Tìm hiểu thêm về lịch sử thế giới cổ đại Trước Công Nguyên của Israel và Lebanon

[Nguyễn Quang 01]

Đầu tiên nói tóm tắt về lịch sử loài người:

Lịch sử loài người

1.Thời kỳ tiền sử: Đây là giai đoạn trước khi con người biết viết, kéo dài từ khi loài người xuất hiện cho đến khi phát minh ra chữ viết. Thời kỳ này bao gồm thời kỳ đồ đá cũ, thời kỳ đồ đá mới, và thời kỳ đồ đồng.
2.Thời kỳ cổ đại: Bắt đầu từ khi con người biết viết, khoảng 3.000 TCN với sự ra đời của các nền văn minh lớn như Ai Cập cổ đại, Lưỡng Hà, Ấn Độ, và Trung Quốc.
3.Thời kỳ trung đại: Khoảng từ thế kỷ 5 sau Công Nguyên đến thế kỷ 15. Giai đoạn này chứng kiến sự phát triển của các vương quốc, đế chế, và sự lớn mạnh của tôn giáo.
4. Thời kỳ cận đại: Bắt đầu từ thế kỷ 15 đến thế kỷ 18, với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, những cuộc thám hiểm và phát hiện địa lý lớn, cũng như sự xuất hiện của các quốc gia hiện đại.
5. Thời kỳ hiện đại: Bắt đầu từ thế kỷ 19, đây là giai đoạn phát triển mạnh mẽ của khoa học, kỹ thuật và các cuộc cách mạng công nghiệp, cũng như các cuộc chiến tranh thế giới.

Ở đây tao nói về thời kỳ cổ đại
Nói về nhà nước đầu tiên thì người ta nghiên cứu cho rằng có 3 nhà nước đầu tiên: Ai Cập cổ đại, Lưỡng Hà, và Trung Quốc.
Trong đó nhà nước Lưỡng Hà gồm các quốc gia ngày nay:
 Iraq: Phần lớn lãnh thổ Lưỡng Hà cổ đại nằm trong biên giới của Iraq hiện nay. Đặc biệt là các thành phố cổ đại như Babylon và Ur.
 Syria: Một phần phía tây bắc của Lưỡng Hà nằm trong Syria ngày nay.
 Thổ Nhĩ Kỳ: Phần phía bắc của Mesopotamia cổ đại kéo dài vào khu vực phía đông nam của Thổ Nhĩ Kỳ.
 Iran: Phần phía đông nam của Lưỡng Hà gần với biên giới Iran hiện nay.
Tao đánh giá cao nhà nước Lưỡng Hà nhất trong 3 nhà nước trên vì những di sản nó để lại vẫn còn tiếp nối đến ngày nay.
Còn nhà nước Ai Cập cổ, Trung Quốc cổ thì sau giai đoạn Công Nguyên mọi thứ đã thay đổi rất nhiều. Các di chỉ khảo cổ khai quật được, gần như không liên quan đến văn hóa đất nước Ai Cập, Trung Quốc hiện đại.

Những thành tựu nhà nước Lưỡng Hà đạt được như:

• Hệ thống chữ viết đầu tiên
• Luật pháp: Luật pháp được nghiên cứu, ban hành nội bộ, áp dụng đầu tiên
• Nông nghiệp và thủy lợi: trồng trọt và chăn nuôi, đào kênh xây thủy lợi 1 cách có hệ thống
• Toán học: Phát triển hệ thống đếm lục thập phân (cơ số 60), và điều này vẫn còn ảnh hưởng đến cách chúng ta chia thời gian ngày nay.
• Thiên văn học: Tạo ra lịch đếm thời gian theo ngày đầu tiên, dựa vào chu kỳ mặt trăng mặt trời.
• Công trình xây dựng: Cái này rất là nhiều, nhiều công trình đồ sộ vẫn còn tồn tại ở Iran, Iraq nhưng nhà nước 2 quốc gia này cấm đến nghiên cứu, quay hình hoặc do chiến tranh. Tụi mày sẽ không biết đến sự tồn tại của nó vì không có thông tin.

Sự thành công của Lưỡng Hà là kết nối con người khu vực đó lại vào chung 1 nhà nước quân chủ. Nhưng cũng từ nhà nước này mà nó tạo thành các nhóm gia tộc quyền lực giàu có trong nội bộ.
Xung đột trong việc tiếp quản nhà nước dẫn đến các nhóm ly khai, các nhóm ly khai này vì trốn tránh trả thù mà chuyển về các khu vực lãnh thổ xa hơn, tạo tiền đề cho nguồn gốc các dân tộc quốc gia ngày nay.

Nói thêm về Lưỡng Hà, sau khi nhà nước chuyên chế Lưỡng Hà bị sụp đổ bởi các gia tộc, các gia tộc này lần lượt tự mở các thành lãnh thổ riêng cho gia tộc mình và phát triển lên các thành bang khác nhau. Cả ở trong và ngoài Lưỡng Hà.
Các thành bang này phát triển và tự lập ngôi vua riêng cho dân tộc mình. Họ liên tục đánh nhau để cạnh tranh xem gia tộc nào mới xứng làm vua duy nhất, hợp nhất các thành bang lại.
Có 2 dân tộc thành bang từng làm được việc này là người Babylon và người người Assyria ở các giai đoạn khác nhau.
Lập nên đế chế Babylon và đế chế Assyria nổi tiếng thời cổ đại.

Ảnh đế chế Assyria​

Ảnh đế chế Babylon​

2 đế chế này liên tục càn quét và xâm lược các dân tộc như Canaan, Do Thái và bán đảo Arab.
Mức độ tàn nhẫn của 2 đế chế này cũng rất khủng khiếp, các hình phạt thời trung cổ chưa là gì so với thời cổ đại như: lột da, róc xương người sống, chém đầu treo lên cột, cho vào vạc dầu, chặt ngón tay, cánh tay chân, móc mắt,… để trừng phạt những kẻ phản kháng.

