
Khi một bên đưa ra tối hậu thư, nghĩa là họ đặt ra một điều kiện cuối cùng kèm theo mối đe dọa hoặc hệ quả nếu bên kia không làm theo. Khi đến hạn mà bên kia không tuân thủ, thì người đưa ra tối hậu thư thường sẽ phải có hành động mạnh mẽ, dù là về chính trị, ngoại giao hay quân sự nếu không thì uy tín của họ sẽ bị tổn hại nặng.
Trump đưa ra tối hậu thư cho Putin, đến hạn (ngày 8 tháng) nhưng Putin phớt lờ, Trump lại nhún nhường muốn gặp mặt, thì đúng là không logic nếu nhìn từ góc độ “sức mạnh” và “giữ thể diện” truyền thống.
Tuy nhiên có thể cho rằng, trong chính trị quốc tế, không phải lúc nào cũng trắng đen như vậy.
Có thể Trump đang chơi “chiến thuật con buôn”. Là doanh nhân, và ông ấy thường mặc cả, đe dọa, rút lui, rồi lại quay lại đàm phán – kiểu “Art of the Deal”. Cách hành xử của ông ta không giống kiểu chính khách truyền thống. Việc đuổi rồi mời, đe dọa rồi nhún nhường, với ông có thể là cách tạo áp lực hoặc làm chủ cuộc chơi. Nhưng điều này không phải lúc nào cũng có hiệu quả, đặc biệt với những đối thủ sừng sỏ như Putin.
Vấn đề thực chất là Trump nhận ra không đủ lực để cưỡng ép Putin, hoặc Mỹ không muốn/không thể leo thang căng thẳng thêm, thì quay lại đề nghị đối thoại có thể là cách giữ mặt mũi và giảm rủi ro xung đột.
Cũng có thể thỏa thuận ngầm hoặc lý do khác chưa công khai. Không phải lúc nào các hành động ngoại giao cũng diễn ra trên bề mặt. Có thể có những trao đổi ngầm, đánh đổi lợi ích, hoặc các yếu tố địa chính trị khác buộc Trump phải thay đổi thái độ, dù ngoài mặt có vẻ như đang “xuống nước”.
Tuy nhiên, nhìn toàn cục, Trump chưa bao giờ lên án Nga xâm lược Ukraina – điều này là sự thật.
Kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện Ukraina vào tháng 2 năm 2022, Trump chưa lúc nào trực tiếp lên án Putin hay gọi đó là hành động xâm lược. Ngược lại, ông thường đổ lỗi cho Biden vì “yếu đuối”, “kích động chiến tranh” hoặc “không đủ năng lực để ngăn chặn Nga”. Trump từng khen ngợi Putin là “rất thông minh” khi triển khai chiến thuật ở Ukraina (phát ngôn này khiến nhiều người phẫn nộ) và từng nói rằng ông có thể “kết thúc chiến tranh trong 24 giờ” nếu tái đắc cử, nhưng không nói rõ bằng cách nào và với điều kiện gì.
Trump đang cố khai thác sự mệt mỏi chiến tranh và chi phí viện trợ Ukraina trong một bộ phận dân chúng Mỹ, nhất là cử tri Cộng hòa. Ông ấy muốn chuyển trọng tâm chỉ trích từ kẻ xâm lược (Putin) sang lãnh đạo Mỹ (Biden) và tạo hình ảnh rằng nếu ông nắm quyền, chiến tranh sẽ không xảy ra.
Tuy nhiên, điều đó khiến Trump phớt lờ thực tế đạo lý rõ ràng: Nga là kẻ xâm lăng, tấn công, cướp đất, tàn sát thường dân, bắt cóc trẻ em.
Ukraina là nạn nhân và gồng minh tự vệ trước một kẻ thù mạnh hơn nhiều lần.
Là một nhà lãnh đạo đứng đầu quốc gia quyền lực nhất thế giới, im lặng trước hành vi xâm lược và thảm sát là điều không thể chấp nhận, một vết nhơ đạo đức, dù bất kể lý do chính trị nào đứng sau. Nếu ông Trump muốn ngưng ngay sự chết chóc, thì hãy ngăn chặn bàn tay vấy máu của Putin chứ không phải gây sức ép với Ukraina!
Bất kỳ ai tránh né lên án những hành động xâm lược, hoặc tệ hơn, tìm cách biện hộ cho nó, là làm suy yếu nghiêm trọng trật tự quốc tế và luật pháp quốc tế.
Phản ứng của Trump có vẻ ngược lại, mang tính cơ hội chính trị, huyễn hoặc, lộng ngôn về “tài năng” cá nhân, hơn là hành động có trách nhiệm quốc tế.
Cuộc gặp thượng đỉnh Trump – Putin nếu diễn ra vào tuần tới, theo tôi chỉ là một vở bi hài kịch tồi tệ, nhiều khả năng đồng nghĩa với việc buộc Ukraina phải nhượng bộ lãnh thổ, chấp nhận mất vùng đất bị chiếm, để “đổi lấy hòa bình”.
