Live [Series] 8 năm ở xưởng TQ: chuyện tiền bạc, tình yêu và mấy cú sốc văn hoá [Kết thúc]

Phần 1

Mùa hè năm 2016, tôi 22 tuổi, mang một chiếc balo cũ kỹ, bắt đầu hành trình đến Quảng Đông, Trung Quốc. Gia đình tôi lúc đó như sắp sụp đổ – cha tôi bị tai nạn lao động mất một chân, không thể làm việc; mẹ tôi nằm viện dài ngày, tiền thuốc men nặng nề; em gái vừa lên trung học, học giỏi, là niềm hy vọng của cả nhà, nhưng học phí và chi phí sinh hoạt của em lại là áp lực lớn nhất của tôi.

Ở lại Sài Gòn làm những công việc nhỏ thì chẳng đủ, nên đi Quảng Đông là con đường duy nhất. Tôi phải đi tàu, xe khách dài, rồi đi bộ qua biên giới, mồ hôi lẫn căng thẳng hòa lẫn nhau, cuối cùng mới tới Quảng Đông. Thành phố ánh đèn sáng hơn Sài Gòn, nhà cao tầng khiến người ta ngước cổ, nhưng với tôi, mọi thứ đều xa lạ và lạnh lùng.

Ngôn ngữ là rào cản đầu tiên. Tôi hồi nhỏ học được vài từ lẻ của mấy đứa trẻ Trung Quốc hàng xóm, chỉ biết “ăn cơm”, “xin chào”,连 giấy đăng ký ở nhà máy cũng không viết nổi. Phỏng vấn, nhân viên tuyển dụng gần như không nhận tôi vì tôi không hiểu tiếng phổ thông. Cuối cùng vì thiếu công nhân, họ mới nhận tôi vào.

Cuộc sống ở nhà máy khó khăn hơn tưởng tượng: dây chuyền ồn ào suốt nhiều giờ, tay chai sạn dày, lưng đau nhức. Sếp mắng một câu tôi không hiểu, đêm nằm trên giường sắt ký túc xá, chỉ có một bóng đèn vàng lèo tèo, tôi lật từ điển cũ người khác vứt lại, vừa học chữ vừa ghi nhớ cách vận hành dây chuyền.

Ngoài áp lực cuộc sống, tôi còn sốc trước một số hiện tượng ở Trung Quốc. Công nhân bàn tán về “kinh tế liếm” – một số nam công nhân cố gắng làm hài lòng sếp nữ hay đồng nghiệp nữ, hy vọng đổi lấy cơ hội và quan hệ; “kinh tế mẹ vợ” cũng phổ biến, mọi người trong chuyện hôn nhân đều tính toán nhà, xe, sính lễ. Là người ngoại quốc, tôi càng thấy áp lực. Tôi nghĩ: ở Việt Nam còn đơn giản, tình cảm gia đình còn thuần khiết.

Sự trưởng thành của em gái là ánh sáng duy nhất. Em học rất giỏi, giáo viên nói có thể thi vào trường trung học trọng điểm, cả nhà rất vui. Nhưng tôi biết, nghĩa là trách nhiệm của tôi càng nặng nề hơn – phải lo cho học phí của em, thuốc men của mẹ, và phải vật lộn trong xứ người để kiếm tiền.

Đêm đó, tôi viết trong cuốn vở cũ:

“Tôi phải sống sót ở đây.”

Dù cô đơn, mệt mỏi, ngôn ngữ không thông, áp lực nhà máy khủng khiếp, tôi phải cố gắng, vì tương lai của gia đình đè nặng trên vai tôi.

Phần 2

Thật ra ban đầu chỉ tính viết chơi cho vui, viết cho anh em coi, mà chủ yếu cũng là để tự mình đọc lại thôi. Ai dè đăng lên xong mọi người phản ứng dữ quá, nhiều người còn nhắn hỏi tiếp theo thế nào rồi. Thôi thì mình cũng ráng lấy can đảm viết tiếp.

Mình nghĩ chắc viết theo dòng thời gian, mỗi năm xảy ra chuyện gì thì kể lại. Văn thì không hay, thời gian cũng lâu rồi, mấy chuyện không quá ấn tượng thì quên hết, nhớ gì kể đó, ai thích thì đọc, ai không thích thì lướt qua.

Hôm nay kể lại năm 2017.

Năm đó mình đã qua Quảng Đông đi làm công được một năm. Tiếng Hoa so với lúc mới qua thì khá hơn nhiều rồi, ít ra nói chuyện với anh em công xưởng cũng tạm, đọc được chút thông báo. Cuộc sống trong xưởng thì vẫn nhàm chán, nhưng mình dần quen nhịp, tay chai cứng thêm, lòng cũng cứng rắn hơn.