Ngay cả Ai Cập cũng từng bị họ xâm lược, có nghiên cứu ADN cho rằng người Ai Cập hiện đại là người Assyria, còn người Ai Cập cổ là người da đen Sudan bị xua đuổi vào phia Nam đầm lầy.
Abraham: 1 Người di cư từ Lưỡng Hà về phía vùng đất Israel. Ông là tổ tiên của người Do Thái, Arab sau này.
Canaan/ Phoenicia: Đây là dân tộc cũng bắt nguồn từ sự sụp đổ của nhà nước Lưỡng Hà để di cư phía nam, cụ thể Lebanon. Phoenicia tách ra từ người Canaan.

 

[Nguyễn Quang 01]

2. Nước Israel
Vùng đất Lebanon ngày nay trước đây là vùng đất của người Canaan sinh sống.
Lãnh thổ định cư của họ ban đầu kéo dài đến phía Nam của Israel.
Người Do Thái đã ở đó trước nhưng do hạn hán nên họ di cư vào Ai Cập tránh hạn và sau đó người Canaan đến vùng đất này sinh sống.
Vào TK 14 TCN, Moise lãnh tụ người Do Thái bấy giờ ở Ai Cập dẫn người Do Thái quay trở về đất tổ tiên là đất Israel ngày nay.
Sự trở về này gây ra xung đột với người Canaan đẩy họ lên hướng Bắc (Lebanon), và phía dải Gaza ( nhánh người Canaan  người Phylistine)
Nhánh người Canaan (Lebanon) và người Phylistine luôn hợp tác với nhau để chiến đấu giành lại đất Israel của người Do Thái.

• Người Do Thái sau đó bắt đầu xây dựng nhà nước. Họ có 12 nhóm đại gia tộc.
• Vị vua đầu tiên của Israel là vua Saul 1037–1010 TCN. Vị vua thứ 2 lật đổ vua Saul là vua David và trở thành vị vua vĩ đại nhất của Israel. Câu chuyện về vua David cầm ná bắn người khổng lồ Goth chắc tụi mày từng nghe qua.
• David lên làm vua và có công lớn phát triển Israel. Sau David con ông – Solomon (970- 931 TCN) lên thay, cũng là 1 vị vua vĩ đại, người được lịch sử ghi lại vị vua giàu có, bởi cách làm giàu quốc gia nhờ có đầu óc kinh tế thương mại ngoại thương mà không nhờ khai thác khoáng sản. Vua Solomon là người có công xây dựng đền thờ God đầu tiên,
• Sau đó Israel trải qua các đời vua.
  Nội bộ Israel sau đó cũng lục đục,
  Năm 922 TCN, Israel chia làm 2 vương quốc: Vương quốc Bắc Israel và vương quốc Judah (Nam Israel).
  Trong đó Vương quốc Bắc Israel có 10 gia tộc và vương quốc Judah (Nam Israel) có 2 gia tộc.
  Mỗi vương quốc có 1 vua khác nhau.
  Đế chế Assyria hùng mạnh xâm lược vương quốc Bắc Israel 720 TCN. Tất cả mười bộ tộc của Vương quốc Israel phương Bắc bị giết, bị lưu đày, và biến mất khỏi lịch sử. Lịch sử gọi sự kiện này là ‘Mười bộ tộc thất lạc’ (The Lost Ten Tribes).
  Vương quốc Judah phương Nam [930-586 TCN] tồn tại lâu hơn. Họ thủ thành chống được 185.000 quân Assyria. Quân Assyria thất bại không tấn công tiếp mà đánh chiếm Ai Cập. Do đế chế Assyria rộng lớn trả dài nên người Babylon ở vùng phía Đông của Lưỡng Hà đưa quân tranh giành các vùng đất với quân Assyria. Vua Assyria chết trong khi đưa quân từ Ai Cập về vùng đất phía đông chiến với Babylon.
  Vua mất đế chế Assyria mau chóng sụp đổ trước quân Babylon. Nhiều người Assyria vì trốn tránh nên ở lại thủ ở Ai Cập, nói người Ai Cập hiện đại là con cháu Assyria không sai vì họ không da đen như người Ai Cập cổ.
  Israel bị các đạo quân xâm lăng Babylon hủy diệt vào năm 586 TCN. Thành phố Jerusalem bị tàn phá, Ngôi Đền Jerusalem bị san thành bình địa, dân nước Judah hoặc bị giết hoặc bị lưu đầy sang Mesopotamia, đặc biệt là tới thủ phủ Babylon. Sự kiện này đánh dấu lần ly tán thứ nhất của dân tộc Do Thái cổ.
  Bắt đầu từ thời điểm này Babylon từng bước dần trở thành trung tâm sinh hoạt mới của người Do Thái bên ngoài Israel.
  Năm 538 TCN, người Ba Tư chinh phục Đế chế Babylon và người Do Thái trở thành thần dân của Đế quốc Ba Tư. Hoàng đế Ba Tư là Cyrus quyết định ban hành chỉ dụ trả lại tự do cho người Do Thái đang sống ở Babylon, cho phép họ quay trở lại đất tổ Judah.
  Tiếp theo sau sự thống trị của Ba Tư vào thế kỷ 5 TCN, Israel rơi vào tay Đế chế Macedonia của Alexander Đại Đế [336-323 TCN].
  Vua Alexander Đại Đế mất, ở vùng đất phía Tây Bắc nổi lên 1 đế quốc mới là đế quốc La Mã. Đế quốc La Mã xâm lược và tiếp quản vùng đất Tây Á, Trung Á, Bắc Phi đến Tk IV SCN thì sụp đổ bởi người Germanic tổ tiên người Pháp và Đức ngày nay.

