Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,"Nếu được giữ nguyên, Quyết định này thực sự sẽ hủy hoại Hợp chúng quốc Hoa Kỳ," ông Donald Trump nhận xét về phán quyết của Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ
- Tác giả,Johanna Chisholm
- Vai trò,BBC News
- 31 tháng 8 2025
Các thuế quan đối ứng này - áp đặt lên gần như mọi quốc gia mà Mỹ giao dịch - đang được áp dụng bất hợp pháp, Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ tuyên bố vào hôm 29/8.
Quyết định này giữ nguyên phán quyết hồi tháng Năm của Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ, cơ quan cũng đã bác bỏ lập luận của ông Trump nói rằng các loại thuế quan toàn cầu của ông được đạo luật về quyền lực kinh tế khẩn cấp cho phép.
Phán quyết nói trên sẽ ảnh hưởng tới nhiều mức thuế quan khởi nguồn từ thông báo vào tháng Tư của ông Trump về mức thuế cố định 10% đối với hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia, mà tổng thống Mỹ khẳng định sẽ giúp san phẳng các mối quan hệ thương mại "không công bằng" với Mỹ.
Thay vì chấm dứt các mức thuế ấy, Tòa án phúc thẩm Mỹ tuyên bố chúng sẽ vẫn có hiệu lực cho đến giữa tháng Mười, gây ra thêm thách thức pháp lý cho Tòa án Tối cao Mỹ.
Vẫn còn nhiều ẩn số, nhưng dưới đây là những kết luận có thể rút ra từ phán quyết này - và ý nghĩa của nó đối với chính sách chủ chốt của tổng thống Mỹ.
Tòa phúc thẩm đã tuyên gì?
Trong phán quyết tỷ lệ 7-4, Tòa án Phúc thẩm Mỹ ủng hộ kết luận của tòa án cấp dưới nói rằng ông Trump không có thẩm quyền để áp đặt các mức thuế quan toàn cầu.Quyết định này chủ yếu liên quan tới Đạo luật về Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) – luật mà ông Trump sử dụng để biện minh cho chính sách thuế quan.
Theo các thẩm phán, luật này không trao "quyền áp thuế quan, thuế hay các khoản tương tự, hoặc quyền đánh thuế".
Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ bác bỏ lập luận của ông Trump rằng quyền lực kinh tế khẩn cấp của ông cho phép áp các mức thuế này. Tòa án khẳng định những mức thuế này "không hợp lệ vì trái với luật pháp".
Ông Trump ngay lập tức chỉ trích phán quyết trên. Vài giờ sau khi phán quyết được đưa ra, trên mạng xã hội Truth Social, ông gọi Tòa Phúc thẩm là "cực kỳ mang tính đảng phái" và phán quyết trên là một "thảm họa" cho đất nước.
"Nếu được giữ nguyên, quyết định này thực sự sẽ hủy hoại Hợp chúng quốc Hoa Kỳ," ông viết.
IEEPA là gì?
Ông Trump đã nhiều lần sử dụng đạo luật có tuổi đời nhiều thập kỷ này trong cả hai nhiệm kỳ tổng thống.IEEPA trao cho tổng thống Mỹ quyền hạn lớn nhằm ứng phó với tình trạng khẩn cấp quốc gia hoặc một mối đe dọa ngoại bang lớn.
Đạo luật năm 1977 quy định rằng một tổng thống có thể sử dụng một số đòn bẩy kinh tế "để đối phó với bất kỳ mối đe dọa bất thường và đặc biệt nào - khởi phát hoàn toàn hoặc chủ yếu từ bên ngoài Hợp chúng quốc Hoa Kỳ - đối với an ninh quốc gia, chính sách đối ngoại hoặc kinh tế".
Các Tổng thống Barack Obama và Joe Biden từng sử dụng đạo luật này.
Cả hai người từng viện dẫn IEEPA để áp đặt các lệnh trừng phạt lên Nga sau khi quốc gia này sáp nhập Crimea bất hợp pháp vào năm 2014, và khi Moscow phát động cuộc xâm lược toàn diện Ukraine sau đó tám năm.
Tuy nhiên, trong phán quyết vừa rồi, tòa phúc thẩm tuyên bố rằng đạo luật khẩn cấp này "không trao cho tổng thống quyền hạn rộng rãi để áp đặt thuế quan".
Tòa khẳng định IEEPA "không đề cập đến thuế quan (hoặc bất kỳ từ đồng nghĩa nào) và cũng không bao gồm những biện pháp bảo vệ theo thủ tục có giới hạn rõ ràng về quyền lực của tổng thống trong việc áp đặt thuế quan".
Khi công bố các mức thuế quan toàn cầu, ông Trump từng lập luận rằng sự mất cân bằng thương mại đang gây hại cho an ninh quốc gia Mỹ và do đó gây ra tình trạng khẩn cấp quốc gia.
Nhưng tòa án đã phán quyết rằng việc áp đặt thuế quan không nằm trong thẩm quyền của tổng thống, và "quyền kiểm soát ngân sách (bao gồm quyền đánh thuế) thuộc về Quốc hội".
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Ông Trump từng lập luận rằng sự mất cân bằng thương mại đang gây hại cho an ninh quốc gia Mỹ
Vì sao điều này quan trọng?
Ngoài việc khiến một phần trọng tâm trong chương trình hành động của ông Trump thụt lùi nghiêm trọng, phán quyết của Tòa án Phúc thẩm Liên bang có thể tác động ngay lập tức đến nền kinh tế Mỹ, với hiệu ứng lan truyền tới thị trường toàn cầu.Thuế quan là loại thuế mà các doanh nghiệp phải trả khi nhập khẩu một số mặt hàng nhất định từ nước ngoài – vì vậy có thể gây ảnh hưởng đến doanh số và lợi nhuận.