Có một chuyện ảnh hưởng lớn đến mình: vì muốn học tiếng Hoa, theo lời giới thiệu của thằng bạn, mình bắt đầu đọc sách. Lúc đầu đọc tiểu thuyết, nhớ rõ cuốn đầu tiên là Chu Tiên, truyện tiên hiệp Trung Quốc. Truyện hay lắm, mô tả nhân tính, tình tiết, khắc họa nhân vật đều hấp dẫn.

Lúc mới đọc thì cực lắm, mỗi câu đều phải xài phần mềm dịch. Hồi đó phần mềm cũng cùi, dịch ra nhiều khi chả hiểu gì, phải tự tra từ điển. Một đêm đọc được chừng vài trang là cùng. Sau quen dần, đọc nhanh hơn, bị cuốn vào tình tiết, lúc đó đọc không còn vì muốn học tiếng Hoa nữa, mà thật sự vì ghiền truyện nên mới học.

Sau này đọc thêm nhiều sách nữa, đặc biệt thích Camus của Pháp với Haruki Murakami của Nhật. Camus thì triết lý, có phần xa cách với đời thường; còn Murakami thì mô tả tâm lý, kể cả chuyện tình dục cũng rất tinh tế. Nhờ quá trình đọc đó mà tiếng Hoa mình lên nhanh lắm, tới giờ vẫn giữ thói quen đọc tiểu thuyết tiếng Hoa.

Cùng năm đó, em gái mình đậu trường cấp ba trọng điểm, cả nhà mừng húm. Nghe ba mẹ khoe kết quả học của nó qua điện thoại, mình vừa tự hào vừa xót xa. Tương lai của nó sáng sủa, nhưng gánh nặng trên vai mình càng nặng hơn. Tiền học phí, sinh hoạt, thuốc men của mẹ – tất cả đều do mình lo.

Một buổi tối, đi ăn đêm với anh em công xưởng, mình gặp người sau này thành “khắc tinh” của mình – tạm gọi là A. Cô ấy là gái sống ở con phố gần xưởng, cũng là đồng hương của thằng bạn trong xưởng nên nó rủ ra ăn chung. A da trắng, ánh mắt sáng, nhưng toát ra chút thực dụng. Cô hỏi mình: “Anh ở đâu? Ăn uống có ổn không?” Mình lúng túng trả lời, cô chỉ cười rồi đưa tay chỉnh lại cái thẻ công nhân cũ nát của mình. Thế là nói chuyện bắt đầu từ đó.

Trong môi trường công nhân Trung Quốc, đàn ông cạnh tranh khốc liệt, còn phụ nữ thì lựa chọn nhiều, giống như cái chợ. Lúc đó mình thấy rõ cái gọi là “kinh tế chó liếm” – mấy thằng đàn ông tốn tiền, tặng quà, chiều chuộng chỉ để lấy lòng con gái. Thêm cái “kinh tế nhạc mẫu” – nhà gái xét đủ thứ: nhà, xe, sính lễ, tất cả đều quy ra tiền. Trong bối cảnh như vậy, tính thực tế và độc lập của A vừa làm mình nể, vừa làm mình áp lực.

Thực tế, lương công nhân Việt Nam như mình thấp hơn công nhân Trung Quốc nhiều. Cùng một công việc, họ nhận 5000 tệ, mình chỉ 3000. Nghĩ cũng ức, nhưng biết làm gì.

Mùa đông, mình tốn 1000 tệ rủ A đi Thâm Quyến chơi. Ban ngày ngắm cảnh, mua sắm, tối thuê một phòng ở chung. Nhưng là trai tân, mình chẳng dám động vào, chỉ quay lưng giả bộ ngủ, cả đêm thao thức. Gần sáng mới chợp mắt được chút. Sáng dậy mắt đỏ hoe, A còn chọc mình “nhát quá trời”.

Về rồi, mình mới thấy tiếc. Lương tháng 3000, dù có bao ăn ở nhưng mỗi tháng mình gửi về nhà 2000. May nhờ có thưởng Tết, ông chủ cho mình 1000 vì mình làm siêng và chất lượng sản phẩm tốt, không thì tháng đó đúng là trắng tay.

Sau chuyến đó, quan hệ hai đứa dần nâng lên thành yêu đương. Nhưng ở với A, gần như mình lúc nào cũng cho nhiều hơn: dỗ cô ấy vui, đi ăn, đi chơi đều mình lo. Chuyện tình cảm cũng cố gắng hết sức, nhưng có lúc yếu kém, A lộ vẻ khó chịu. Mình hiểu đó không phải ác ý, mà vì cô quen với việc đòi hỏi cao. Nghĩ kỹ thì cô còn trẻ, không cần phí thời gian với mình – vừa làm mình tự ti, vừa thấy áy náy.

