CẨM NANG LÀM VIỆC VỚI CƠ QUAN CÔNG AN
-------///-------
LS.Đặng Đình Mạnh
1. Giấy Mời hoặc Giấy Triệu tập
Nếu bạn nhận được Giấy Mời, thì việc có đến cơ quan công an làm việc hay không là quyền của bạn. Đồng thời, bạn có quyền yêu cầu cơ quan mời làm việc nêu rõ lý do và căn cứ pháp luật (nếu có).
Nếu bạn nhận được Giấy Triệu tập, thì bạn có quyền yêu cầu cơ quan công an xuất trình quyết định khởi tố vụ án, hoặc quyết định khởi tố bị can. Theo đó, bạn sẽ biết mình có vai trò tố tụng như thế nào trong vụ án để hành xử cho phù hợp.
Tuy nhiên, trong thực tế, cơ quan công an thường xuyên lạm dụng giấy triệu tập khi chưa có quyết định khởi tố. Điều này bất hợp pháp và bạn không có trách nhiệm tuân thủ theo văn bản bất hợp pháp đó.
2. Quyền có luật sư
Bạn có quyền yêu cầu gặp luật sư trước và trong quá trình làm việc với cơ quan công an.
Trong thực tế, cơ quan công an thường xuyên nại nhiều lý do khác nhau để từ chối luật sư và sự từ chối này là bất hợp pháp. Bạn có quyền từ chối buổi làm việc nếu luật sư không được dự buổi làm việc cùng với bạn.
Trong quá trình làm việc, bạn có quyền tham khảo ý kiến luật sư để cân nhắc câu trả lời hoặc đưa ra các đề nghị, yêu cầu cần thiết.
3. Quyền giữ im lặng
Bạn có quyền không trả lời những câu hỏi gây bất lợi cho mình, hoặc tất cả các câu hỏi của cơ quan công an. Mọi lời khai phải được đưa vào biên bản đúng nội dung bạn phát biểu.
4. Quyền không ký vào biên bản sai
Bạn không có nghĩa vụ ký biên bản nếu có nội dung ghi không đúng sự thật hoặc không đúng câu trả lời của bạn. Khi ấy, bạn có quyền yêu cầu chỉnh sửa hoặc ghi ý kiến bổ sung.
5. Quyền liên lạc với gia đình
Khi bị tạm giữ, bạn có quyền yêu cầu cơ quan chức năng thông báo cho gia đình, người thân hoặc luật sư.
6. Quyền được chăm sóc y tế
Bạn có quyền yêu cầu hỗ trợ y tế nếu đang điều trị bệnh hoặc gặp tình trạng nguy hiểm sức khỏe.
7. Hạn chế mà cơ quan chức năng phải tuân thủ
Cơ quan làm việc không được đe dọa, ép buộc, mớm cung, tra tấn bằng bạo lực hay thu giữ tài sản trái phép. Mọi hành vi vi phạm phải bị ghi nhận và có thể làm căn cứ tố cáo.
Về điện thoại di động: Đây không chỉ là tài sản riêng của bạn mà còn là phương tiện chứa những thông tin cá nhân được luật pháp bảo vệ tính bảo mật. Do đó, nếu bạn chưa phải là bị can (có quyết định khởi tố hình sự), thì bạn không bị buộc phải giao nộp điện thoại cho cơ quan công an để bị sao chép dữ liệu hoặc hỏi về các mối quan hệ trong danh bạ hoặc lời thoại trong các giao thức liên lạc. Trong trường hợp này, mọi sự xâm phạm vào điện thoại di động của bạn đều là hành vi bất hợp pháp.
8. Mục tiêu của cơ quan công an
Trong giai đoạn hiện nay, mục tiêu điều tra của cơ quan công an không phải làm rõ sự việc, minh oan hoặc bảo vệ cho bạn, mà trong hầu hết trường hợp là củng cố hồ sơ để buộc tội chính bạn. Cho nên, đừng bao giờ tin vào những lời hứa hẹn như tha tội, sẽ cho về sớm, giảm nhẹ… vì chúng đều là những bẫy rập giả dối.
9. Thái độ nên có
- Giữ thái độ bình tĩnh, lịch sự, nhẹ nhàng nhưng cương quyết. Mọi sự nhu nhược, cả nể đều khiến cho bạn trở thành nạn nhân của sự bất công mà thôi.
- Ghi nhớ tên, chức vụ người làm việc với bạn.
- Yêu cầu lập biên bản cho mọi hoạt động như thu giữ tài sản, kiểm tra điện thoại, khám người. Nếu bị từ chối thì hãy ghi rõ vào biên bản trước khi khi ký rằng “Tôi đã đề nghị lập biên bản về việc… nhưng đã không được thực hiện”.
- Tuyệt đối không ký bất kỳ giấy tờ khi chưa hiểu rõ, thậm chí, cả những giấy tờ không có nội dung liên quan đến mình, vì “Bút sa gà chết”.
- Yêu cầu cán bộ điều tra gạch chéo những dòng để trống trong biên bản, vì chúng có thể là sự cố ý được tạo ra để cán bộ điều tra điền vào sau khi buổi làm việc đã kết thúc.
- Nếu bị ép cung hoặc bị tra tấn, dùng bạo lực, yêu cầu đi giám định y khoa ngay khi có thể.
10. Lời khuyên cuối cùng
Bạn nên cân nhắc mọi câu trả lời của mình và tốt nhất, nên triệt để sử dụng quyền im lặng, vì mọi câu trả lời đều có thể giúp cơ quan công an làm cơ sở để buộc tội ngược lại với chính bạn.
-------///-------