Lao động nước ngoài bị lừa sang Hàn Quốc: Cảnh báo cho người Việt muốn đi làm việc thời vụ

Nhiều lao động nước ngoài, trong đó có người Philippines, bị môi giới lừa đảo và bóc lột tại Hàn Quốc. Lao động Việt cần cảnh giác khi xuất cảnh làm việc thời vụ.​

Lao động Philippines tố bị môi giới Hàn Quốc lừa đảo và bóc lột, khởi kiện đòi công lý​

Một lao động người Philippines họ G (40 tuổi) đã nhận được visa lao động thời vụ (E-8) của Hàn Quốc vào tháng 10 năm 2023 nhờ “sự giúp đỡ” từ một nhóm người Hàn mà anh gặp tại thị trấn Santa Rita, Philippines. Ban đầu, anh tin rằng mình sẽ làm việc trong ngành chế biến nông sản. Tuy nhiên, ngay trước khi khởi hành đến huyện Wando, tỉnh Jeonnam, anh mới được thông báo rằng visa của mình là loại “visa ngư nghiệp”, đồng nghĩa với việc phải làm trong nhà máy chế biến rong biển.

Tại Hàn Quốc, mọi việc còn tồi tệ hơn. Chủ doanh nghiệp đã buộc anh làm việc trong quán ăn do cha mẹ họ điều hành, hoàn toàn không đúng với hợp đồng ban đầu. Những người Hàn Quốc từng giúp anh xin visa hóa ra là môi giới xấu. Họ lợi dụng sự thiếu hiểu biết của anh để trục lợi – yêu cầu anh đóng tiền cho “khóa học tiếng Hàn trước khi nhập cảnh” và “phí gia hạn visa” sau khi đến Hàn. Không chỉ bị chiếm đoạt tiền, anh còn bị đe dọa sẽ “bị đưa đến nơi khác” nếu không nộp.

Sau hàng loạt hành vi cưỡng ép và bóc lột, vào tháng 6 năm nay, anh G được cấp Giấy xác nhận nạn nhân buôn người. Hiện anh đã khởi kiện nhóm môi giới và chính quyền huyện Wando, yêu cầu bồi thường vì để xảy ra vi phạm nhân quyền nghiêm trọng.

Gần 30 lao động nước ngoài bị buôn người tại Hàn Quốc trong hai năm qua​

Theo dữ liệu do Văn phòng Nghị sĩ Im Mi-ae (Đảng Dân chủ Hàn Quốc) công bố ngày 4/11, dựa trên báo cáo từ Viện Phát triển Quyền phụ nữ Hàn Quốc, từ năm 2023 đến tháng 8 năm 2025 đã có 31 người nước ngoài được cấp giấy xác nhận là nạn nhân buôn người hoặc bóc lột.

Nếu như năm 2023 chỉ có 3 trường hợp, thì con số này đã tăng lên 12 trong năm 2024, và đến tháng 8 năm nay đã đạt 16 người – gần gấp sáu lần sau hai năm.

Khác với Bộ luật Hình sự chỉ định nghĩa buôn người là hành vi mua bán con người, Luật Phòng chống Buôn người có hiệu lực từ tháng 1 năm 2023 đã mở rộng khái niệm, bao gồm cả hành vi tuyển dụng, vận chuyển, hay chuyển giao người với mục đích bóc lột. Những người được công nhận là nạn nhân buôn người sẽ được hỗ trợ về việc làm, pháp lý và chi phí y tế.

Gần một nửa nạn nhân là lao động thời vụ​

Trong số 31 nạn nhân nói trên, 14 người là lao động thời vụ nước ngoài - nhóm dễ bị tổn thương nhất trong lĩnh vực nông nghiệp và ngư nghiệp.

Chương trình lao động thời vụ được Hàn Quốc triển khai từ năm 2017 nhằm giải quyết tình trạng thiếu lao động ở các vùng nông thôn, cho phép thuê lao động nước ngoài làm việc tối đa 8 tháng. Tuy nhiên, chương trình này không có cơ quan quản lý trung ương rõ ràng, chủ yếu vận hành dựa trên hướng dẫn của Bộ Tư pháp và quyết định của từng chính quyền địa phương.