Mình hay nghĩ: nếu ở Sài Gòn, chắc không gặp cô gái tính toán như vậy, ở đó con người thẳng thắn, chân thành hơn. Nhưng lúc đó mình thật sự yêu A.

Cuộc sống trong xưởng vẫn tẻ nhạt, nhưng có A thì coi như chút ánh sáng trong thế giới xám. Đêm nào nằm trên giường, mình cũng nhớ lời A nói, rồi lén học thêm tiếng Hoa để diễn đạt cảm xúc, mong cô hiểu và chấp nhận. Nhưng mình cũng biết, trong mối quan hệ này, mình cho nhiều hơn nhận, và hiện thực lúc nào cũng nhắc nhở rằng đời không phải cổ tích.

Năm đó, mình vừa làm việc quần quật, vừa gửi tiền cho em gái học, vừa lo cho A. Mỗi tháng mình chỉ chừa lại 1000 tệ cho bản thân, mà 999 tệ thì tiêu cho A rồi. Mình yêu cô ấy thật lòng. Nhưng cuộc sống giống như sợi dây bị kéo căng, cái nào cũng căng hết mức.

Phần 3

Trước tiên cảm ơn anh em đã ủng hộ và động viên, thật không ngờ chuyện của tôi lại có nhiều người quan tâm đến vậy.

Anh em hỏi tôi khá nhiều về cô A là người ở đâu. Ngay đầu bài này tôi nói rõ luôn: cô gái A mà tôi nhắc trong bài trước là người Trung Quốc, cũng chính là người phụ nữ đầu tiên của tôi.

Cũng có nhiều anh em muốn tôi đăng hình của A, nhưng giờ cô ấy đã lấy chồng, có hai đứa con rồi. Sức mạnh của mạng xã hội bây giờ quá lớn, tôi không muốn làm phiền cuộc sống của cô ấy. Tôi tin anh em hiểu điều này. Nếu có người nào đó trong diễn đàn đòi anh em đưa hình bạn gái cũ mà mình từng yêu say đắm, không biết anh em có đồng ý công khai không. Riêng tôi, tôi chỉ biết nếu lúc đó tôi có đủ điều kiện kinh tế thì chắc chắn tôi đã cưới cô ấy rồi.

Một số anh em cũng góp ý bảo tôi nên gộp các bài lại, thì lần này tôi cũng đăng vào đây, đồng thời hỏi ý kiến anh em: nên viết riêng từng phần hay gom lại thành một? Vì nếu tách ra, sẽ có nhiều anh em mới thấy được; còn gộp vào thì chỉ ai theo dõi từ đầu mới đọc tiếp được. Cái nào cũng có cái hay dở.

Năm 2018, tôi đã ở Quảng Đông được hai năm. Tiếng Trung ngày càng khá, có thể đùa với đồng nghiệp, đọc được thông báo trong xưởng, nhưng cuộc sống không hề dễ dàng. Tăng ca vẫn là bình thường, dây chuyền ồn ào liên tục, lương thì cao hơn ở Sài Gòn nhưng áp lực cũng đè nặng đến nghẹt thở.

Em gái tôi học ở trường cấp ba trọng điểm, kết quả luôn đứng top. Mỗi lần nhận bảng điểm của em, tôi vừa mừng vừa lo: gia đình đặt hy vọng vào em, còn tôi gánh trách nhiệm ngày càng nặng. Học phí của em, thuốc men cho mẹ, tất cả đều phải lo. Ngày nào tôi cũng cày trong xưởng, tối về lại ghi chép chi tiêu, gửi tiền, tính toán từng đồng.

Khoảnh khắc vui nhất trong ngày là buổi tối được cầm sách đọc tiểu thuyết. Tôi nhớ năm đó đọc bộ Tam Thể của Lưu Từ Tân, thật sự quá đỉnh. Cuốn sách không chỉ là khoa học viễn tưởng mà còn mổ xẻ nhân tính rất sâu, nhất là “quy luật rừng tối” làm tôi thay đổi cách nhìn về thế giới. Anh em nào chưa đọc thì nên tìm bản dịch tiếng Việt mà đọc. Phần mở đầu hơi chậm, nhưng ráng kiên nhẫn, qua rồi sẽ cuốn cực.

Năm đó, mối quan hệ giữa tôi và A bắt đầu phức tạp hơn. A đã biến tôi từ một thằng con trai thành đàn ông thật sự. Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên đi khách sạn với A, toàn thân tôi run bần bật, đầu óc trống rỗng, chỉ đến khi cô ấy chủ động thì tôi mới bừng tỉnh… Cảm giác lần đầu ấy chắc anh em cũng hiểu: khoái cảm như điện chạy khắp người, hoàn toàn khác so với tự giải quyết.

