Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Bão lụt năm Thìn: pXem trong sách sử thì thấy vào các năm Thìn bão lũ lụt lại xảy ra dữ dội. Từ đó mà ra đời một thành ngữ "bão lụt năm Thìn". Trong đó, có ba trận khủng khiếp không thể nào quên: Giáp Thìn 1844, Giáp Thìn 1904, Giáp Thìn 1964, Giá Thìn 2024. 4 trận này cách nhau 60 năm, một vòng hoa giáp. Trong đó trận Giáp Thìn 1904 được xếp vào hàng những cơn bão lớn nhất của thế kỷ 20
Trong thế kỷ 19, 20, 21, các năm Giáp Thìn luôn là năm mảnh đất hình chữ S trải qua nhiều đau thương tang tóc do thảm họa bão lụt được ghi nhận 180 năm qua
Giáp Thìn 1844: Từ Hà Nội đến Huế chịu tàn pháTheo sử liệu của nhà Nguyễn, trong thế kỷ 19, Việt Nam đã hứng chịu nhiều trận lụt bão thảm khốc, trong đó các trận lụt năm 1844 có mức độ đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả miền Bắc và miền Trung.
Cụ thể, tại miền Bắc, nước sông Nhị (sông Hồng) dâng cao đến hơn 4 mét. Nhiều làng mạc, đồng ruộng tại Hưng Yên, Hà Nội, Nam Định, Quảng Yên bị ngập chìm trong biển nước, gây thiệt hại nặng nề về người và của.
Tại miền Trung, Huế xảy ra mưa to gió lớn, nước ngập sâu 4,2 mét trong Kinh thành. Kỳ đài (cột cờ) ở phía trước Kinh thành đã bị gãy do gió mạnh, điều chưa từng xảy ra kể từ khi Kinh thành được xây dựng.
Theo thống kê, toàn tỉnh Thừa Thiên có hơn 1.000 người chết, 2. 000 nhà bị sập hoàn toàn. Tại Quảng Trị nước ngập sâu 6.72 mét, 79 người chết đuối, hơn 3.000 nhà bị sụp đổ.
Giáp Thìn 1904: Miền Nam thiệt hại nặng nề
Nam Bộ vốn là vùng đất lành, hiếm khi có bão lụt nhưng năm Giáp Thìn 1904 đã xảy ra cơn bão kinh hoàng gây lụt lớn, dân gian thường gọi là "Năm Thìn bão lụt".
Trận lụt lịch sử này xảy ra từ ngày 1/5/1904, do một trận bão lớn, cùng lúc thủy triều cao gây những đợt sóng cao 10 mét ập vào bờ, càn quét khắp vùng duyên hải phía Nam đến tận Campuchia. Các địa phương chịu thiệt hại lớn nhất là Định Tường, Gò Công, Mỹ Tho, Tân An, Sài Gòn - Chợ Lớn. Nhiều làng ven biển ở Gò Công bị cuốn trôi. Vì mưa lớn, nước lụt dâng nhanh, có nơi ngập sâu 3 mét.
|
| Cảnh tượng hoang tàn ở Gò Công sau trận lụt bão năm 1904. Ảnh: Báo Ấp Bắc. |
Cũng năm Giáp Thìn 1904, lũ lụt lớn cũng xảy ở miền Trung, từ Huế cho tới Nghệ An. Tại Thừa Thiên-Huế đã xuất hiện một cơn bão cực mạnh ngày 11/9/1904 gây nhiều tổn thất về người và tài sản, nhiều công trình kiến trúc trong kinh thành và đình chùa miếu mạo bị hư hỏng, hơn 50.000 ha ruộng lúa ở vùng thấp thuộc lưu vực sông Hương và phá Tam Giang bị nước mặn tràn vào gây mất mùa liên tục những năm sau đó. Trận thiên tai này đã khiến tỉnh Thừa Thiên bị thiệt hại nặng nề: 22.027 nhà bị sập đổ, 529 tàu thuyền bị trôi dạt hoặc bị đắm, 724 người chết.
Giáp Thìn 1964: Đại hồng thủy quét qua vùng đất Quảng Nam
Trận bão năm Giáp Thìn làm đường phố thủ đô Sài Gòn bị ngập.
Năm 1964 một trận lũ lụt vô tiền khoáng hậu đã xảy ra ở Quảng Nam, ghi dấu vào tâm trí một thế hệ người dân địa phương với tên gọi là “đại họa năm Thìn”. Đây là một trong những thảm họa lụt bão nghiêm trọng nhất Việt Nam thế kỷ 20.Thảm họa này hình thành từ những trận mưa như trút nước bắt đầu từ ngày 4/11/1964. Vào ngày 7/11/1964, hiện tượng nhật thực xảy ra, cũng là lúc mưa lớn đỉnh điểm. Mưa kéo dài không ngớt và nước lũ kéo về. Nước lũ chảy xiết, đổ xuống từ núi ầm ầm như thác, mạnh đến nỗi xé toạc từng cụm, từng mảng núi, cuốn theo những tảng đá to như cái nhà.
|
| Phố cổ Hội An trong trận lụt năm 1964. Ảnh: Lệ Ảnh / Vnphoto.net. |
Làng Đông An (xã Quế Phước, huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam) là nơi hứng chịu đau thương nhiều nhất khi lũ đã cuốn trôi toàn bộ nhà cửa, san bằng làng mạc và cướp đi sinh mạng của gần hết người trong làng. Ngôi làng có dân số gần 1.500 người, chỉ có 19 người sống sót sau thảm họa.
Bão Yagi (bão số 3 năm 2024)
là một cơn bão cực mạnh, được nhắc đến cùng với các hiện tượng bão lũ kinh hoàng trong các năm Giáp Thìn khác như năm 1904 (Nam Bộ) và 1964 (miền Trung), tạo thành một chu kỳ thiên tai đáng chú ý
TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh tan hoang sau bão Yagi. Ảnh
Tuy vậy, thiệt hại của bão lũ rất lớn, để lại hậu quả nghiêm trọng, nặng nề. Thống kê bước đầu của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, bão và hoàn lưu sau bão làm 337 người chết và mất tích, 1.929 người bị thương; hư hỏng 238.000 ngôi nhà; trên 195.000 hecta lúa, 47.000 hecta hoa màu, 36.000 hecta cây ăn quả bị ngập úng; trên 4.700 lồng bè nuôi trồng thủy sản bị hư hỏng, cuốn trôi. Tổng thiệt hại kinh tế ước tính 61.000 tỷ đồng, dẫn đến GDP cả nước năm 2024 có thể giảm 0,15% so với kịch bản đề ra. Đi bất cứ nơi đâu trong vùng bão lũ, chúng ta đều cảm thấy xót xa, đau đớn khi tận mắt chứng kiến những ngôi làng, mái nhà, đồng ruộng, vườn cây, ao cá, lồng bè, tài sản của đồng bào bị lũ lụt tàn phá... Những tổn hại về tinh thần của người dân và sự đau thương, mất mát không gì có thể bù đắp
Bão số 3 Yagi với sức tàn phá khủng khiếp gây ảnh hưởng và làm thiệt hại nặng nề 26 tỉnh, thành phố khu vực Bắc Bộ đến Thanh Hóa. Thống kê, tính đến thời điểm hiện tại siêu bão Yagi đã làm 26 người chết và mất tích; 247 người bị thương; 113.593 ha lúa bị ngập úng, thiệt hại; 121.000 cây xanh gãy đổ; gần 10.000 nhà hư hỏng.
