Tông Khánh Hậu tắc tử, gia đình Wahaha tranh giành 4.8 tỷ USD thừa kế

thứ năm, 17/7/2025, 23:38 (GMT+7)
Tông Phức Lệ, chủ tịch kiêm CEO tập đoàn nước giải khát lớn nhất Trung Quốc Wahaha, bị ba người tự nhận là con riêng của bố cô đệ đơn kiện.

tháng 2 năm 2024 chủ tịch Tông Khánh Hậu tập đoàn Wahaha qua đời ở tuổi 79. Hơn một năm sau, những bí mật gia tộc và tranh chấp quyền thừa kế của tập đoàn này đang thu hút sự chú ý của dư luận.

Tông Phức Lệ (Kelly Zhong), 43 tuổi, đang đảm nhận chức chủ tịch kiêm CEO công ty Wahaha, lâu nay được công chúng biết đến là người con duy nhất của Tông Khánh Hậu với người vợ Thi Ấu Trân. Tuy nhiên, cô hiện đối mặt hai vụ kiện với ba nguyên đơn tự xưng là em cùng cha khác mẹ, muốn ngăn cản Tông Phức Lệ xử lý các tài sản trị giá khoảng hai tỷ USD.


Tông Phức Lệ tại sự kiện ở Hàng Châu năm 2020. Ảnh: Sipa USA

ngày 15 tháng 7 năm 2025 Truyền thông Hong Kong đăng tin ba nguyên đơn là Tông Kế Xương (Jacky Zhong), Tông Tiệp Lệ (Jessie Zhong) và Tông Kế Thịnh (Jerry Zhong), hồi tháng 12/2024 đệ đơn kiện lên tòa án Hong Kong, xin lệnh ngăn chặn Tông Phức Lệ rút tiền từ tài khoản của ông Tông Khánh Hậu tại ngân hàng HSBC.

đơn kiện nói rằng tài khoản tại ngân hàng HSBC thực chất là quỹ tín thác mà Tông Khánh Hậu hứa hẹn cho mỗi người con 700 triệu USD.

3 người này cũng khởi kiện tại một tòa án ở Hàng Châu, thủ phủ tỉnh Chiết Giang, miền đông Trung Quốc, để "đảm bảo quyền lợi của mình".

theo Sina, ba người nói trên được cho là con của Tông Khánh Hậu với Đỗ Kiến Anh, phụ tá thân tín của ông. Điều đáng chú ý là khi Tông Phức Lệ sang Mỹ du học năm 14 tuổi, Tông Khánh Hậu đã cho bà Đỗ Kiến Anh đi theo với tư cách là người giám hộ để chăm sóc.

Đỗ Kiến Anh sinh năm 1966 tại Hàng Châu, tốt nghiệp Đại học Chiết Giang năm 1984, làm việc trong tập đoàn Wahaha năm 1991. Tông Khánh Hậu trực tiếp phỏng vấn bà Đỗ và đánh giá cao năng lực chuyên môn, cũng như tính cách quyết đoán của bà. Đỗ Kiến Anh bắt đầu sự nghiệp ở Wahaha với vị trí thư ký văn phòng tổng giám đốc, sau đó thăng tiến và trở thành một trong những cấp dưới được Tông Khánh Hậu tín nhiệm nhất.

Đỗ Kiến Anh sang Mỹ cùng Tông Phức Lệ năm 1996 và cùng năm, bà sinh con trai Tông Kế Xương ở Los Angeles, sinh con gái Tông Tiệp Lệ năm 2007 và con trai út Tông Kế Thịnh năm 2017. Trong thời gian ở Mỹ, bà quản lý hoạt động kinh doanh ở nước ngoài của Wahaha, thường xuyên đi lại giữa Trung Quốc và Mỹ.