Đêm đó chúng tôi làm đến bảy lần, tôi nhớ rất rõ. Sau này A còn đem chuyện đó kể cho mấy chị em trong xưởng, họ gặp tôi là cười, gọi tôi là “một đêm bảy nháy”. Lúc đó tôi xấu hổ lắm, nhưng về sau mới hiểu đó là cách đùa vui của người Trung.

Đến mùa thu, sự ngọt ngào ban đầu dần phai nhạt bởi thực tế. A bắt đầu nói nhiều hơn về tương lai: nhà, xe, cuộc sống ổn định… Tôi hiểu, vì cô ấy thật sự yêu tôi và muốn hướng đến hôn nhân, ở Trung Quốc hôn nhân luôn gắn liền với những điều đó. Nhưng với tôi, xuất thân từ quê nhà Việt Nam, tình yêu từng rất đơn giản: bố mẹ tôi ngày xưa cưới nhau chẳng có gì ngoài tình cảm.

Trong xưởng, tôi càng ngày càng thấy rõ cái gọi là “kinh tế chó liếm”. Nhiều anh em dốc tiền tặng quà, đi ăn đi uống để lấy lòng bạn gái, mong có chỗ đứng trong quan hệ. “Kinh tế mẹ vợ” cũng vậy: chuyện cưới xin toàn xoay quanh tiền bạc, nhà cửa, sính lễ. Những áp lực này cũng đè lên mối quan hệ của tôi và A. Tôi không đủ tiền, không đủ vững vàng, nên trong mắt A luôn thoáng hiện sự thất vọng.

Có một đêm, tôi đi dạo một mình ngoài ký túc, nhìn ánh đèn thành phố xa xa mà đầu óc rối bời. Tôi yêu cô ấy, nhưng hiện thực khiến tôi bất lực. Tôi nghĩ thầm: nếu ở quê Việt Nam thì chắc không nhiều toan tính thế này, con người chân thật hơn. Nhưng gia đình cần từng đồng tôi gửi về, tôi không thể dừng lại.

Năm đó, lần đầu tiên tôi thật sự cảm nhận được tình yêu khi va chạm với thực tế thì mong manh thế nào. Sự kỳ vọng của A làm tôi vừa rung động vừa áp lực, cơ thể nóng bỏng của cô ấy khiến tôi say đắm, mỗi lần đi khách sạn cũng phải ít nhất ba lần, sáng hôm sau lại thấy khỏe khoắn lạ thường. Nhưng đồng thời tôi cũng nhận ra: ở Trung Quốc, tình yêu không chỉ là ngọt ngào, mà còn là thử thách về năng lực và trách nhiệm.

Tôi cày ngày đêm, cố gắng đáp ứng A. Nhưng thật ra, đó chỉ là cách tôi tự thôi miên bản thân, vì trong thâm tâm tôi biết mình sẽ không bao giờ đạt được những gì A mong đợi. Khoảnh khắc vui nhất mỗi ngày vẫn là đọc sách, mỗi lần gặp đoạn hay là nổi da gà khắp người.

Thời gian đó, tôi hay nghe một bài hát của ca sĩ Lý Vinh Hạo bên Đài Loan, tên tiếng Trung là Nián shào yǒu wéi (年少有为). Hồi ấy ca khúc rất nổi, và tâm trạng trong bài hát y chang tâm trạng tôi lúc đó. Anh em rảnh thì nghe thử, sẽ hiểu được hết nỗi lòng của tôi.

Phần 4

Năm 2019, tôi đã ở Quảng Đông được ba năm. Tiếng Trung không còn vấn đề gì nữa, có thể tám chuyện với công nhân, cũng có thể xử lý đủ loại báo biểu trong nhà máy. Nhưng áp lực cuộc sống không hề giảm, ngược lại vì kinh tế suy thoái và sự điều chỉnh của nhà máy mà càng nặng nề hơn. Dây chuyền sản xuất bị cắt giảm, vị trí công việc ít đi, lương thì dậm chân tại chỗ, cạnh tranh khốc liệt. Nhiều công nhân mới đến đều bị cho nghỉ việc, thậm chí chỉ cần thái độ hơi không tốt là có thể bị thay thế. Trong nhà máy tràn ngập một cảm giác căng thẳng —— mỗi người đều như đang đi trên dây thép, sợ bị đào thải.