Nếu đúng là như vậy, thì “kết thúc chiến tranh” mà Trump nói tới không phải là công lý, mà là sự đầu hàng trước bạo lực – một tiền lệ nguy hiểm dành cho kẻ xâm lược!
Trump đưa ra tối hậu thư cho Putin, đến hạn (ngày 8 tháng) nhưng Putin phớt lờ, Trump lại nhún nhường muốn gặp mặt, thì đúng là không logic nếu nhìn từ góc độ “sức mạnh” và “giữ thể diện” truyền thống.
Tuy nhiên có thể cho rằng, trong chính trị quốc tế, không phải lúc nào cũng trắng đen như vậy.
Có thể Trump đang chơi “chiến thuật con buôn”. Là doanh nhân, và ông ấy thường mặc cả, đe dọa, rút lui, rồi lại quay lại đàm phán – kiểu “Art of the Deal”. Cách hành xử của ông ta không giống kiểu chính khách truyền thống. Việc đuổi rồi mời, đe dọa rồi nhún nhường, với ông có thể là cách tạo áp lực hoặc làm chủ cuộc chơi. Nhưng điều này không phải lúc nào cũng có hiệu quả, đặc biệt với những đối thủ sừng sỏ như Putin.
Vấn đề thực chất là Trump nhận ra không đủ lực để cưỡng ép Putin, hoặc Mỹ không muốn/không thể leo thang căng thẳng thêm, thì quay lại đề nghị đối thoại có thể là cách giữ mặt mũi và giảm rủi ro xung đột.
Cũng có thể thỏa thuận ngầm hoặc lý do khác chưa công khai. Không phải lúc nào các hành động ngoại giao cũng diễn ra trên bề mặt. Có thể có những trao đổi ngầm, đánh đổi lợi ích, hoặc các yếu tố địa chính trị khác buộc Trump phải thay đổi thái độ, dù ngoài mặt có vẻ như đang “xuống nước”.
Tuy nhiên, nhìn toàn cục, Trump chưa bao giờ lên án Nga xâm lược Ukraina – điều này là sự thật.
Kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện Ukraina vào tháng 2 năm 2022, Trump chưa lúc nào trực tiếp lên án Putin hay gọi đó là hành động xâm lược. Ngược lại, ông thường đổ lỗi cho Biden vì “yếu đuối”, “kích động chiến tranh” hoặc “không đủ năng lực để ngăn chặn Nga”. Trump từng khen ngợi Putin là “rất thông minh” khi triển khai chiến thuật ở Ukraina (phát ngôn này khiến nhiều người phẫn nộ) và từng nói rằng ông có thể “kết thúc chiến tranh trong 24 giờ” nếu tái đắc cử, nhưng không nói rõ bằng cách nào và với điều kiện gì.
Trump đang cố khai thác sự mệt mỏi chiến tranh và chi phí viện trợ Ukraina trong một bộ phận dân chúng Mỹ, nhất là cử tri Cộng hòa. Ông ấy muốn chuyển trọng tâm chỉ trích từ kẻ xâm lược (Putin) sang lãnh đạo Mỹ (Biden) và tạo hình ảnh rằng nếu ông nắm quyền, chiến tranh sẽ không xảy ra.
Tuy nhiên, điều đó khiến Trump phớt lờ thực tế đạo lý rõ ràng: Nga là kẻ xâm lăng, tấn công, cướp đất, tàn sát thường dân, bắt cóc trẻ em.
Ukraina là nạn nhân và gồng minh tự vệ trước một kẻ thù mạnh hơn nhiều lần.
Là một nhà lãnh đạo đứng đầu quốc gia quyền lực nhất thế giới, im lặng trước hành vi xâm lược và thảm sát là điều không thể chấp nhận, một vết nhơ đạo đức, dù bất kể lý do chính trị nào đứng sau. Nếu ông Trump muốn ngưng ngay sự chết chóc, thì hãy ngăn chặn bàn tay vấy máu của Putin chứ không phải gây sức ép với Ukraina!
Bất kỳ ai tránh né lên án những hành động xâm lược, hoặc tệ hơn, tìm cách biện hộ cho nó, là làm suy yếu nghiêm trọng trật tự quốc tế và luật pháp quốc tế.
Phản ứng của Trump có vẻ ngược lại, mang tính cơ hội chính trị, huyễn hoặc, lộng ngôn về “tài năng” cá nhân, hơn là hành động có trách nhiệm quốc tế.
Cuộc gặp thượng đỉnh Trump – Putin nếu diễn ra vào tuần tới, theo tôi chỉ là một vở bi hài kịch tồi tệ, nhiều khả năng đồng nghĩa với việc buộc Ukraina phải nhượng bộ lãnh thổ, chấp nhận mất vùng đất bị chiếm, để “đổi lấy hòa bình”.
Nếu đúng là như vậy, thì “kết thúc chiến tranh” mà Trump nói tới không phải là công lý, mà là sự đầu hàng trước bạo lực – một tiền lệ nguy hiểm dành cho kẻ xâm lược!