Tống Khánh Hậu và con gái Tống Phức Lệ. ảnh trên: Sina

sau khi Tông Khánh Hậu qua đời, Tông Phức Lệ kiểm soát tập đoàn Wahaha. Cô cho dừng toàn bộ dây chuyền sản xuất của 18 nhà máy chi nhánh Wahaha tại Thẩm Dương, Trùng Khánh, Thâm Quyến..., với lý do "điều chỉnh và tối ưu hóa". Đỗ Kiến Anh giữ 40% cổ phần của những nhà máy này, nghĩa là đóng cửa nhà máy sẽ cắt đứt nguồn thu từ cổ tức của bà Đỗ.

sau khi đóng cửa 18 nhà máy, Wahaha thuê các công ty ngoài gia công sản phẩm và mọi hợp đồng thuê đều thông qua hệ thống công ty Hồng Thắng do Tông Phức Lệ kiểm soát.

Tông Phức Lệ yêu cầu các nhà phân phối ký hợp đồng mới với Hồng Thắng, chuyển quyền kiểm soát 1,6 triệu điểm bán lẻ của Wahaha như các tiệm tạp hóa, siêu thị, từ hệ thống cũ sang hệ thống mới do Hồng Thắng nắm giữ.

nhân sự cấp cao trong công ty cũng bị loại bỏ. Đội ngũ làm việc dưới thời Tông Khánh Hậu bị Tông Phức Lệ cho nghỉ việc, thay bằng đội ngũ thân tín từ Hồng Thắng với lý do "nhân viên cũ chỉ nghe lời cha tôi, tôi cần dùng người của mình".

theo những người "con riêng", quỹ tín thác mà Tông Khánh Hậu thành lập được hứa hẹn rót 2,1 tỷ USD nhưng mới nhận 1,8 tỷ USD. Tông Phức Lệ dùng tên công ty Wahaha để rút thành công 1,1 triệu USD, khiến ba người "con riêng" nộp đơn kiện, với lo ngại cô có khả năng rút toàn bộ tiền khỏi quỹ này.

việc họ có nhận được tiền từ quỹ tín thác hay không còn phụ thuộc vào tính hợp lệ của di chúc. Tòa án Hong Kong đã ra quyết định chặn Tông Phức Lệ rút tiền từ tài khoản HSBC để yêu cầu bổ sung giấy tờ.

theo di chúc của bố do Tông Phức Lệ công bố, toàn bộ cổ phần và tài sản của Tông Khánh Hậu ở bên ngoài Trung Quốc đại lục đều thuộc về cô và không có quỹ tín thác nào. 1,8 tỷ USD kia thực chất là tiền của công ty dùng để làm ăn ở thị trường nước ngoài được gửi trong tài khoản của Tông Khánh Hậu.

ba người "con riêng" lập luận bản di chúc này không có hiệu lực pháp lý do chưa được công chứng, yêu cầu tòa án tuyên bố vô hiệu hóa bản di chúc và áp dụng luật thừa kế, chia đều cổ phần cho 4 người con, thành lập quỹ tín thác mới và rót đủ 2,1 tỷ USD như "lời hứa" của Tông Khánh Hậu.


Đỗ Kiến Anh tại sự kiện ở thành phố Hàng Châu vào tháng 9/2020. ảnh trên: Đại học Tây Hồ

thành lập vào năm 1987, Wahaha (nghĩa là em bé đang cười) có ba nhóm cổ đông lớn là một công ty đầu tư thuộc chính quyền quận Thượng Thành, thành phố Hàng Châu, với 46% cổ phần, gia đình Tông Khánh Hậu chiếm 29,4% cổ phần và một nhóm cổ đông đại diện cho nhân viên của Wahaha với 24,6% cổ phần.

ngày 14 tháng 7 năm 2025 Tập đoàn Wahaha khẳng định các vụ kiện không liên quan đến hoạt động của công ty.

cuộc đấu pháp lý đang khiến hình ảnh của công ty bị ảnh hưởng. "Wahaha không chỉ là vua nước giải khát của Trung Quốc, mà còn là một biểu tượng cho sự thịnh vượng của các doanh nghiệp tư nhân", Eric Han, một quản lý cấp cao tại Suolei, công ty tư vấn quản lý doanh nghiệp ở Thượng Hải, nhận định. "Rắc rối này khiến giới doanh nhân và người tiêu dùng Trung Quốc phải nhíu mày".