Em gái tôi năm cuối cấp ba, đang cố gắng phấn đấu, thành tích vẫn xuất sắc. Tương lai của em khiến gia đình an ủi, nhưng tôi biết, càng xuất sắc thì học phí càng cao, trách nhiệm cũng càng nặng. Bệnh tình của mẹ có chút ổn định, nhưng vẫn cần thuốc duy trì, chi phí không nhỏ. Mỗi ngày tôi làm việc quần quật trong nhà máy, buổi tối còn phải kiểm đối sổ sách, tính toán từng đồng gửi về Việt Nam.

Vào lúc này, sự xuất hiện của B khiến thế giới của tôi lại dao động. Cô ấy là đồng nghiệp mới trong nhà máy, người Trung Quốc, lớn hơn tôi vài tuổi, tính cách nóng bỏng, chủ động và thoải mái. Sự xuất hiện của cô ấy hoàn toàn khác A —— trong đam mê thì không giữ lại chút gì, khiến tôi nhất thời chìm đắm. Chúng tôi thường hẹn gặp chớp nhoáng ở con hẻm sau nhà máy, hoặc lén gặp nhau vào giờ nghỉ trưa.

Lần đầu tiên tôi sợ vô cùng, sợ bị phát hiện, nhưng lại thấy rất kích thích. Cô ấy thậm chí không mặc quần lót, chỉ mặc quần công nhân, đến chỗ kín đáo liền kéo khóa quần tôi xuống, móc con chim nhỏ của tôi ra từ bên hông quần lót, quỳ xuống đất bú mút cho tôi. Tôi thấy cực kỳ kích thích, lập tức bắn vào miệng cô ấy. Sau đó cô ấy lại tiếp tục bú mút, khi cứng lên thì bắt đầu làm tình. Chỉ trong 1 giờ nghỉ trưa ngắn ngủi, chúng tôi đã làm ba lần. Buổi chiều hôm đó tôi đứng trên dây chuyền mà ngầy ngật buồn ngủ.

Có lúc, thậm chí ban đêm chúng tôi lén hẹn nhau trong nhà vệ sinh của xưởng —— không phải nhà vệ sinh ký túc, mà là nhà vệ sinh của xưởng sản xuất. Ban đêm không có ai đến, mùa hè thì muỗi rất nhiều, nhưng dù nhiều muỗi đến mấy cũng không ngăn nổi sự khao khát hợp thể của chúng tôi.

B nhiệt tình, thẳng thắn, gần như giao hết quyền chủ động cho tôi, nhưng đồng thời cũng mang lại sự kích thích và rủi ro.

Ở bên B, lần đầu tiên tôi cảm nhận rõ ràng dục vọng và cô đơn của mình được giải phóng. Nhưng rất nhanh, phía sau đam mê là hiện thực tàn khốc —— cô ấy không hề chuyên nhất. Dĩ nhiên tôi cũng không có tư cách trách cô ấy, bởi tôi cũng đang qua lại với A.

Tôi bắt đầu hiểu rằng, trong xã hội Trung Quốc cái gọi là “nền kinh tế liếm chó” và quan niệm hôn nhân không chỉ tồn tại ở A, mà là phổ biến: vì tình yêu hay quan hệ, nhiều người sẽ trả giá vượt quá khả năng chịu đựng; kinh tế mẹ vợ cũng khiến hôn nhân gần như bị trói buộc vào nhà, sính lễ, xe cộ. Đây cũng là điều khiến tôi sụp đổ, và cũng là điều khiến tôi bị B hấp dẫn —— bởi điều B muốn chỉ đơn giản là làm tình với tôi.

Năm đó, tôi chao đảo giữa tình yêu và hiện thực. A ở xa vẫn giữ liên lạc, còn tôi bị sức hút của B cuốn lấy; áp lực công việc và kinh tế suy thoái khiến tôi lo âu, trong lòng lại khát khao ấm áp và đồng hành. Tôi hiểu rằng, cho dù trả giá thế nào, cũng có thể bị hiện thực đập vỡ.

Năm 2019, lần đầu tiên tôi cảm nhận sâu sắc rằng tình yêu và dục vọng không thể thay thế trách nhiệm và áp lực cuộc sống. Và tôi, vẫn bị kéo căng giữa hai thế giới —— trách nhiệm với gia đình và khát vọng cho bản thân.

Điều này cũng dẫn đến việc, khi làm tình với A, tôi thường chịu áp lực rất lớn, rất nhanh liền bắn, khiến cô ấy ngày càng không hài lòng với biểu hiện của tôi; điều rất kỳ lạ là, khi làm tình với B, tôi lại thường có thể phát huy siêu thường, có lúc thời gian thậm chí kéo dài đến nửa tiếng —— điều mà khi ở cùng A căn bản không thể đạt được. Thường xuyên làm cho B sướng đến tột đỉnh, cao trào liên tiếp.