"Các doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với sự không chắc chắn," Tiến sĩ Linda Yueh, nhà kinh tế học tại Đại học Oxford và Trường Kinh doanh London, nhận định với chương trình Today của BBC Radio 4.
Thuế quan là nhằm ngăn cản các doanh nghiệp trong nước mua hàng hóa nước ngoài, từ đó ảnh hưởng tới thương mại quốc tế.
Khi chờ xem liệu Tòa án Tối cao Hoa Kỳ có thụ lý vụ việc hay không - điều có vẻ sẽ xảy ra - các quốc gia có thể quyết định tạm ngừng kinh doanh với Mỹ.
Theo Tiến sĩ Yueh, nếu điều này xảy ra, nó có thể "làm suy yếu hoạt động kinh tế".
Bên cạnh đó là những hậu quả to lớn có thể tác động tới chính trường Mỹ.
Ví dụ, nếu Tòa án Tối cao đảo ngược phán quyết của Tòa Phúc thẩm Liên bang và đứng về phía chính quyền Trump, điều này có thể tạo ra một tiền lệ khuyến khích Tổng thống Trump sử dụng IEEPA một cách mạnh mẽ hơn những gì ông đã làm cho tới nay.
Tiếp theo là gì?
Vụ việc khả năng cao sẽ được chuyển tới Tòa án Tối cao Mỹ – một cuộc đối đầu ông Trump đã báo trước trên Truth Social."Thuế quan đã bị các chính trị gia vô tâm và thiếu khôn ngoan của chúng ta sử dụng để chống lại chính chúng ta," ông Trump viết.
"Giờ đây, với sự giúp sức của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, chúng ta sẽ sử dụng chúng vì lợi ích của đất nước, và làm cho nước Mỹ Giàu có, Mạnh mẽ và Quyền lực trở lại!"
Phe bảo thủ chiếm đa số tại Tòa án Tối cao Mỹ có thể gia tăng khả năng tòa án này đồng thuận với quan điểm của ông Trump.
Sáu trong số chín thẩm phán là do các tổng thống thuộc Đảng Cộng hòa bổ nhiệm, trong đó có ba người do chính ông Trump lựa chọn trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình.
Tuy nhiên, tòa án cũng từng thể hiện thái độ chỉ trích mạnh mẽ hơn đối với các tổng thống khi họ có dấu hiệu vượt quá quyền hạn trong các chính sách mà Quốc hội không trực tiếp ủy quyền.
Chẳng hạn, trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Joe Biden, tòa án này đã mở rộng "học thuyết các vấn đề lớn" (major questions doctrine) để vô hiệu hóa các nỗ lực của Đảng Dân chủ nhằm sử dụng luật hiện hành để hạn chế khí thải nhà kính từ các nhà máy điện và xóa nợ từ các khoản vay sinh viên cho hàng triệu người Mỹ.
Nếu thuế quan bị phán là bất hợp pháp thì sao?
Với tỷ lệ 7 thuận 4 chống, Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ đã phán quyết rằng chính sách thuế quan gần như toàn cầu của ông Trump là bất hợp pháp.Tòa đã cho chính quyền Mỹ thời hạn đến giữa tháng 10 để kháng cáo lên Tòa án Tối cao Mỹ đối với vụ kiện có thể gây ra những hệ lụy sâu rộng cho cả nền kinh tế Mỹ lẫn quan hệ thương mại của nước này với phần còn lại của thế giới.
Nếu Tòa án Tối cao giữ nguyên phán quyết trên, các thị trường tài chính có thể gặp bất ổn.
Sẽ có những câu hỏi về việc liệu Mỹ có phải hoàn trả hàng tỷ USD đã thu được từ thuế nhập khẩu hay không.
Cũng có thể là những câu hỏi về tính ràng buộc của những thỏa thuận thương mại song phương đạt được trước hạn chót tháng 8 giữa các nền kinh tế lớn – bao gồm Anh, Nhật Bản và Hàn Quốc – với Mỹ.
Các thỏa thuận thương mại khác đang trong quá trình đàm phán cũng có nguy cơ rơi vào hỗn loạn.
Nếu được giữ nguyên, phán quyết của tòa phúc thẩm cũng sẽ giáng một đòn mạnh vào uy quyền chính trị và danh tiếng "nhà đàm phán" của ông Trump. Nhưng nếu bị Tòa án Tối cao lật ngược phán quyết, tác động sẽ ngược lại.
Thuế quan có còn hiệu lực không?
Phán quyết này ảnh hưởng đến "chính sách thuế quan đối ứng" của ông Trump, bao gồm một loạt các mức thuế khác nhau đối với hầu hết các quốc gia trên thế giới, trong đó có thuế đối với hàng hóa từ Trung Quốc, Mexico và Canada.Những khoản thuế này, áp lên gần như tất cả hàng hóa từ hầu hết mọi quốc gia có giao dịch thương mại với Mỹ, vẫn sẽ được áp dụng cho đến giữa tháng 10.
Sau ngày 14/10, chúng sẽ không còn hiệu lực, theo phán quyết của Tòa án Phúc thẩm.
Riêng các loại thuế lên thép, nhôm và đồng, vốn được áp dụng theo một quyền hạn khác của tổng thống, vẫn sẽ còn nguyên hiệu lực và không bị ảnh hưởng bởi phán quyết của tòa án.
.png "Sex :vozvn (24):"){kind=icon}
bọn Lồn này giờ cho tranh luận với mấy tay như charlie kirk còn bị nó rọ mõm ấy chứ xét xử cái máu lồn gì 