"lâu nay Tông Khánh Hậu là doanh nhân đáng kính, nhưng chuyện ông ấy có con riêng khiến tôi nghi ngờ về sự trung thực và kế hoạch cho tương lai công ty mà ông ấy vạch ra", ông Zhang Mingjun, một doanh nhân tại Thượng Hải trong lĩnh vực kỹ thuật điện, bình luận.

Uông Phong, chủ tịch của Ye Lang Capital, tập đoàn dịch vụ tài chính có trụ sở tại Thượng Hải, nhận định "những mối bất hòa trong gia đình và các cuộc chiến quyền lực trong phòng họp có thể làm tổn hại đến tinh thần của nhân viên và hình ảnh thương hiệu, đặc biệt là vào thời điểm các công ty đang trong quá trình chuyển giao từ thế hệ doanh nhân đầu tiên sang con cái của họ".

thứ sáu, 18/07/2025 - 08:58

17 tháng sau khi ‘ông vua nước giải khát’ Tông Khánh Hậu qua đời, vụ tranh chấp di sản hàng trăm nghìn tỷ đồng được đưa ra xét xử, mở ra chương mới đầy kịch tính cho một trong những tập đoàn tiêu dùng lớn nhất Trung Quốc.​

hai thập kỷ giữ vị trí người giàu nhất Trung Quốc, Tông Khánh Hậu được mệnh danh là “vua đồ uống” và là biểu tượng của giới doanh nhân tự thân thế hệ đầu của quốc gia tỷ dân.

chỉ chưa đầy 2 năm sau khi ông qua đời, đế chế Wahaha của ông lâm vào khủng hoảng kế thừa: Ba người tự nhận là con ngoài giá thú đã khởi kiện con gái chính thức của ông tại Hàng Châu và Hồng Kông (Trung Quốc), yêu cầu chia lại toàn bộ tài sản trị giá gần 34 tỷ NDT (khoảng 123 nghìn tỷ đồng).

di sản kinh doanh đồ sộ của Tông Khánh Hậu đang đối mặt với thách thức lớn nhất: thiếu vắng một thể chế truyền thừa vững chắc.


Tông Khánh Hậu được mệnh danh là “vua đồ uống” của Trung Quốc. ảnh trên: Baidu

Xây dựng đế chế từ một que kem
Tông Khánh Hậu sinh năm 1945 tại thành phố Tô Châu, tỉnh Giang Tô (Trung Quốc) trong một gia đình nghèo. Bỏ học trung học để phụ giúp gia đình, ông từng làm đủ nghề tay chân, từ bán hàng rong đến đào đập, làm ruộng.

năm 42 tuổi, ông mới bắt đầu hành trình khởi nghiệp với số vốn 140.000 NDT (khoảng 510 triệu đồng) vay từ người thân. Khởi đầu là một hộ kinh doanh nhỏ bán kem que, ông nhanh chóng nhận ra khoảng trống trên thị trường: thiếu vắng thương hiệu chuyên sản xuất đồ uống dinh dưỡng cho trẻ em.

từ ý tưởng này, doanh nghiệp mang tên Wahaha với ý nghĩa “tiếng cười của trẻ nhỏ” ra đời và cũng từ đó, sự nghiệp của Tông Khánh Hậu cất cánh.

Tông làm việc 16 tiếng mỗi ngày và dành hơn 200 ngày/năm đi công tác. Ông tự tìm giáo sư y khoa hỗ trợ công thức đồ uống dinh dưỡng, tự đăng báo để quảng bá thương hiệu, tự mình xây dựng mô hình liên kết phân phối với 50.000 nhà bán lẻ và mạnh dạn mua lại cả một nhà máy quốc doanh cũ kỹ để tăng năng lực sản xuất.

năm 2013 Wahaha có hơn 160 công ty con, doanh số luôn thuộc top đầu ngành tiêu dùng Trung Quốc. Cũng trong giai đoạn này, ông Tông được Forbes vinh danh là người giàu nhất Trung Quốc vào các năm 2010, 2012 và 2013.

Thừa bản lĩnh điều hành nhưng thiếu kế hoạch kế thừa
Trong suốt sự nghiệp, ông Tông nổi tiếng với lối sống giản dị: không dùng smartphone, không chi quá 50.000 NDT (khoảng 182 triệu đồng/năm) cho tiêu dùng cá nhân, giữ nguyên văn phòng cũ kỹ vài chục mét vuông suốt hàng chục năm.

