Trung Quốc trấn áp tác giả nữ viết truyện khiêu dâm đồng giới nam

Nguồn hình ảnh,X / errslance
Chụp lại hình ảnh,Nhiều phụ nữ cho biết họ đã bị bắt vì viết truyện khiêu dâm đồng tính, và truyện "đam mỹ"

• • Tác giả,Yi Ma
  • Vai trò,BBC News
  • London
  • Tác giả,Eunice Yang
  • Vai trò,BBC News Tiếng Trung
  • Hong Kong
• 2 tháng 7 2025

"Tôi đã được cảnh báo rằng không được nói về chuyện này", người phụ nữ cho biết, trước khi tiết lộ những chi tiết về ngày cô ấy nói rằng mình bị bắt vì xuất bản truyện khiêu dâm đồng tính.
"Tôi sẽ không bao giờ quên – lúc bị áp giải ra xe trước sự chứng kiến của bao nhiêu ánh mắt, chịu đựng sự sỉ nhục khi phải cởi đồ để khám xét trước mặt người lạ, mặc áo vest để chụp ảnh, ngồi trên ghế, run rẩy vì sợ hãi, tim đập loạn xạ".
Tài khoản có tên "Bình Bình An An Vĩnh Phúc" (Pingping Anan Yongfu) là một trong ít nhất tám người đã đăng nội dung trên mạng xã hội Weibo của Trung Quốc trong những tháng gần đây, nói rằng họ đã bị bắt vì viết truyện khiêu dâm đồng tính.
Khi các tác giả kể lại trải nghiệm của mình, hàng chục luật sư đã tình nguyện hỗ trợ pháp lý miễn phí.
Một luật sư bào chữa nói với BBC rằng ít nhất 30 nhà văn, hầu hết là phụ nữ ở độ tuổi 20, đã bị bắt trên khắp Trung Quốc kể từ tháng 2/2025. Nhiều người đang được tại ngoại hoặc chờ xét xử, nhưng một số người vẫn đang bị giam giữ. Một luật sư khác nói với BBC rằng nhiều cây bút khác cũng đã bị triệu tập để thẩm vấn.

Họ đã đăng tải tác phẩm của mình lên "Thành phố Văn học Hải Đường" (Haitang Literature City), một nền tảng có trụ sở tại Đài Loan, nổi tiếng với thể loại "đam mỹ" – tiểu thuyết tình cảm, khiêu dâm giữa nam và nam.
Hãy tưởng tượng đó như một phiên bản nam - nam của Fifty Shades of Grey (50 sắc thái), một mối quan hệ BDSM (các hoạt động tình dục có liên quan đến sự thống trị, phục tùng, trói buộc, kỷ luật, và đôi khi cả bạo dâm và khổ dâm) dẫn đến một cái kết hạnh phúc. Đó là mô-típ thường gặp trong các bối cảnh lịch sử, giả tưởng hay khoa học viễn tưởng. Qua thời gian, thể loại này đã thu hút một lượng lớn người hâm mộ cuồng nhiệt, đặc biệt là phụ nữ trẻ Trung Quốc.
Các tác giả này bị cáo buộc vi phạm luật chống khiêu dâm của Trung Quốc vì "sản xuất và phát tán tài liệu đồi trụy". Những nhà văn kiếm được lợi nhuận có thể bị bỏ tù hơn 10 năm.
Luật này nhắm đến "những mô tả rõ ràng về tình dục đồng giới hoặc các hành vi lệch lạc tình dục khác". Trong khi đó, những nội dung dị tính thường được nới lỏng hơn – các tác phẩm của các nhà văn nổi tiếng Trung Quốc, kể cả nhà văn đoạt giải Nobel Mạc Ngôn, có những cảnh tình dục rõ ràng nhưng vẫn được phát hành rộng rãi.

