Cảnh báo lừa đảo‼️ Vin Phét - TỰ HÀO HAY ẢO GIÁC?

TUG:

(Một góc nhìn thẳng thắn từ Gã Khờ) (bài viết cóp nhặt từ fb)
Chưa đầy 7 tháng kể từ ngày khởi công (tháng 12/2024), VinFast tuyên bố nhà máy sản xuất ô tô điện tại Khu kinh tế Vũng Áng – Hà Tĩnh sẽ vận hành vào cuối tháng 6/2025. Phía sau là nhà máy pin, phía trước là nhà máy xe, tiếp sau đó sẽ là Khu công nghiệp phụ trợ rộng 1.000 ha, khởi công vào tháng 8/2025, hướng tới mục tiêu nội địa hóa 80% vào năm 2026.
Nghe qua thì hào hứng. Nhưng bình tĩnh mà hỏi lại:
Chúng ta đang chứng kiến một kỳ tích công nghiệp Việt – hay là một “cuộc đổ bộ” kỹ nghệ từ Trung Quốc?
⸻ Tốc độ siêu tốc:
Cú lắp ráp hơn là sáng tạo
7 tháng dựng một nhà máy ô tô – điều này không phải chưa từng có. Nhưng nó không đồng nghĩa với một nền công nghiệp thực thụ. Nó giống như việc mang cả mô hình, dây chuyền, thiết bị, nhân lực kỹ thuật từ bên ngoài về… rồi lắp ráp lại trên đất Việt.
Không khác gì việc chuyển xưởng lắp từ Quảng Tây – Quảng Châu sang Hà Tĩnh, để tận dụng ưu đãi thuế, đất, và nhân công.
⸻ Công nghệ lõi từ đâu?
Trong toàn bộ hệ sinh thái mà VinFast công bố:
- Cell pin: mua từ đối tác nước ngoài.
- Công nghệ động cơ – chip điều khiển – phần mềm xe thông minh: đều phụ thuộc bên ngoài.
- Chuỗi cung ứng linh kiện trong nước hiện chưa hề sẵn sàng, ngoại trừ một số doanh nghiệp lắp vỏ nhựa và dây điện.
Nói “nội địa hóa 80% vào năm 2026” nghe rất khí thế, nhưng thực chất:
Nội địa hóa liệu có bao gồm cả… lắp ráp thiết bị Trung Quốc trên đất Việt?
⸻ Địa chính trị công nghệ và mặt trận ẩn của hàng Trung Quốc
Việc “chuyển nhà máy” tốc độ cao sang Hà Tĩnh – một vùng sát biển, nằm trong vùng kinh tế chiến lược – không chỉ là một quyết định kinh doanh, mà có thể là một phần trong cuộc cờ dịch chuyển chuỗi cung ứng của Trung Quốc sau khi bị siết bởi Mỹ – EU.
VinFast có thể đang đóng vai cửa ngõ hợp thức hóa hàng Trung Quốc dưới danh nghĩa “Made in Vietnam”, nếu chúng ta không có đủ cơ chế giám sát chuỗi cung ứng và chuyển giao công nghệ thực chất.
⸻ Lòng tự hào không nên được xây dựng trên những ảo ảnh
Người Việt hoàn toàn có quyền mơ về một ngành công nghiệp ô tô điện của riêng mình. Nhưng giấc mơ đó không thể dựng bằng nhà xưởng dựng vội, bằng công nghệ mượn tạm, và bằng sự nhập nhằng trong xuất xứ sản phẩm.
“Tự hào dân tộc” không phải là thứ có thể được quảng bá bằng tốc độ xây dựng nhà máy, mà là kết quả của quá trình làm chủ công nghệ, làm chủ thị trường và giữ gìn sự minh bạch trong từng sản phẩm xuất xưởng.
⸻ Gã Khờ xin chốt lại:
Nếu đây là một mô hình chuyển tiếp để học hỏi và làm chủ công nghệ sau 5-10 năm, thì vẫn có cơ hội.
Nhưng nếu đây chỉ là vỏ bọc của một công xưởng Trung Hoa trên đất Việt, thì điều đáng lo không phải là “tự hào sai chỗ”, mà là đánh mất vị thế quốc gia trên bản đồ công nghệ trong tương lai.

Bấm để mở rộng...