Có lẽ đây chính là sự bào mòn tinh thần mà áp lực gây ra cho một người đàn ông. Áp lực tinh thần truyền thẳng đến biểu hiện thể xác. Khi ở cùng A, tôi luôn phải thận trọng, sợ nói sai một câu thì cô ấy sẽ khó chịu, lạnh nhạt với tôi. Ai, giờ nhớ lại, tình yêu của A dành cho tôi thật phức tạp, vừa nặng nề vừa sâu đậm, dường như còn ẩn chứa chủ nghĩa vị kỷ sâu kín. Tôi vừa biết ơn, lại vừa khó gánh nổi.

Phần 5

Năm 2020, dịch bệnh ở Trung Quốc đột ngột bùng phát. Các nhà máy ở Quảng Đông rơi vào tình trạng ngừng sản xuất, đường phố vắng lặng, khẩu trang và dung dịch khử trùng khan hiếm, các biện pháp phong toả nghiêm ngặt. Tôi đã ở đây bốn năm, tiếng Trung đã lưu loát, cuộc sống dần ổn định, nhưng dịch bệnh bất ngờ này khiến mọi thứ đều ngưng trệ.

Nhà máy ngừng sản xuất đồng nghĩa với việc không có tiền lương, tiền gửi về Việt Nam cũng bị cắt đứt. Em gái vừa vào đại học, trụ cột kinh tế của cả nhà trong chốc lát biến mất. Mỗi ngày tôi nhìn thành phố bị phong toả trên bản tin, trong lòng đầy lo lắng. So với Việt Nam, cuộc sống ở đây trong dịch bệnh tương đối nghiêm ngặt, nhưng chính phủ khuyến khích phục hồi công việc và đời sống, trên đường phố vẫn còn chút sức sống và náo nhiệt, điều đó khiến tôi càng lúc càng nghĩ đến chuyện trở về quê hương.

Liên lạc giữa tôi và A lúc này dần nhạt đi. Cô ấy vẫn thực tế, khi trò chuyện qua WeChat (đây là phần mềm chat phổ biến nhất ở Trung Quốc, giống như Zalo ở Việt Nam), cô ấy thường nhắc đến nhà cửa và cuộc sống tương lai, khiến lòng tôi thêm nặng nề. Tôi thậm chí còn hoài nghi, liệu mối quan hệ này có thể chịu đựng nổi một cuộc khủng hoảng bất ngờ như thế hay không.

Còn mối quan hệ đam mê với B thì đã tan biến theo thời gian. Vì thực tế và dịch bệnh, sau Tết Nguyên đán, B không còn đến nhà máy nữa, chỉ còn lại trong đầu tôi những hình ảnh cô ấy rên rỉ dưới háng của những công nhân khác, khiến tôi hiểu rằng sự tự do của cô ấy và trách nhiệm của tôi vốn không thể dung hòa.

Nhà máy bắt đầu sa thải nhân công thường xuyên hơn. Nền kinh tế Trung Quốc suy thoái, nhiều doanh nghiệp cắt giảm dây chuyền, hạ thấp lương, điều chỉnh vị trí. Trước đây thiếu công nhân, nay lại khó tìm việc. Bạn bè đồng nghiệp xung quanh đều lo lắng, mỗi người như đi trên dây thép, sơ suất chút là có thể bị thay thế. Đối mặt với hiện thực như thế, tôi cảm thấy áp lực chưa từng có —— không chỉ phải chăm sóc gia đình, mà còn phải giữ cho bản thân có cuộc sống và tương lai.

Có lúc, tôi một mình đi trên con đường vắng bên ngoài ký túc xá, chỉ khi đó tôi mới thật sự thuộc về chính mình. Đèn neon xa xa chớp tắt, trong lòng tôi nghĩ về gia đình, em gái, mẹ, nghĩ về A và B, nghĩ về con đường phía trước của chính mình. Tôi bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc: nếu tiếp tục ở lại Trung Quốc, thu nhập tuy cao hơn ở Việt Nam, nhưng áp lực cuộc sống vô cùng lớn; nếu trở về Việt Nam, có thể tạm thời thất nghiệp, nhưng ít nhất có thể ở bên gia đình, hít thở bầu không khí tự do, không bị vòng xoáy đô thị kìm hãm suy nghĩ.

Năm đó, tôi lần đầu tiên cảm thấy rằng, cô đơn không chỉ là không có người bầu bạn, mà còn là trạng thái bị hiện thực kéo căng đến mức khó xử.