 

[newboi]

trước công nguyên đã làm gì có Israel. Nếu nói lịch sử thì Google lấy cái tên thời đấy. Nếu không thì câm luôn cho đỡ giống khùng

 

[Nguyễn Quang 01]

3. Nước Lebanon

Về mặt lãnh thổ đây là đất nước nằm ở phía Bắc Israel và giáp biển.
Vào TK 14 TCN, Moise lãnh tụ người Do Thái bấy giờ ở Ai Cập dẫn người Do Thái quay trở về đất tổ tiên là đất Israel ngày nay.
Sự trở về này gây ra xung đột với người Canaan đẩy họ lên hướng Bắc (Lebanon), và phía dải Gaza ( nhánh người Canaan  người Phylistine)
Nhánh người Canaan (Lebanon) và người Phylistine luôn hợp tác với nhau để chiến đấu giành lại đất Israel của người Do Thái.
Sau này những người Canaan (Lebanon) bị những người đến từ Tây Bắc bên kia biển Địa Trung Hải xâm lược, dần họ hòa trộn dân tộc tạo ra người Phoenician.
Khác với tổ tiên người Canaan, những người Phoenician này họ kết thân với người Do Thái.
Những người Phoenician này đã chinh phục biển cả hàng thế kỷ trước người Viking và cướp biển. Họ cưỡi voi trong khi phần còn lại của thế giới cưỡi ngựa. Họ là những thợ thủ công sang trọng của thế giới hàng thiên niên kỷ trước khi người Thụy Sĩ chế tạo đồng hồ. Và họ là một trong những đồng minh kiên định nhất của Israel.
Người Phoenicia, kế thừa một nền văn minh cổ xưa Canaan nằm ở khu vực Lebanon ngày nay, được ghi nhận với một số thành tựu đáng chú ý. Kinh Thánh tiết lộ những chi tiết thú vị về nền văn minh Phê-ni-xi và Kinh Thánh cũng giải thích một trong những lý do chính khiến nền văn minh này phát triển mạnh mẽ.
Theo đó, phần quan trọng nhất trong thành công của người Phoenicia là do mối quan hệ của họ với Israel. Mối quan hệ đối tác giữa người Israel và người Phoenicia kéo dài hàng thế kỷ và tác động đến cả hai nền văn minh, cho phép cả hai quốc gia cùng trải qua thời kỳ hoàng kim của mình.

Người Phoenicia không được phân loại là một nền văn minh hay đế chế, như Assyria hay Babylon. Thay vì được xác định là một nền văn hóa hay dân tộc chung, Kinh thánh (cũng như văn học Hy Lạp) xác định những người Phoenicia đầu tiên theo thành bang mà họ thuộc về.
Liên minh Israel-Phoenicia được xây dựng chủ yếu dựa trên thương mại và thương mại. Người Phoenicia đã tiếp cận được nhiều nguyên liệu thô. Thông qua các cuộc phiêu lưu hàng hải của mình, người Phoenicia đã đi qua Địa Trung Hải và thành lập các thuộc địa ở Síp, Crete, Bắc Phi, Tây Ban Nha và một số vùng của Pháp. Israel, thông qua Tyre, đã tiếp cận được những mạng lưới thương mại rộng khắp này. Và Tyre, thông qua Israel, đã tiếp cận được nền kinh tế hùng mạnh nhất khu vực.
Kỹ thuật vận chuyển gỗ tuyết tùng của người Phoenician cho khách hàng của họ đã được ghi chép đầy đủ. Một bức phù điêu trên tường từ cung điện của Vua Assyria Sargon ii cho thấy các thủy thủ Phoenician đang vận chuyển một lượng lớn gỗ từ một cảng bên kia biển.
Các cuộc khai quật khảo cổ tại Ophel ở Jerusalem đã cung cấp bằng chứng cho thấy cây tuyết tùng của Lebanon đã tìm đường đến thủ đô này. Giữa những tàn tích cháy đen của cuộc chinh phục Jerusalem của người Babylon (586 TCN ), Benjamin và Eilat Mazar đã tìm thấy bằng chứng cho thấy một số loại gỗ, bao gồm cả gỗ tuyết tùng của Lebanon, đã được sử dụng trong việc xây dựng tòa nhà hoàng gia mà họ đang khai quật ( Qedem 29 ).
Bảng chữ cái Phoenicia được cho là nguồn gốc của những bảng chữ cái hiện đại, mặc dù nó không chứa nguyên âm (sau này được bổ sung bởi người Hy Lạp).

Người Phoenicia có nhiều thành phố, nhưng nổi bật nhất là 2 thành phố Tyre và Sidon. Đây là 2 trung tâm thương mại đầu tiên của thế giới, là nơi mà các quốc gia tập trung đến mang hàng hóa sản vật của mình đến trao đổi với các quốc gia khác.
Có thuyết cho rằng từ Tyre nghĩa tiếng Anh là bánh xe bắt nguồn từ tên thành phố Tyre nơi đầu tiên sản xuất bánh xe.
Cũng vì sự giàu có của 2 thành phố này mà đế chế Babylon và đế chế Macedonia quyết tâm xâm lược. Những cư dân thành phố này họ giàu có đến nỗi không muốn bản thân ra trận đánh trực tiếp mà thuê lính đánh thuê nước ngoài đánh thủ thành giúp. Sự giàu có của họ thành lá chắn giúp ngăn được sự xâm lược của đế chế Babylon, ngược lại Babylon vì mất công đánh 2 thành phố này mà hao tổn ngân khố dẫn đến bị đế chế Ba Tư xâm lược đế chế Babylon.
đế chế Macedonia do vua Alexandros đại đế lãnh đạo đã dành chiến thắng thành này và trở thành trận chiến tấn công thành nổi tiếng nhất lịch sử:
Biến cả hòn đảo thành bán đảo - chiến thuật vây thành có 1-0-2:
https://afamily.vn/bien-ca-hon-dao-...ong-nhat-the-gioi-co-dai-2022052017042828.chn

Sau thời kỳ Macedonia và La Mã chiếm đóng, người Phoenician di tản về phía Tây Bắc, EU ngày nay. Số ít còn ở lại lai tạp với người Arab và người Ottoman tạo nên giống người lai mới là người Lebanon.

 

[Nguyễn Quang 01]

trước công nguyên đã làm gì có Israel. Nếu nói lịch sử thì Google lấy cái tên thời đấy. Nếu không thì câm luôn cho đỡ giống khùng

https://vi.wikipedia.org/wiki/Israel
Đọc đi tao không rãnh giải thích

 

[Nguyễn Quang 01]

trước công nguyên đã làm gì có Israel. Nếu nói lịch sử thì Google lấy cái tên thời đấy. Nếu không thì câm luôn cho đỡ giống khùng

https://vi.wikipedia.org/wiki/Israel
Đọc đi tao không rãnh giải thích

 

[Nguyễn Quang 01]

trước công nguyên đã làm gì có Israel. Nếu nói lịch sử thì Google lấy cái tên thời đấy. Nếu không thì câm luôn cho đỡ giống khùng

https://vi.wikipedia.org/wiki/Israel
Đọc đi tao không rãnh giải thích

 

[Toalala]

M tham khảo ở nguồn nào thế? Có thể share ko, t cũng muốn tìm hiểu tí.

