Đêm 13/11/1942, mặt biển Ironbottom Sound u tối và phẳng lặng lạ thường. Dù lịch âm ghi nhận là đêm trăng sáng, bầu trời Guadalcanal vẫn bị che phủ bởi những lớp mây thấp và hơi nước dày đặc khiến tầm nhìn chỉ còn vài cây số.
Chính trong màn đêm mù mịt ấy, hai hạm đội Mỹ và Nhật bất ngờ lao vào nhau ở cự ly cực gần – mở đầu cho một trong những trận đánh hỗn loạn nhất Thái Bình Dương.
Một đêm “mù lòa” giữa ánh trăng
Người Mỹ có radar, nhưng phần lớn chỉ huy thời kỳ đầu vẫn không tin tưởng hoàn toàn vào thiết bị mới này. Những tín hiệu cảnh báo ban đầu bị bỏ qua hoặc hiểu sai. Trong khi đó, tàu Nhật – lặng lẽ, tắt toàn bộ đèn định vị – di chuyển thành hàng dọc như những bóng ma đang trôi sát mặt biển.
Tàu tuần dương và khu trục Nhật nhờ kỹ năng chiến đấu đêm vốn nổi tiếng, đã áp sát đội hình Mỹ ở khoảng cách chỉ 3–4 km mà gần như không ai hay biết.
Giây phút chạm trán
Đến khi các thủy thủ Mỹ nhìn thấy hình bóng mơ hồ của những con tàu Nhật hiện lên dưới ánh trăng bị mây che, tất cả đã quá muộn để giữ đội hình. Đôi bên gần như giật mình khi phát hiện đối phương ngay trước mũi.
Tiếng còi báo động vang lên. Những khẩu pháo 5 inch của khu trục Mỹ bật sáng. Tàu Nhật đồng loạt xoay mạn phóng ra loạt ngư lôi Type 93 “Long Lance” khét tiếng – thứ vũ khí được xem là mạnh nhất thế chiến.
Từ đó, cả vùng biển chìm trong từng đợt pháo sáng, tiếng nổ long trời và ánh lửa đỏ rực hắt lên từ những xác tàu bị trúng ngư lôi.
Một trận hỗn chiến đúng nghĩa
Đây không phải là trận chiến có chiến thuật mượt mà hay đội hình hoàn chỉnh.
Đúng hơn, nó giống hệt một cuộc “đá lộn” giữa đêm mưa:
Tàu xoay trúng nhau
- Bắn nhầm mục tiêu bạn
- Đạn pháo nổ ở cự ly chỉ hơn ngàn mét
- Hai bên gần như đấu súng trong tầm mắt thường
- Khu trục USS Laffey bị bắn xuyên qua từ mũi đến đuôi nhưng vẫn lao tới áp sát để phóng ngư lôi. Đô đốc Callaghan và Scott đều hy sinh trong trận này khi đứng ngay trên cầu chỉ huy.
Vì sao trận này quan trọng?
Mặc dù thương vong lớn, Mỹ đã ngăn chặn được nỗ lực cuối cùng của Nhật nhằm pháo kích sân bay Henderson Field – vị trí then chốt quyết định cục diện toàn bộ chiến dịch Guadalcanal.
Thắng lợi trong đêm “Friday the 13th” mở đường cho việc giữ vững đầu cầu, và cuối cùng là việc Mỹ giành quyền kiểm soát toàn bộ quần đảo Solomon.
Di sản để lại
Trận chiến này khiến dưới đáy Ironbottom Sound nằm lại hơn 40 xác tàu của cả đôi bên – đúng như cái tên “Vùng biển đáy sắt”.
Đến nay, những người yêu lịch sử vẫn xem trận “Friday the 13th” là biểu tượng của:
- Chiến tranh hỗn loạn trong đêm
- Lỗi lầm trong chỉ huy
- Sự dũng cảm đến mức tuyệt vọng của thủy thủ hai phe
- Và bước ngoặt khiến Nhật mất thế chủ động tại Thái Bình Dương