Năm 2020, dịch bệnh giống như một tấm gương, để tôi nhìn rõ: tình yêu, đam mê, tiền bạc, đều không quan trọng bằng gia đình và tự do. Và sức nặng của sự lựa chọn còn nặng hơn bất cứ khoản lương nào.

Vì dịch bệnh, đầu năm nhà máy liên tiếp mấy tháng không mở cửa, tôi chỉ ở trong ký túc xá đọc sách. Ấn tượng sâu đậm nhất là “Rừng Na Uy” và “Phía nam biên giới, phía tây mặt trời” của Haruki Murakami, những miêu tả về nhân tính và nội tâm trong đó đã làm tôi chấn động sâu sắc.

Cuối cùng tôi muốn nói một chuyện: vì dịch bệnh, hầu hết nam công nhân giống như tôi, chỉ có thể dựa vào tay để giải quyết nhu cầu sinh lý, A cũng đã rời nhà máy từ lâu, trở về quê nhà.

Có một lần tôi từng yêu cầu A quan hệ qua video, bảo cô ấy trong lúc gọi video với tôi thì cởi đồ ra, cùng tôi trò chuyện khiêu dâm, để tôi có thể thủ dâm giải quyết nhu cầu sinh lý. Nhưng cô ấy không đồng ý, còn mắng tôi là đồ biến thái, điều đó khiến tôi rất tổn thương.

Thực ra tôi chỉ muốn bạn gái cùng tôi qua màn hình để cùng giải quyết vấn đề sinh lý, cũng có thể hâm nóng thêm tình cảm. Tôi muốn hỏi các anh em, như vậy có được coi là hành vi biến thái không?

Phần 6

Năm 2021, bên Tàu dịch cũng dần lắng, mà áp lực sống thì vẫn nặng như cũ.
Xưởng mở lại, nhưng chuyền ít hơn, người nhiều, lương thì dậm chân tại chỗ, thậm chí còn tụt. Kinh tế chậm, công nhân ai nấy cũng lo sốt vó, ngày nào cũng tranh giành chỗ đứng. Anh em trong xưởng ngồi cà phê kể chuyện nhà, chuyện đất, giá nhà cứ bay vèo vèo, lương công nhân chạy hoài cũng không kịp.

So ra, Sài Gòn mình tuy vật giá cũng lên, nhưng nhịp sống chậm hơn, không khí dễ thở, ra ngoài làm ly cà phê, tán dóc vài câu là nhẹ đầu liền.

Con em gái học giỏi, làm thêm trong siêu thị Tàu kiếm tiền tiêu, dần biết lo cho bản thân, tui cũng thở phào. Má bệnh đỡ hơn, tiền thuốc men bớt gấp. Gánh nặng còn đó, nhưng không còn đè đến nghẹt thở như trước. Trong đầu tui bắt đầu lóe lên ý nghĩ — chắc tới lúc tính chuyện về nước.

Con A vẫn còn liên lạc, mà nói chuyện toàn xoay quanh chuyện nhà cửa, tương lai, nghe mệt muốn xỉu. Không có bồ, toàn phải “tự xử”, riết rồi nóng tính, dễ cáu. Con B thì biến mất luôn, chỉ còn lại vài ký ức. Qua mấy chuyện đó, tui mới thấy rõ cái kiểu “kinh tế liếm chó”, “kinh tế mẹ vợ” bên Tàu — yêu đương giờ không chỉ là cảm xúc, mà là năng lực và túi tiền.

Anh em rủ đi “giải toả”, mà ở Quảng Đông, gái giá cao quá trời. Cuối cùng cũng đi thử, ham quá. Xong rồi là cảm giác trống rỗng, áy náy với má với em, đối lập hẳn với lúc chuẩn bị đi chơi, tim đập thình thịch. Giữa hai cảm xúc đó, tui chẳng biết mình là thằng thiên thần hay thằng quỷ.

Ngày ngày vẫn cắm đầu làm trong xưởng, tính toán từng đồng gửi về nhà. Nhưng trong lòng, ý muốn quay lại Sài Gòn càng lúc càng rõ: về lại con đường cũ, hít cái mùi quen thuộc, được ở bên gia đình, không còn cảnh chen chúc, ganh đua từng miếng ăn như bên Tàu.

Năm 2021, khi dịch dịu lại, tui mới nghĩ nghiêm túc — rời Trung Quốc không phải thua cuộc, mà là chọn lại cuộc đời, sống vì mình, vì người thân.

Phần 7

Năm 2022, dịch tạm yên, ở Tàu cuộc sống coi như trở lại bình thường, mà áp lực trong xưởng vẫn muốn nghẹt thở. Dây chuyền ít lại, chỗ làm khan, lương thì đứng im, nhà đất thì leo thang, chi phí sống như sợi dây siết cổ thằng công nhân nào cũng không thở nổi.