Nhiều địa phương đã ký biên bản ghi nhớ (MOU) với các tỉnh, thành nước ngoài để đưa lao động sang Hàn Quốc. Nhưng do thiếu nhân lực, họ lại ủy quyền cho các công ty tư nhân tuyển chọn và phái cử, khiến môi giới bất hợp pháp (broker) lợi dụng trục lợi và bóc lột người lao động.

Không ít lao động bị tịch thu hộ chiếu, ép chuyển nơi làm việc trái ý muốn, tương tự như nạn nhân buôn người ở nước ngoài.

Hàng loạt vụ tố cáo môi giới, nhưng nhiều trường hợp vẫn thoát tội​

Vào tháng 1 năm 2024, hai lao động Philippines tại huyện Haenam, tỉnh Jeonnam đã tố cáo một môi giới địa phương họ Hong lên Cơ quan Cảnh sát tỉnh Jeonnam. Người này bị cho là chiếm đoạt tiền lương, thu “phí trung gian” và “phí chỗ ở” trái phép, đồng thời tịch thu hộ chiếu của họ. Tuy nhiên, cảnh sát lại kết luận không đủ chứng cứ và ra quyết định không truy tố.

Luật sư Lee So-ah, đại diện cho các nạn nhân thuộc tổ chức “Hành trình cùng Luật sư vì Cộng đồng”, cho biết: “Một nạn nhân đã rút đơn khiếu nại, người còn lại cũng buộc phải trở về nước nên vụ việc không thể tiếp tục điều tra.”

Tháng 7 cùng năm, tại huyện Yanggu (tỉnh Gangwon), 91 lao động Philippines đã gửi đơn tập thể tố cáo một môi giới chiếm đoạt 1,2 tỷ won (tương đương khoảng 22 tỷ đồng) tiền lương. Bộ Lao động Hàn Quốc đã vào cuộc điều tra.

Trước tình trạng môi giới tràn lan và hệ thống thiếu kiểm soát, 15 chính quyền địa phương tại Philippines đã tạm dừng chương trình đưa lao động thời vụ sang Hàn Quốc kể từ ngày 4/11 (theo giờ địa phương).

Hàn Quốc siết chặt quản lý lao động thời vụ, cấm môi giới tư nhân can thiệp​

Tháng 7 vừa qua, Quốc hội Hàn Quốc đã thông qua sửa đổi Luật Quản lý Xuất nhập cảnh và Luật Hỗ trợ Nhân lực trong Nông - Ngư nghiệp, nhằm thiết lập khung pháp lý chính thức cho chương trình lao động thời vụ nước ngoài.

Theo luật mới, việc tuyển chọn, nhập cảnh và cư trú của lao động thời vụ sẽ do các tổ chức chuyên trách được nhà nước chỉ định đảm nhiệm. Các chính quyền địa phương và tổ chức tư nhân không được phép can thiệp. Người vi phạm sẽ bị phạt tù đến 3 năm hoặc tiền phạt tối đa 30 triệu won (khoảng 540 triệu đồng).

Tuy nhiên, chỉ còn hai tháng trước khi luật có hiệu lực, chính phủ Hàn Quốc vẫn chưa công bố cơ chế vận hành cụ thể của các “tổ chức chuyên trách”.

Nghị sĩ Im Mi-ae nhấn mạnh:

“Hàn Quốc cần tiến hành điều tra thực tế toàn diện về chương trình lao động thời vụ, đồng thời đưa ra giải pháp hiệu quả để ngăn chặn môi giới chen chân. Khi lựa chọn tổ chức chuyên trách, phải đảm bảo tính minh bạch và công bằng, tránh để chúng trở thành ‘cửa sau’ hợp pháp cho môi giới.”

Bấm để mở rộng...