Nguồn hình ảnh,Getty Images/BBC
13 tháng 7 2025, 11:13 +07
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã đề cử Tổng thống Mỹ Donald Trump cho giải Nobel Hòa bình, một trong những giải thưởng quốc tế danh giá nhất dành cho cá nhân hoặc tổ chức được cho là đã có đóng góp lớn nhất trong việc "thúc đẩy tình hữu nghị giữa các quốc gia".
Trong bức thư gửi Ủy ban Nobel, được ông chia sẻ trực tuyến, ông Netanyahu nhận định ông Trump đã "thể hiện sự cống hiến kiên định và đặc biệt trong việc thúc đẩy hòa bình, an ninh và ổn định trên toàn thế giới".
Ông Trump, người đang cố gắng làm trung gian cho một lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas ở Gaza, đã từng được đề cử.
Vào tháng Sáu, Pakistan cũng cho biết họ sẽ đề xuất ông Trump cho giải thưởng này vì những nỗ lực của ông trong việc giúp giải quyết xung đột giữa Ấn Độ và Pakistan.
Việc ông Netanyahu đề cử ông Trump đã gây ra sự hoài nghi ở một số nơi, bao gồm cựu Thủ tướng Thụy Điển Carl Bildt, người đã bình luận trên nền tảng X rằng ông Netanyahu đang tìm cách lấy lòng ông Trump.
Nếu ông Trump giành được giải thưởng, ông sẽ là tổng thống Mỹ thứ năm làm được điều này, sau Theodore Roosevelt, Woodrow Wilson, Jimmy Carter và Barack Obama.
Dưới đây là cách thức hoạt động của giải thưởng:
Ai đủ điều kiện nhận giải?
Theo di chúc của nhà công nghiệp Thụy Điển Alfred Nobel, người đã phát minh ra thuốc nổ, giải thưởng nên được trao cho người "đã làm được nhiều nhất hoặc tốt nhất để thúc đẩy tình hữu nghị giữa các quốc gia, xóa bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực và thiết lập, thúc đẩy các hội nghị hòa bình."Tất cả những người còn sống hoặc các tổ chức đang hoạt động đều đủ điều kiện.
Trong phần giới thiệu trên trang web của giải Nobel, Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Hòa bình Jorgen Watne Frydnes cho biết "trên thực tế, bất kỳ ai cũng có thể là người nhận giải Nobel Hòa bình. Lịch sử của giải thưởng cho thấy rõ nó được trao cho những người thuộc mọi tầng lớp xã hội từ khắp nơi trên thế giới."
Các giải Nobel được công bố vào tháng 10 hàng năm, nhưng các đề cử sẽ đóng vào tháng Một, có nghĩa là việc ông Netanyahu đề cử ông Trump không thể được xem xét trong năm nay.
Ai có thể đề cử
Hàng ngàn người có thể đề xuất các ứng viên sau: các thành viên chính phủ và nghị viện; các nguyên thủ quốc gia đương nhiệm; các giáo sư đại học về lịch sử, khoa học xã hội, luật và triết học; các cựu chủ nhân giải Nobel Hòa bình cũng như những người khác.Một người không thể tự đề cử chính mình.
Danh sách các ứng viên được giữ bí mật trong 50 năm, mặc dù không có điều gì cấm những người đề cử tiết lộ lựa chọn của họ.
Ai quyết định người giành giải
Ủy ban Nobel Na Uy, bao gồm 5 cá nhân do nghị viện Na Uy bổ nhiệm, là ban giám khảo.Các thành viên thường là các chính trị gia đã nghỉ hưu, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Ủy ban hiện tại được người đứng đầu chi nhánh Na Uy của PEN International, một tổ chức bảo vệ quyền tự do ngôn luận, lãnh đạo.
Tất cả những người này đều được các đảng chính trị Na Uy đề cử và việc bổ nhiệm họ phản ánh sự cân bằng quyền lực trong nghị viện Na Uy.
Ủy ban quyết định người nhận giải ra sao?
Cuộc họp đầu tiên của ủy ban diễn ra vào tháng Hai hàng năm, khi các thành viên có thể đưa ra các đề cử của riêng họ để thêm vào danh sách.Năm ngoái có 286 ứng cử viên. Năm 2025 có 338 ứng cử viên được đề cử cho giải thưởng, bao gồm 244 cá nhân và 94 tổ chức.
Ủy ban sẽ rút gọn các đề cử để lập danh sách rút gọn, và mỗi ứng cử viên sau đó sẽ được một nhóm cố vấn thường trực và các chuyên gia khác đánh giá.
Ủy ban hướng tới sự đồng thuận nhưng có thể quyết định bằng cách bỏ phiếu đa số. Quyết định cuối cùng thường chỉ được đưa ra vài ngày trước khi công bố giải thưởng.
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Viện Nobel Na Uy ở Oslo
Các tranh cãi
Giải Nobel Hòa bình thường được xem là mang thông điệp chính trị. Trang web của giải Nobel cho biết một số người nhận giải là "những nhân vật chính trị gây tranh cãi cao", và giải thưởng này cũng làm tăng sự chú ý của công chúng vào các cuộc xung đột nội địa hoặc quốc tế.Ông Obama đã giành được giải thưởng chỉ vài tháng sau khi nhậm chức. Hai thành viên ủy ban đã từ chức vì quyết định năm 1973 trao giải Hòa bình cho Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger và nhà chính trị Việt Nam Lê Đức Thọ cho cuộc đàm phán chấm dứt Chiến tranh Việt Nam.
Một thành viên đã từ chức vào năm 1994 khi nhà lãnh đạo Palestine Yasser Arafat đồng nhận giải với Shimon Peres và Yitzhak Rabin của Israel.
Người nhận giải sẽ có gì?
Người thắng giải sẽ được nhận một huy chương, một bằng chứng nhận, 11 triệu krona Thụy Điển (khoảng 1,15 triệu USD) và sự chú ý toàn cầu ngay lập tức, nếu họ chưa nổi tiếng trước đó.Việc công bố và lễ trao giải diễn ra khi nào?
Công bố giải thưởng năm nay sẽ được thực hiện vào ngày 10/10 tại Viện Nobel Na Uy ở thủ đô Oslo.Lễ trao giải sẽ diễn ra tại Tòa thị chính Oslo vào ngày 10/12 - nhân ngày mất của kỹ sư Alfred Nobel.
.png "Sex :vozvn (22):"){kind=icon}