 

[xamvlxamvl]

Abraham có ji đặc biệt mà sáng lập ra Israel vậy tml?
Israel là canaan chính hay phoenicia? và lebanon thì sao?
mấy bước lân cận như syria rồi iran iraq thì là canaan hay phoenicia?
Rồi rốt cuộc tại sao Israel nó phải quay về đúng mảnh đất toàn bom đạn vây quanh để lập quốc vậy? có ji ở vùng đất đó à?

 

[Nguyễn Quang 01]

M tham khảo ở nguồn nào thế? Có thể share ko, t cũng muốn tìm hiểu tí.

Tao là người thích đọc sử, nên có nghiên cứu lịch sử thế giới và VN. Tham khảo các nguồn sách khác nhau.
Diễn biến câu chuyện thì tao dễ nhớ, những cái tên nhân vật, tên địa danh hoặc năm mốc thời gian thì có đôi lúc quên.

 

[Nguyễn Quang 01]

Abraham có ji đặc biệt mà sáng lập ra Israel vậy tml?
Israel là canaan chính hay phoenicia? và lebanon thì sao?
mấy bước lân cận như syria rồi iran iraq thì là canaan hay phoenicia?
Rồi rốt cuộc tại sao Israel nó phải quay về đúng mảnh đất toàn bom đạn vây quanh để lập quốc vậy? có ji ở vùng đất đó à?

1. 2. Đầu tiên từ Canaan không phải để chỉ 1 dân tộc cụ thể mà là để chỉ tên vùng đất địa danh.
Như tao nói ở trên, lịch sử loài người sau thời tiền sử, con người biết chế tạo kim loại đồng, sắt từ đó làm cơ sở phát triển nông nghiệp dẫn đến nhu cầu giao thương, lập ra thành phố và quốc gia để quản lý thương mại chợ búa.
Con người thời ấy họ quy tụ trong khu vực lại lập ra 1 nhà nước là Lưỡng Hà. Họ không có chữ viết, văn hóa để lưu trữ thông tin từ tổ tiên mà chỉ có nhu cầu trao đổi thực phẩm nông nghiệp nên dễ dàng bị đồng hóa vào chung 1 cộng đồng trong nhà nước.
Sau sự kiện nhà nước Lưỡng Hà sụp đổ, trộm cướp giết chóc khắp nơi, 1 số người vì để bảo vệ bản thân nên đã tập hợp người trong gia đình lại giữ 1 vùng đất riêng.
Từ Gia đình --> Gia tộc --> Dân tộc
Tên người Caanan chỉ những người di cư từ Lưỡng Hà đến đó sống, chứ không để chỉ tên 1 dân tộc cụ thể riêng.
Nếu theo khái niệm trên thì người Israel là 1 dân tộc trong 1 quần thể người Canaan. Còn có máu mủ ruột thịt không thì chưa chắc.
Abraham là 1 người sống ở vùng đất của nhà nước Lưỡng Hà. Giống với những người Canaan khác, ông ấy di cư từ Lưỡng Hà xuống phía Nam tại vùng đất không có chủ là đất Israel ngày nay. Ông ấy sống ở đó và lấy vợ sinh con. Con cháu ông ấy là tổ tiên người Israel, Arab và một số dân tộc khác (có thể đã biến mất sau này)...
Theo như Kinh Thánh thì God chọn 1 trong những người cháu nội của ông Abraham, đặt tên người này là Israel và là tên quốc gia của người Do Thái từ đó đến ngày nay.
Còn những người Canaan ở vùng đất Lebanon ngày nay trước đây họ không phải là dân tộc riêng nào, họ tập hợp mọi người lại cùng xây nên các thành phố cộng đồng. Sau đó có 1 nhóm người từ bên kia biển Địa Trung Hải kéo quân đến cướp phá, lập nên 1 dân tộc riêng là Phoenicia để chỉ những người bọn họ + người lai tạp nhưng có 1 phần huyết thống với họ + người chịu thần phục họ. Lập ra 1 quốc gia riêng của người Phoenicia.
Theo như sử sách thì sau thời Alexandro Đại Đế vào Tk IV - Tk III, quốc gia này bị đánh bài và tàn sát, một số chạy được thì dong thuyền trốn sang EU. Alexandro Đại Đế cho phép các dân tộc phía Bắc gồm người Arab, người Babylon,... đến định cư tại đây.
3. Khác với nhóm người chạy vào phía Tây Nam gọi là người Canaan, người di cư từ Lưỡng Hà chạy về phía Đông Bắc, Đông Nam lập nên các quốc gia Babylon, Assyria, Ba Tư, ... là tổ tiên chính của người Iraq, Syria, Iran, ....
4. Vùng đất Israel thật ra cũng chả có tài nguyên vàng bạc gì, đa số hoang mạc, chỉ ít vùng đất có thể trồng được, dầu mỏ cũng không. Nếu so với vùng đất tươi tốt ở Lebanon thì kém xa.
Thời Cổ Đại, sau khi lập quốc và phát triển thì Israel trở nên là quốc gia giàu có bậc nhất ở khu vực này. Thủ đô Jerusalem thời đó giống như trung tâm thương mại và người Do Thái làm giàu nhờ thương mại, ngoại thương.
Mối liên kết đặc biệt giữa người Do Thái và Phoenicia là người Do Thái chịu trách nhiệm mua bán thương mại với các quốc gia khác, còn người Phoenicia làm vận chuyển, gia công các hàng hóa cho người Do Thái bán.
Sự giàu có của người Do Thái dẫn đến các công trình có đính nạm vàng, đá quý làm cho các đế chế Assyria, Babylon, Ai Cập, Phylistine,... muốn cướp phá.
Một lý do nữa là khác với các dân tộc khác, người Do Thái nổi tiếng thời đó là dân tộc tôn giáo, họ thờ đúng 1 tôn giáo thờ 1 God. Ngay cả khi sang nước ngoài thì người Do Thái cũng chỉ thờ 1 God, không chịu làm lễ thờ nhập gia tùy tục với các dân tộc khác, dù họ có bị tra tấn đến chết. Điều này làm các dân tộc khác tò mò, và cảm thấy không hòa hợp được với người Do Thái nên phân biệt đối xử.
Các đế chế Assyria, Babylon, Ai Cập, Phylistine, La Mã... từng chạm chán với người Do Thái và từng vào đền thờ Do Thái thách thức bằng cách cướp bóc và mang tượng thần của mình vào thay thế để sỉ nhục người Do Thái. Các hậu quả tâm linh đã xảy ra và các đế chế này đặt biệt danh là Thành Thánh Jerusalem để chỉ sự tôn trọng với vị thần đang bảo hộ vùng đất này.
Đế chế Ba Tư, sau khi tiếp quản di sản của Babylon, vua Ba Tư có nghe qua câu chuyện này từ người Babylon nên thả người Do Thái về nhà, không bắt làm nô lệ, thậm chí vua Ba Tư còn tặng vàng bạc, gỗ quý cho người Do Thái để họ về xây lại đền thờ Do Thái lần 2 (Đền thờ 1 do người Babylon trước đây cướp phá).