Nguồn hình ảnh,Instagram / Freewritersofhaitang
Chụp lại hình ảnh,Cuộc đàn áp đã khơi dậy sự ủng hộ từ cộng đồng đam mỹ trực tuyến
Dù một số tác giả viết truyện khiêu dâm dị tính cũng từng bị bắt ở Trung Quốc, các nhà quan sát cho rằng thể loại này ít bị kiểm duyệt hơn nhiều. Truyện khiêu dâm đồng tính – vốn bị xem là phản kháng hơn – dường như khiến chính quyền nhạy cảm hơn. Các tình nguyện viên hỗ trợ các tác giả trên nền tảng Hải Đường nói với BBC rằng cảnh sát thậm chí còn thẩm vấn cả độc giả.
Những người bị bắt đã từ chối trả lời phỏng vấn vì sợ bị trả đũa. Cảnh sát ở thành phố Lan Châu, phía tây bắc Trung Quốc, lực lượng bị cáo buộc là thúc đẩy cuộc đàn áp này, chưa trả lời BBC.
Trên mạng, cuộc đàn áp đã khơi mào một cuộc tranh luận - và hiếm hoi hơn, là sự phản kháng đối với luật pháp.
"Tình dục có thực sự là điều đáng xấu hổ không?" một người dùng Weibo đặt câu hỏi, lập luận rằng luật chống khiêu dâm của Trung Quốc đã lỗi thời.
Một người khác viết rằng phụ nữ chưa bao giờ được quyết định điều gì là đồi trụy, vì họ không kiểm soát câu chuyện.
Ngay cả giới nghiên cứu về luật cũng bày tỏ lo ngại rằng chỉ cần 5.000 lượt xem với bất kỳ nội dung nào được coi là "khiêu dâm" cũng đủ để cấu thành tội "phát tán", hạ thấp tiêu chuẩn để bắt giữ những người viết.
Điều này khiến Bắc Kinh lo ngại đến mức các cuộc thảo luận đã biến mất: hashtag #BắtCácTácGiảHảiĐường (#HaitangAuthorsArrested) từng đạt hơn 30 triệu lượt xem trên Weibo trước khi bị kiểm duyệt.
Các bài đăng cung cấp nội dung tư vấn pháp lý đã biến mất. Một bài báo trên trang tin tức nổi tiếng của Trung Quốc cũng đã bị gỡ xuống. Tài khoản của các tác giả và một số tên người dùng cũng biến mất.
Sau khi bài đăng của Bình Bình An An Vĩnh Phúc lan truyền, cô đã xóa đi và viết một bài khác, cảm ơn những người ủng hộ và thừa nhận rằng bài viết của mình đã vi phạm pháp luật. Sau đó, cô xóa luôn tài khoản.
Trước bài đăng cuối cùng, cô từng viết: "Tôi luôn là cô gái ngoan trong mắt bố mẹ. Nhưng ngày hôm đó, tôi chỉ mang lại cho họ sự xấu hổ. Họ sẽ không bao giờ ngẩng đầu được nữa".

Đam mỹ: Nữ hoàng không ngai của văn hóa đại chúng​

Từ lâu, những nữ tác giả này đã làm việc trong bóng tối ở Trung Quốc, nơi đồng tính luyến ái và khiêu dâm bị kỳ thị. Nay, với việc bị lộ danh tính do các cuộc điều tra của cảnh sát, họ đang phải đối mặt với những hậu quả xã hội khốc liệt không kém gì hình phạt pháp lý.

Nguồn hình ảnh,X / errslance
Chụp lại hình ảnh,Truyện khiêu dâm đồng tính Trung Quốc lấy cảm hứng từ truyện tranh Nhật Bản về tình yêu các chàng trai

"Khoảnh khắc đó, tôi chỉ cảm thấy nhục nhã," một tác giả có tài khoản Weibo tên là "Thế giới là một bệnh viện tâm thần khổng lồ" viết. Cô cho biết cảnh sát đã kéo cô ra khỏi một giảng đường đại học – và các bạn học chứng kiến cảnh nơi ở của cô ở ký túc xá bị khám xét.
"Tôi kiếm tiền bằng từng con chữ một trên bàn phím. Nhưng khi sự việc trở nên tồi tệ, thì mọi chuyện dường như vô nghĩa. Mọi người đối xử với tôi như thể tôi đã kiếm được tiền mà không cần phải lao động gì cả".
Một tác giả khác kể rằng cảnh sát đã đối xử tử tế, khuyên cô nên tìm luật sư và trả lại "khoản thu nhập bất hợp pháp" để giảm án. "Tôi mới 20 tuổi. Quá trẻ, và tôi đã hủy hoại cuộc đời mình quá sớm."
Một người thứ ba nói: "Tôi chưa bao giờ tưởng tượng có ngày mọi lời tôi từng viết lại quay lại ám ảnh tôi như thế này."
Một nhà văn khác, đã viết tiểu thuyết đam mỹ trong 20 năm, không bị thẩm vấn nhưng khẳng định rằng chiến dịch đàn áp sẽ không ngăn bà tiếp tục công việc. "Đây là cách tôi tìm thấy hạnh phúc. Và tôi không thể từ bỏ những kết nối mà mình đã tạo dựng với cộng đồng."
Lấy cảm hứng từ thể loại tập trung vào mối quan hệ lãng mạn giữa các nhân vật nam trong truyện tranh Nhật Bản, đam mỹ nổi lên như một phân nhánh trên mạng vào những năm 1990. Thể loại này ngày càng thành công rực rỡ, với một số tiểu thuyết lọt vào danh sách bán chạy quốc tế.
Năm 2021, có tới 60 tác phẩm đam mỹ đã được mua bản quyền để chuyển thể thành phim điện ảnh và phim truyền hình. Một thương vụ bản quyền đắt nhất được cho là đã bán với giá 40 triệu nhân dân tệ (5,6 triệu USD). Một số ngôi sao lớn nhất Trung Quốc như Tiêu Chiến và Vương Nhất Bác đã bắt đầu sự nghiệp từ các loạt phim chuyển thể từ tiểu thuyết đam mỹ.

Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Các ngôi sao Trung Quốc Vương Nhất Bác (trái) và Tiêu Chiến (phải) tại một sự kiện vào năm 2019, khi bộ phim của họ, Trần Tình Lệnh, lấy cảm hứng từ một tiểu thuyết đam mỹ, được phát hành
Tóm lại, đam mỹ là nữ hoàng nổi loạn của văn hóa đại chúng – quá phổ biến để bị làm ngơ, quá gây tranh cãi để được tôn vinh.
Và đó là nội dung đặc trưng trên nền tảng Hải Đường – một loài hoa nở đủ sắc hồng.
Thật phù hợp khi Hải Đường và đam mỹ đã phát triển mạnh mẽ như những không gian dành riêng cho phụ nữ, mặc dù thể loại này tập trung vào nhân vật chính là nam giới. Trong một nền văn hóa mà ham muốn tình dục của phụ nữ thường xuyên bị kiểm soát, đam mỹ trở thành một lối thoát đầy ẩn dụ, một không gian mà phụ nữ có thể viết về ham muốn của mình dành cho những người phụ nữ khác, thông qua hình hài nam giới.
Đó chính xác là điều khiến đam mỹ trở nên "phản kháng", theo Tiến sĩ Lương Ca, giảng viên xã hội học kỹ thuật số tại University College London. Thể loại này cho phép phụ nữ "thoát khỏi những thực tại giới tính", vốn thường gắn với hôn nhân và thiên chức làm mẹ.
Chẳng hạn, trong các câu chuyện đam mỹ, đàn ông có thể mang thai và thoải mái bộc lộ sự yếu đuối - một sự tương phản hoàn toàn với những mối quan hệ thường không bình đẳng mà nhiều phụ nữ Trung Quốc phải vật lộn ngoài đời.
"Đam mỹ giúp tôi tôi thoát khỏi việc phải nghĩ về tất cả những nguy cơ tiềm tàng trong các mối quan hệ trong tiểu thuyết lãng mạn dị tính truyền thống", một nhà văn đã hoạt động trong thế giới đam mỹ suốt một thập kỷ giải thích.
Tiểu thuyết đam mỹ không phải là không bị phản đối, vì một số tác phẩm có chứa những cảnh cực đoan và bạo lực. "Là cha mẹ, có mấy ai trong chúng ta có thể chấp nhận con mình đọc những tiểu thuyết như thế này, chứ đừng nói đến việc viết ra?" một người dùng Weibo đã hỏi.
Độ tuổi của các tác giả cũng là một mối quan tâm: một số người mà BBC phỏng vấn cho biết tất cả họ đều bắt đầu đọc và viết truyện khiêu dâm đồng tính trước khi họ 18 tuổi, một số còn bắt đầu từ lúc 11 tuổi.

Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Dựa trên một tiểu thuyết đam mỹ, bộ phim truyền hình Trung Quốc ra mắt năm 2021 Word of Honor (Sơn Hà Lệnh) đã thu hút lượng người xem đông đảo
Đây là một vấn đề mà cộng đồng nên thừa nhận và giải quyết, một nhà văn đam mỹ họ Mã không muốn tiết lộ tên cho biết. Cô nói rằng đây là vấn đề của toàn bộ nội dung dành cho người lớn, vì Trung Quốc không kiểm soát nội dung theo độ tuổi.
Nhưng thể loại đam mỹ nói riêng đặc biệt bị tấn công mạnh trong thập kỷ qua, khi chính quyền Bắc Kinh phát động nhiều chiến dịch "dọn dẹp" không gian mạng. Năm 2018, một tác giả đam mỹ bị kết án 10 năm tù vì bán 7.000 bản cuốn tiểu thuyết mang tên Chiếm lĩnh (Occupy).

