoặc phu khuân vác trên những tàu xuyên Đại Tây Dương, chạy đường Le Havre – Londres – New York, hoặc Châu Phi – Châu Mỹ.
Chương 16: Nguyễn Tất Thành (Chân dung Nguyễn Tất Thành được ******** miền Bắc sửa đổi từ bức hình gốc (trái) trở thành bức hình (phải) có những nét được thêm vào hoặc bị bỏ mất) Tiểu sử Hồ Chí Min…
vnngaymoi.wordpress.com