 

[Huttin]

Đầu tiên nói tóm tắt về lịch sử loài người:

Lịch sử loài người

1.Thời kỳ tiền sử: Đây là giai đoạn trước khi con người biết viết, kéo dài từ khi loài người xuất hiện cho đến khi phát minh ra chữ viết. Thời kỳ này bao gồm thời kỳ đồ đá cũ, thời kỳ đồ đá mới, và thời kỳ đồ đồng.
2.Thời kỳ cổ đại: Bắt đầu từ khi con người biết viết, khoảng 3.000 TCN với sự ra đời của các nền văn minh lớn như Ai Cập cổ đại, Lưỡng Hà, Ấn Độ, và Trung Quốc.
3.Thời kỳ trung đại: Khoảng từ thế kỷ 5 sau Công Nguyên đến thế kỷ 15. Giai đoạn này chứng kiến sự phát triển của các vương quốc, đế chế, và sự lớn mạnh của tôn giáo.
4. Thời kỳ cận đại: Bắt đầu từ thế kỷ 15 đến thế kỷ 18, với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, những cuộc thám hiểm và phát hiện địa lý lớn, cũng như sự xuất hiện của các quốc gia hiện đại.
5. Thời kỳ hiện đại: Bắt đầu từ thế kỷ 19, đây là giai đoạn phát triển mạnh mẽ của khoa học, kỹ thuật và các cuộc cách mạng công nghiệp, cũng như các cuộc chiến tranh thế giới.

Ở đây tao nói về thời kỳ cổ đại
Nói về nhà nước đầu tiên thì người ta nghiên cứu cho rằng có 3 nhà nước đầu tiên: Ai Cập cổ đại, Lưỡng Hà, và Trung Quốc.
Trong đó nhà nước Lưỡng Hà gồm các quốc gia ngày nay:
 Iraq: Phần lớn lãnh thổ Lưỡng Hà cổ đại nằm trong biên giới của Iraq hiện nay. Đặc biệt là các thành phố cổ đại như Babylon và Ur.
 Syria: Một phần phía tây bắc của Lưỡng Hà nằm trong Syria ngày nay.
 Thổ Nhĩ Kỳ: Phần phía bắc của Mesopotamia cổ đại kéo dài vào khu vực phía đông nam của Thổ Nhĩ Kỳ.
 Iran: Phần phía đông nam của Lưỡng Hà gần với biên giới Iran hiện nay.
Tao đánh giá cao nhà nước Lưỡng Hà nhất trong 3 nhà nước trên vì những di sản nó để lại vẫn còn tiếp nối đến ngày nay.
Còn nhà nước Ai Cập cổ, Trung Quốc cổ thì sau giai đoạn Công Nguyên mọi thứ đã thay đổi rất nhiều. Các di chỉ khảo cổ khai quật được, gần như không liên quan đến văn hóa đất nước Ai Cập, Trung Quốc hiện đại.

Những thành tựu nhà nước Lưỡng Hà đạt được như:

• Hệ thống chữ viết đầu tiên
• Luật pháp: Luật pháp được nghiên cứu, ban hành nội bộ, áp dụng đầu tiên
• Nông nghiệp và thủy lợi: trồng trọt và chăn nuôi, đào kênh xây thủy lợi 1 cách có hệ thống
• Toán học: Phát triển hệ thống đếm lục thập phân (cơ số 60), và điều này vẫn còn ảnh hưởng đến cách chúng ta chia thời gian ngày nay.
• Thiên văn học: Tạo ra lịch đếm thời gian theo ngày đầu tiên, dựa vào chu kỳ mặt trăng mặt trời.
• Công trình xây dựng: Cái này rất là nhiều, nhiều công trình đồ sộ vẫn còn tồn tại ở Iran, Iraq nhưng nhà nước 2 quốc gia này cấm đến nghiên cứu, quay hình hoặc do chiến tranh. Tụi mày sẽ không biết đến sự tồn tại của nó vì không có thông tin.

Sự thành công của Lưỡng Hà là kết nối con người khu vực đó lại vào chung 1 nhà nước quân chủ. Nhưng cũng từ nhà nước này mà nó tạo thành các nhóm gia tộc quyền lực giàu có trong nội bộ.
Xung đột trong việc tiếp quản nhà nước dẫn đến các nhóm ly khai, các nhóm ly khai này vì trốn tránh trả thù mà chuyển về các khu vực lãnh thổ xa hơn, tạo tiền đề cho nguồn gốc các dân tộc quốc gia ngày nay.