'Tiền tôi kiếm được trở thành bằng chứng phạm tội'​

Theo tiến sĩ Lương Ca, khi tỷ lệ kết hôn và sinh con ở Trung Quốc giảm mạnh, và nhà lãnh đạo Tập Cận Bình kêu gọi phục hưng dân tộc, thì sự giám sát của nhà nước đối với các tác phẩm đam mỹ cũng trở nên gắt gao hơn.
"Chính phủ Trung Quốc muốn thúc đẩy các giá trị gia đình truyền thống và việc thích tiểu thuyết đam mỹ được coi là một yếu tố khiến phụ nữ ít muốn sinh con hơn", ông Ca giải thích.
Đây là đợt bắt giữ hàng loạt lần thứ hai trong chưa đầy một năm – vào cuối năm ngoái, khoảng 50 tác giả viết trên Hải Đường đã bị truy tố. Một tác giả nổi tiếng, từng kiếm khoảng 1,85 triệu nhân dân tệ, bị kết án gần 5 năm tù.
Theo một luật sư từng bào chữa cho một số bị cáo vào năm ngoái, hai cuộc đàn áp này có điểm tương đồng, "nhưng lần này, ngay cả những người có liên quan rất ít cũng không được tha".
Một luật sư đang cung cấp tư vấn pháp lý miễn phí cho biết có hơn 150 người đã yêu cầu tư vấn chỉ trong hai ngày. Nhiều người trong số đó chưa bị buộc tội – nhưng họ vô cùng sợ hãi trước viễn cảnh đó.
"Đây là kiểu 'đánh bắt xa bờ' điển hình", một luật sư – người đã viết cẩm nang thực dụng hỗ trợ các tác giả Hải Đường – nhận định. Thuật ngữ này dùng để chỉ sự lạm quyền của cảnh sát địa phương – đặc biệt là ở thành phố Lan Châu.
Một số người kể rằng họ phải tự bỏ tiền túi để bay đến Lan Châu. Một người viết rằng số tiền 2.000 nhân dân tệ kiếm được từ hai cuốn sách trên Hải Đường chỉ vừa đủ chi phí cho vé máy bay.
Năm ngoái, tất cả các vụ bắt giữ đều do cảnh sát ở huyện Cát Tây, miền đông Trung Quốc, thực hiện.
Trong bối cảnh chính quyền ở các địa phương đang ngập trong nợ nần, việc bắt giữ như thế này nhằm để kiếm tiền thông qua các khoản phạt đã từng xảy ra trước đây, đôi khi khiến chính quyền trung ương phải ra cảnh báo.
"Tội phạm mạng đặc biệt dễ bị khai thác theo kiểu này – chỉ cần họ tuyên bố rằng 'một độc giả ở địa phương bị đầu độc' là đủ," vị luật sư cho biết.

Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Phụ nữ trẻ Trung Quốc đang rời xa hôn nhân và thiên chức làm mẹ - và Bắc Kinh hy vọng sẽ thay đổi điều đó bằng cách thúc đẩy các giá trị gia đình truyền thống
Các nhà văn đam mỹ biết rằng sự khoan dung là điều mong manh. Đó là lý do tại sao họ lách luật kiểm duyệt bằng những ẩn dụ. "Nấu bữa tối" có nghĩa là quan hệ tình dục; "dụng cụ nhà bếp" là mật mã chỉ bộ phận sinh dục nam.
Tuy nhiên, cuộc đàn áp gần đây đã khiến họ sửng sốt. "Một cuộc gọi điện thoại đã phá tan giấc mơ của tôi", là cách một nhà văn mô tả cuộc gọi từ cảnh sát.
Họ cáo buộc cảnh sát đã kiểm tra điện thoại mà không có lệnh khám xét. Họ nói rằng tội danh bị đánh giá dựa trên tổng số lượt xem của từng chương truyện – một phương pháp mà họ cho là gây hiểu lầm, vì điều đó có thể thổi phồng số lượng người đọc thực tế.
Một tác giả đam mỹ khác đã đăng: "Tôi đã viết trên Hải Đường suốt nhiều năm, chỉ có vài người đọc. Rồi những câu chuyện từng bị lãng quên ấy lại tích lũy hơn 300.000 lượt xem, và 4.000 nhân dân tệ tiền bản quyền trong tài khoản tôi bỗng trở thành bằng chứng phạm tội."
Thật khó để biết liệu chuyện này có chấm dứt sự nghiệp viết lách của họ trên Hải Đường hay không.
"Nếu có thể quay lại, tôi vẫn sẽ chọn viết. Và tôi sẽ tiếp tục viết," tài khoản "Tự Tận Của Tự Tận" (Sijin de Sijin) chia sẻ.
"Ngay lúc này, tôi chỉ hy vọng luật pháp có thể nhìn xa hơn những dòng chữ trên trang giấy – để thấy cô gái đã nhịn ăn để tiết kiệm tiền, cô gái đã bán tóc để mua một cây bút, cô gái tin rằng trí óc mình có thể khắc ra một con đường thoát khỏi số phận. Tôi hy vọng tất cả chúng tôi sẽ được trao một cơ hội công bằng."
Grace Tsoi tường thuật bổ sung từ Hong Kong.