K️️️
Trâu lái đò
Cận cảnh cá voi săn mồi tại vùng biển Vũng Bồi, Gia Lai.

Sau nhiều ngày, PV Báo Điện tử VTC News đã ghi nhận được những hình ảnh cặp mẹ con cá voi đang săn mồi tại vùng biển Vũng Bồi thuộc xã An Lương, tỉnh Gia Lai (xã Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định cũ).

Tỉnh Gia Lai có đường bờ biển dài hơn 130 km và hệ sinh thái đa dạng, trù phú nên thời gian qua, liên lục là điểm đến lý tưởng của những chú cá voi.

Trung tâm Bảo tồn đa dạng sinh học và loài nguy cấp (CBES) phối hợp với Chi cục Thủy sản Bình Định (cũ) khảo sát và nhận định, loài cá coi thường xuất hiện tại vùng biển này là loài cá voi Bryde, tên khoa học Balaenoptera edeni.

Loài cá voi Bryde cũng là loài to lớn nhưng lại sở hữu thân hình thon gọn, tốc độ bơi vượt trội để rượt đuổi con mồi. Mỗi cuộc săn đều là một vũ điệu dưới đại dương, một màn trình diễn của trí tuệ và sức mạnh.

Không giống các loài cá voi khác, cá voi Bryde ưa thích săn mồi một mình hoặc theo nhóm nhỏ trong gia đình. Chúng sử dụng tốc độ để rượt đuổi những các loài cá nhỏ thường đi theo đàn, sinh vật phù du, cũng như các loài giáp xác có kích thước nhỏ hay là các loại mực. Khi tiếp cận con mồi, chúng sẽ đột ngột tăng tốc, há miệng thật lớn để nuốt trọn cả một lượng lớn nước biển cùng với đàn mồi.

Hệ thống nếp gấp dưới bụng cá voi cho phép chúng mở rộng khoang miệng một cách đáng kinh ngạc, chứa được một lượng nước và thức ăn khổng lồ. Sau đó, nước sẽ được đẩy từ khoang miệng ra ngoài qua các tấm sừng hàm (baleen), giữ lại thức ăn bên trong.

Những cuộc săn mồi thể hiện sự thông minh, khả năng phối hợp và sức mạnh của loài cá voi Bryde khi săn các loại mồi trong chuỗi thức ăn biển cả.

Cá voi thường xuất hiện ở vùng biển Gia Lai vào mùa có nhiều cá (từ tháng 4 đến tháng 7), chúng bám theo các đàn cá để săn mồi.

Sự xuất hiện thường xuyên của những đàn cá voi đem đến tiềm năng lớn cho phát triển du lịch sinh thái, thu hút những người yêu thiên nhiên và mong muốn tìm hiểu về đời sống biển.
Chỉ trong vòng 1 tháng trở lại đây, đã có 5 lần người dân và du khách may mắn ghi nhận được hình ảnh cá voi săn mồi tại các vùng biển như Vũng Bồi, Tân Phụng, Đề Gi, Nhơn Lý... Đây là kết quả minh chứng cho sự nỗ lực bảo tồn môi trường biển cùng với việc kiểm soát các hình thức khai thác tận diệt, nguồn lợi hải sản của địa phương.
Theo Trung tâm Bảo tồn đa dạng sinh học và loài nguy cấp (CBES), loài cá voi Bryde có tên khoa học Balaenoptera edeni, được liệt kê trong Phụ lục 1 của Công ước CITES cấm buôn bán vận chuyển quốc tế; Công ước về Bảo tồn các loài di cư của động vật hoang dã CMS; thuộc bậc VU (có nguy cơ) theo Quyết định 82/2008 của Bộ NN-PTNT (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) về việc công bố Danh mục các loài thủy sinh quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam cần được bảo vệ, phục hồi và phát triển.
Đây là một loài thú biển thuộc họ cá voi răng lược (Balaenopteridae), đặc điểm nổi bật có thể phân biệt cá voi Bryde với các loài cá voi khác là “ba đường gờ” trên đỉnh đầu, phía trước lỗ thở của chúng.
Cá voi Bryde khi trưởng thành có kích thước tương đối lớn, với chiều dài từ 11 - 15.5 m, và có thể nặng từ 12 - 20 tấn. Trong khi đó, cá voi mới sinh chỉ có chiều dài từ 3 - 5m và nặng từ 1 - 2 tấn.
Cá voi Bryde tuy bản tính hiền lành, nhưng chúng vẫn có bản năng tự vệ nhất định nếu bị khiêu khích hoặc tấn công. Ở các cá thể cá voi cái đang nuôi con nhỏ, bản năng tự vệ càng mạnh.
Việc các ca-nô nhỏ hoặc các khách du lịch chèo thuyền phao, hoặc lặn tự do tiếp cận quá gần mẹ con cá voi có thể kích hoạt bản năng tự vệ của cá mẹ, gây nguy hiểm cho khách tham quan. Hoặc các tàu và phương tiện chở khách tiếp cận quá gần cá (Ví dụ: tiếp cận gần hơn 20 m) có thể khiến cá voi mẹ và cá voi con rơi vào trạng thái căng thẳng.
Khuyến cáo các tàu thuyền, dịch vụ du lịch ngắm cá voi phải bảo đảm giữ khoảng cách an toàn tối thiểu 100 m để không làm hại đến cá. Đồng thời, các tàu thuyền khi di chuyển trên các khu vực cá voi săn mồi cần chú ý quan sát để không đâm hoặc va vào cá voi.