Nói thêm về Lưỡng Hà, sau khi nhà nước chuyên chế Lưỡng Hà bị sụp đổ bởi các gia tộc, các gia tộc này lần lượt tự mở các thành lãnh thổ riêng cho gia tộc mình và phát triển lên các thành bang khác nhau. Cả ở trong và ngoài Lưỡng Hà.
Các thành bang này phát triển và tự lập ngôi vua riêng cho dân tộc mình. Họ liên tục đánh nhau để cạnh tranh xem gia tộc nào mới xứng làm vua duy nhất, hợp nhất các thành bang lại.
Có 2 dân tộc thành bang từng làm được việc này là người Babylon và người người Assyria ở các giai đoạn khác nhau.
Lập nên đế chế Babylon và đế chế Assyria nổi tiếng thời cổ đại.

Ảnh đế chế Assyria​

Ảnh đế chế Babylon​

2 đế chế này liên tục càn quét và xâm lược các dân tộc như Canaan, Do Thái và bán đảo Arab.
Mức độ tàn nhẫn của 2 đế chế này cũng rất khủng khiếp, các hình phạt thời trung cổ chưa là gì so với thời cổ đại như: lột da, róc xương người sống, chém đầu treo lên cột, cho vào vạc dầu, chặt ngón tay, cánh tay chân, móc mắt,… để trừng phạt những kẻ phản kháng.

Ngay cả Ai Cập cũng từng bị họ xâm lược, có nghiên cứu ADN cho rằng người Ai Cập hiện đại là người Assyria, còn người Ai Cập cổ là người da đen Sudan bị xua đuổi vào phia Nam đầm lầy.
Abraham: 1 Người di cư từ Lưỡng Hà về phía vùng đất Israel. Ông là tổ tiên của người Do Thái, Arab sau này.
Canaan/ Phoenicia: Đây là dân tộc cũng bắt nguồn từ sự sụp đổ của nhà nước Lưỡng Hà để di cư phía nam, cụ thể Lebanon. Phoenicia tách ra từ người Canaan.

Lưỡng Hà là từ Hán-Việt chỉ vùng đất giữa 2 con sông. Có phải tên quốc gia đâu.

 

[Nguyễn Quang 01]

Lưỡng Hà là từ Hán-Việt chỉ vùng đất giữa 2 con sông. Có phải tên quốc gia đâu.

Nhưng nó là 1 nhà nước, có vua thì gọi là quốc gia cũng được.

 

[Huttin]

Nhưng nó là 1 nhà nước, có vua thì gọi là quốc gia cũng được.

Ý tao là gọi tên nước đó là Lưỡng Hà có đúng k?

 

[Nguyễn Quang 01]

Ý tao là gọi tên nước đó là Lưỡng Hà có đúng k?

Nếu xét về khái niệm tên quốc gia thì Lưỡng Hà chưa phải là tên quốc gia, mà là tên 1 vùng đất.
Lưỡng Hà đơn giản nó là nơi tập hợp người đến làm nông nghiệp và trao đổi hàng hóa, chứ nó không phân định lãnh thổ từ đâu đến đâu. Mà quốc gia là tên 1 nước có giới hạn về địa lý, giới hạn về dân tộc, Lưỡng Hà thời đó không có khái niệm biên giới hoặc chỉ cái gì dân tộc riêng biệt nên gọi là quốc gia cũng chưa đúng, dù nó có nhà nước quản trị.

 

[xamvlxamvl]

1. 2. Đầu tiên từ Canaan không phải để chỉ 1 dân tộc cụ thể mà là để chỉ tên vùng đất địa danh.
Như tao nói ở trên, lịch sử loài người sau thời tiền sử, con người biết chế tạo kim loại đồng, sắt từ đó làm cơ sở phát triển nông nghiệp dẫn đến nhu cầu giao thương, lập ra thành phố và quốc gia để quản lý thương mại chợ búa.
Con người thời ấy họ quy tụ trong khu vực lại lập ra 1 nhà nước là Lưỡng Hà. Họ không có chữ viết, văn hóa để lưu trữ thông tin từ tổ tiên mà chỉ có nhu cầu trao đổi thực phẩm nông nghiệp nên dễ dàng bị đồng hóa vào chung 1 cộng đồng trong nhà nước.
Sau sự kiện nhà nước Lưỡng Hà sụp đổ, trộm cướp giết chóc khắp nơi, 1 số người vì để bảo vệ bản thân nên đã tập hợp người trong gia đình lại giữ 1 vùng đất riêng.
Từ Gia đình --> Gia tộc --> Dân tộc
Tên người Caanan chỉ những người di cư từ Lưỡng Hà đến đó sống, chứ không để chỉ tên 1 dân tộc cụ thể riêng.
Nếu theo khái niệm trên thì người Israel là 1 dân tộc trong 1 quần thể người Canaan. Còn có máu mủ ruột thịt không thì chưa chắc.
Abraham là 1 người sống ở vùng đất của nhà nước Lưỡng Hà. Giống với những người Canaan khác, ông ấy di cư từ Lưỡng Hà xuống phía Nam tại vùng đất không có chủ là đất Israel ngày nay. Ông ấy sống ở đó và lấy vợ sinh con. Con cháu ông ấy là tổ tiên người Israel, Arab và một số dân tộc khác (có thể đã biến mất sau này)...
Theo như Kinh Thánh thì God chọn 1 trong những người cháu nội của ông Abraham, đặt tên người này là Israel và là tên quốc gia của người Do Thái từ đó đến ngày nay.
Còn những người Canaan ở vùng đất Lebanon ngày nay trước đây họ không phải là dân tộc riêng nào, họ tập hợp mọi người lại cùng xây nên các thành phố cộng đồng. Sau đó có 1 nhóm người từ bên kia biển Địa Trung Hải kéo quân đến cướp phá, lập nên 1 dân tộc riêng là Phoenicia để chỉ những người bọn họ + người lai tạp nhưng có 1 phần huyết thống với họ + người chịu thần phục họ. Lập ra 1 quốc gia riêng của người Phoenicia.
Theo như sử sách thì sau thời Alexandro Đại Đế vào Tk IV - Tk III, quốc gia này bị đánh bài và tàn sát, một số chạy được thì dong thuyền trốn sang EU. Alexandro Đại Đế cho phép các dân tộc phía Bắc gồm người Arab, người Babylon,... đến định cư tại đây.
3. Khác với nhóm người chạy vào phía Tây Nam gọi là người Canaan, người di cư từ Lưỡng Hà chạy về phía Đông Bắc, Đông Nam lập nên các quốc gia Babylon, Assyria, Ba Tư, ... là tổ tiên chính của người Iraq, Syria, Iran, ....
4. Vùng đất Israel thật ra cũng chả có tài nguyên vàng bạc gì, đa số hoang mạc, chỉ ít vùng đất có thể trồng được, dầu mỏ cũng không. Nếu so với vùng đất tươi tốt ở Lebanon thì kém xa.
Thời Cổ Đại, sau khi lập quốc và phát triển thì Israel trở nên là quốc gia giàu có bậc nhất ở khu vực này. Thủ đô Jerusalem thời đó giống như trung tâm thương mại và người Do Thái làm giàu nhờ thương mại, ngoại thương.
Mối liên kết đặc biệt giữa người Do Thái và Phoenicia là người Do Thái chịu trách nhiệm mua bán thương mại với các quốc gia khác, còn người Phoenicia làm vận chuyển, gia công các hàng hóa cho người Do Thái bán.
Sự giàu có của người Do Thái dẫn đến các công trình có đính nạm vàng, đá quý làm cho các đế chế Assyria, Babylon, Ai Cập, Phylistine,... muốn cướp phá.
Một lý do nữa là khác với các dân tộc khác, người Do Thái nổi tiếng thời đó là dân tộc tôn giáo, họ thờ đúng 1 tôn giáo thờ 1 God. Ngay cả khi sang nước ngoài thì người Do Thái cũng chỉ thờ 1 God, không chịu làm lễ thờ nhập gia tùy tục với các dân tộc khác, dù họ có bị tra tấn đến chết. Điều này làm các dân tộc khác tò mò, và cảm thấy không hòa hợp được với người Do Thái nên phân biệt đối xử.
Các đế chế Assyria, Babylon, Ai Cập, Phylistine, La Mã... từng chạm chán với người Do Thái và từng vào đền thờ Do Thái thách thức bằng cách cướp bóc và mang tượng thần của mình vào thay thế để sỉ nhục người Do Thái. Các hậu quả tâm linh đã xảy ra và các đế chế này đặt biệt danh là Thành Thánh Jerusalem để chỉ sự tôn trọng với vị thần đang bảo hộ vùng đất này.
Đế chế Ba Tư, sau khi tiếp quản di sản của Babylon, vua Ba Tư có nghe qua câu chuyện này từ người Babylon nên thả người Do Thái về nhà, không bắt làm nô lệ, thậm chí vua Ba Tư còn tặng vàng bạc, gỗ quý cho người Do Thái để họ về xây lại đền thờ Do Thái lần 2 (Đền thờ 1 do người Babylon trước đây cướp phá).