Tông luôn đi giày vải rẻ tiền truyền thống Trung Quốc, thường do người già hoặc người lao động phổ thông sử dụng. Hình ảnh “tỷ phú đi giày vải” trở thành biểu tượng truyền thông của ông, đại diện cho lớp doanh nhân gốc gác nghèo khó, vươn lên nhờ khổ luyện, kỷ luật và tập trung.

Tông Khánh Hậu cũng trung thành với mô hình “gia đình trị”, tin tưởng giao toàn bộ quyền điều hành cho con gái - bà Tông Phú Lệ. Bà Tông kế nghiệp từ rất sớm, được đào tạo ở nước ngoài và giữ vai trò điều hành tập đoàn nhiều năm trước khi ông qua đời.


đế chế kinh doanh của Tông Khánh Hậu đối mặt với thách thức lớn nhất: thiếu vắng một thể chế truyền thừa vững chắc. ảnh trên: Baidu

chính việc vận hành dựa vào tín nhiệm gia đình, thiếu cơ chế sở hữu rõ ràng và không phân định giữa tài sản cá nhân và doanh nghiệp đã trở thành một lỗ hổng nghiêm trọng sau khi ông qua đời vào tháng 2/2024.

tháng 7 năm 2025 ba người tự nhận là con ngoài giá thú của ông Tông nộp đơn lên tòa án Hồng Kông và Hàng Châu. Họ yêu cầu phong tỏa 1,8 tỷ USD (khoảng 47 nghìn tỷ đồng) tài khoản HSBC thuộc sở hữu của ông Tông, chia lại quỹ tín thác nước ngoài 2,1 tỷ USD (khoảng 54,8 nghìn tỷ đồng) được cho là lập từ năm 2003 và yêu cầu phân chia 29,4% cổ phần Wahaha (ước tính trị giá gần 6 tỷ USD - khoảng 156,7 nghìn tỷ đồng) hiện do con gái chính thức nắm giữ.

các nguyên đơn đều mang quốc tịch Mỹ. Một trong số họ sinh năm 1996 tại Mỹ, khi mẹ của người này là bà Đỗ Kiến Anh, cựu quản lý Wahaha được cử sang tháp tùng con gái ông Tông du học.

Tòa án yêu cầu xét nghiệm DNA từ mẫu máu lưu trữ của ông Tông, bởi theo Bộ luật Dân sự Trung Quốc, con ngoài giá thú có quyền thừa kế ngang hàng nếu có thể chứng minh quan hệ huyết thống.

tại tòa, bản di chúc năm 2020 mà con gái duy nhất, bà Tông Phú Lệ nắm giữ bị đặt nghi vấn vì chỉ có 2 quản lý công ty ký xác nhận, không có thân nhân chứng kiến. Theo Điều 1134 Bộ luật Dân sự Trung Quốc, di chúc viết tay phải có ít nhất 2 nhân chứng độc lập. Việc thiếu thân nhân/chuyên gia pháp lý xác nhận làm giảm tính pháp lý.

Wahaha từng là hình mẫu doanh nghiệp tiêu dùng tư nhân Trung Quốc nhưng cú sốc di sản hậu Tông Khánh Hậu đang khiến giới đầu tư và thị trường phân vân về khả năng ổn định của thương hiệu.

theo một số nguồn tin từ mạng lưới bán lẻ, đã có nhà phân phối ngừng nhập hàng vì lo ngại về cấu trúc sở hữu chưa rõ ràng. Truyền thông Trung Quốc thì đặt câu hỏi: Phải chăng ngay cả những doanh nhân huyền thoại nhất cũng chưa có lời giải cho bài toán truyền thừa?

suốt 32 năm sự nghiệp, Tông Khánh Hậu chỉ làm một điều duy nhất: tập trung toàn lực vào lĩnh vực tiêu dùng. Ông từng nói: “Nghiêm túc để làm một việc nào đó là dễ nhất nhưng cũng là khó nhất”

Có tiền chết lắm thằng tranh nhau thật,