tại sao người Do Thái giỏi như vậy? họ có tố chất gì hơn các dân tộc khác?

 

[tienquocday01]

. cho anh em đọc

 

[Chủ Trại Hòm]

Tiếu bá vương tnt xứ trung đông. Suốt ngày rình rập bọn hồi gây sự cái là mang gươm đi mở cõi.

 

[danangcalophatpho]

add cho cái link đọc đi, tao cũng thích sử

 

[Nguyễn Quang 01]

add cho cái link đọc đi, tao cũng thích sử

Đầu tiên mày tìm hiểu lịch sử của các vị vua, vị tướng mà mày yêu thích trước. Lên mạng đọc thiếu gì.
Các câu chuyện lịch sử quanh họ rất thú vị, đọc xong thì đọc tiếp những nhân vật tiếp theo người có ảnh hưởng đến bọn họ sau này.
Chỗ nào không logic, thấy lạ thì mày tra cứu thêm sách sử khác để đối chiếu.
Nhớ đánh dấu mốc năm ra nhé: kẻ 1 đường thẳng dài, đặt mốc năm Công Nguyên ở giữa, SCN bên phải đến vô tận và TCN bên trái đến vô tận, rồi đánh dấu các cột mốc quan trọng trên đó, nhất là các cuộc chiến, các niên đại vị vua.
Sắp xếp lịch sử Logic thời gian sẽ giúp mày dễ nhớ các sự kiện liên kết hơn.
Sách sử thì đọc mấy nguồn uy tín, có file pdf trên mạng.

 

[Nguyễn Quang 01]

tại sao người Do Thái giỏi như vậy? họ có tố chất gì hơn các dân tộc khác?

Nhiều người cho rằng người Do Thái thông minh vì:
1. Do ăn uống: Tao nghĩ không đúng, vì người Palestine hay Arab cũng có chế độ ăn uống tương tự người Do Thái mà họ cũng không xuất sắc nên không phải yếu tố này.
2. Do biết chữ từ sớm: Các nước TQ, Ấn Độ cũng biết chữ từ sớm nhưng cũng chưa xuất sắc.
3. Do sàng lọc gen trong nội tộc: cũng có thể, vì trước đây người Do Thái thích lấy trong dân tộc, không thích lấy người dân tộc khác.
4. Do cách giáo dục học hành từ truyền thống gia đình: không đúng, vì người Do Thái thường chạy trốn khắp nơi, không có time học hành, sống ở nước ngoài bị kỳ thị thì rất khó được đối xử học hành tại nước ngoài.
5. Do người Do Thái chạy chiến tranh nên tích lũy kinh nghiệm sống: không đúng, ở EU có 1 dân tộc Digan nổi tiếng, họ di cư từ Ấn Độ di cư sang EU từ 1.500 năm trước và phân tán khắp EU nhưng người ta biết đến họ vì sự nổi tiếng trộm cắp, giết người, hung hăng và vô học, dốt nát. Không thể nói di cư đem sự thông minh được.

Nếu mày để ý người Do Thái có vẻ ngoài rất lạ: trán cao to và tai nhọn. Không giống người thường.
Nguyên nhân tao cho là có thể Thượng Đế đã chỉnh sửa gen họ 1 chút để họ thông minh hơn. Như trong Kinh Thánh chép rằng người Do Thái sẽ được nhận đặc ân về sự thông minh hơn hẵn các dân tộc khác.

https://2.bp.************/-q57HmOW2Epk/WcnkMf4WLAI/AAAAAAAANm4/gTOyGBfe_n8feY5m_isifcXCG_zG5-tLwCLcBGAs/s1600/eu%2Bpeople.jpg

https://3.bp.************/-5B6qFLRo_4o/WcRAbQQf4cI/AAAAAAAANbA/RdyDxxLpZKUosAIgWAE5RZ6UWdy8mESagCPcBGAYYCw/s1600/tech%2Bjew.jpg

 

[Nguyễn Quang 01]

https://spiderum.com/bai-dang/Israe...nh-Dat-To-cua-nhieu-ga-Cong-Nghe-Khong-Lo-82n

 

[hieuxitrum]

Lạc đề 1 chút, mong m trả lời. Tao xin được nghe góc nhìn của mày về 3 dân tộc: Do Thái, Đức và Nhật. Tao rất nể 3 dân tộc này.

 

[xamvlxamvl]

Nhiều người cho rằng người Do Thái thông minh vì:
1. Do ăn uống: Tao nghĩ không đúng, vì người Palestine hay Arab cũng có chế độ ăn uống tương tự người Do Thái mà họ cũng không xuất sắc nên không phải yếu tố này.
2. Do biết chữ từ sớm: Các nước TQ, Ấn Độ cũng biết chữ từ sớm nhưng cũng chưa xuất sắc.
3. Do sàng lọc gen trong nội tộc: cũng có thể, vì trước đây người Do Thái thích lấy trong dân tộc, không thích lấy người dân tộc khác.
4. Do cách giáo dục học hành từ truyền thống gia đình: không đúng, vì người Do Thái thường chạy trốn khắp nơi, không có time học hành, sống ở nước ngoài bị kỳ thị thì rất khó được đối xử học hành tại nước ngoài.
5. Do người Do Thái chạy chiến tranh nên tích lũy kinh nghiệm sống: không đúng, ở EU có 1 dân tộc Digan nổi tiếng, họ di cư từ Ấn Độ di cư sang EU từ 1.500 năm trước và phân tán khắp EU nhưng người ta biết đến họ vì sự nổi tiếng trộm cắp, giết người, hung hăng và vô học, dốt nát. Không thể nói di cư đem sự thông minh được.

Nếu mày để ý người Do Thái có vẻ ngoài rất lạ: trán cao to và tai nhọn. Không giống người thường.
Nguyên nhân tao cho là có thể Thượng Đế đã chỉnh sửa gen họ 1 chút để họ thông minh hơn. Như trong Kinh Thánh chép rằng người Do Thái sẽ được nhận đặc ân về sự thông minh hơn hẵn các dân tộc khác.

dễ sợ mày phân tích cũng vkl đấy
Theo tao thì còn 1 nguyên nhân nữa mà @nguyennghia6666 đã đề cập đó là người Do Thái có truyền thống sùng bái Chúa, chính sự sùng đạo đó (phải ở quy mô truyền thống của cả 1 dân tộc) đã dẫn dắt trí tuệ và tư duy cho họ. Cuốn Kinh Thánh nghe đồn cũng là 1 cuốn Kinh vĩ đại của nhân loại với rất nhiều kết tinh tri thức và trí tuệ bên trong, nếu đi sâu vào nghiên cứu họ sẽ có được sự phát triển vượt bậc về trí tuệ

 

[Vnandrei]

Nhiều người cho rằng người Do Thái thông minh vì:
1. Do ăn uống: Tao nghĩ không đúng, vì người Palestine hay Arab cũng có chế độ ăn uống tương tự người Do Thái mà họ cũng không xuất sắc nên không phải yếu tố này.
2. Do biết chữ từ sớm: Các nước TQ, Ấn Độ cũng biết chữ từ sớm nhưng cũng chưa xuất sắc.
3. Do sàng lọc gen trong nội tộc: cũng có thể, vì trước đây người Do Thái thích lấy trong dân tộc, không thích lấy người dân tộc khác.
4. Do cách giáo dục học hành từ truyền thống gia đình: không đúng, vì người Do Thái thường chạy trốn khắp nơi, không có time học hành, sống ở nước ngoài bị kỳ thị thì rất khó được đối xử học hành tại nước ngoài.
5. Do người Do Thái chạy chiến tranh nên tích lũy kinh nghiệm sống: không đúng, ở EU có 1 dân tộc Digan nổi tiếng, họ di cư từ Ấn Độ di cư sang EU từ 1.500 năm trước và phân tán khắp EU nhưng người ta biết đến họ vì sự nổi tiếng trộm cắp, giết người, hung hăng và vô học, dốt nát. Không thể nói di cư đem sự thông minh được.

Nếu mày để ý người Do Thái có vẻ ngoài rất lạ: trán cao to và tai nhọn. Không giống người thường.
Nguyên nhân tao cho là có thể Thượng Đế đã chỉnh sửa gen họ 1 chút để họ thông minh hơn. Như trong Kinh Thánh chép rằng người Do Thái sẽ được nhận đặc ân về sự thông minh hơn hẵn các dân tộc khác.

Giờ này làm gì có "dân tộc" Do Thái nữa hả mày. 2000 năm tha phương cầu thực hòa huyết hết rồi. Do Thái ngày nay là tập hợp của nhiều sắc dân: Gốc Đức, gốc Anh, gốc Nga, gốc Ba Lan..., cái gắn bó họ lại và để coi họ là Do Thái chính là tôn giáo và văn hóa
Và đúng thế, cái làm người Do Thái "thông minh" hơn các dân tộc khác chính là văn hóa của họ, khuyến khích họ học hỏi, tìm tòi, làm giàu.... Mở rộng ra thì cái làm cho dân tộc này "thông minh" hơn dân tộc khác chính là văn hóa, là truyền thống, cái đó lâu ngày giúp hình thành tích cách, bản sắc dân tộc. Muốn 1 dân tộc đi lên thì hãy rèn luyện những "văn hóa" tốt, ví dụ: kỷ luật, chăm chỉ, ham học, và diệt trừ các văn hóa xấu