Anh em trong xưởng hay bàn vụ “kinh tế liếm chó”, “kinh tế mẹ vợ”, tình yêu bây giờ cũng bị cột vô nhà, xe, lương… nghe mà thấm thiệt.

Bên nhà thì cũng đỡ: nhỏ em ra trường có việc ổn định, má thì khoẻ hơn, tiền thuốc men cũng giảm. Tui mới thở được chút, bắt đầu nghĩ coi sống cho mình sao, cũng lóe lên ý muốn về lại Việt Nam.

Ngay lúc đó thì C xuất hiện. C là nhỏ gái Sài Gòn, qua Quảng Đông công tác ngắn hạn, tụi tui quen qua ông anh đồng hương. Không lâu sau là dính nhau luôn. C tính hiền, nói chuyện dễ chịu, vừa thân mà vẫn tôn trọng tui.

Khác với A, nhỏ này trong chuyện tình cảm với “chuyện kia” là kiểu chia sẻ đàng hoàng: có bữa tui xìu, nhỏ không chê mà còn vỗ vai động viên, hai đứa cùng tìm cách vượt qua. Lần đầu tiên tui cảm nhận được, tình yêu với “vụ đó” có thể là ấm áp, chứ không phải gánh nặng.

Trong xưởng tui vẫn phải cày chết, vừa giám sát, vừa dạy lính mới, vừa chịu cảnh cắt giảm. Rồi mới nhận ra, áp lực ở Tàu đâu chỉ kinh tế, mà còn trong quan hệ nam nữ: tiền, nhà, lương, tới cả mẹ vợ cũng ảnh hưởng hết. Nhưng ở C, tui thấy một kiểu khác — yêu đương có thể dựa trên hiểu, tôn trọng, giúp nhau, chứ không bị tiền bạc trói.

Năm 2022, lần đầu tui nghĩ nghiêm túc về tương lai. C như ngọn đèn, soi cho tui hiểu thêm về tình yêu, trách nhiệm và tự do. Đi hay ở, quan trọng là thấy vui mới đáng.

À, còn vụ này vui nè — năm đó Việt Nam thắng Trung Quốc 3-1 ở vòng loại World Cup. Tui ở bên Tàu, không dám la mừng sợ bị “vỗ mặt”, mà trong bụng khoái dữ lắm.

Anh em xưởng hay đùa: “Trung Quốc có hai môn, bóng bàn – ai cũng thua họ, bóng đá – họ thua ai cũng được.” Lúc đầu tui chưa hiểu, sau mới thấy mặn ghê.

Còn chuyện làm tui vui nhất năm đó (ngoài C) là Messi cuối cùng cũng nâng cúp vàng. Tui mê ổng từ nhỏ, thấy ổng bao lần ngã mà vẫn gượng dậy. Tưởng thua 2018 là hết cửa, ai ngờ ổng tạo nên phép màu. Thật sự mừng khi thấy ổng giơ chiếc cúp ở Qatar, đúng là huyền thoại sống.

Phần 8

Năm 2023, tui kẹt ở Quảng Đông đã tròn bảy năm.
Tiếng Tàu giờ nói rành như dân bản xứ, trong xưởng cũng leo lên tới quản lý.
Nghe oách vậy chớ thiệt ra, tiền có nhỉnh hơn xíu,
nhưng cái cảm giác “dễ thở” vẫn xa xỉ y như cũ.

Dây chuyền vẫn căng, cắt giảm, đổi ca liên tục.
So với đồng lương thì giá nhà đúng kiểu nghẹt thở như bị bóp cổ.
Mỗi sáng vô xưởng, nhìn mặt anh em đầy lo lắng,
tui cũng thấy nặng lòng – mà lo lắng, nó lây nhanh lắm.

Ở nhà thì đỡ hơn: con em ra trường, có việc ổn; má thì khoẻ dần, tiền thuốc giảm.
Tui mới dám thở, mới nghĩ coi sau này sống sao cho ra người.

Dạo này cái ý định về lại Việt Nam ngày càng rõ.
Nhớ mùi đường quê, nhớ tiếng rao buổi sáng, nhớ hơi thở Sài Gòn —
và quan trọng nhất, không còn cảnh bị guồng máy đô thị ở Tàu nghiền nát mỗi ngày.

C vẫn ở bên tui.
C là kiểu đàn bà mềm, tỉnh, biết điều, nói chuyện nhẹ nhàng mà sâu.
Dù tui có mệt, có bực, nhỏ vẫn hiểu, vẫn chịu khó nghe.

Tụi tui hợp nhau, từ đầu óc tới chuyện “riêng tư”.
Lần đầu tiên trong đời, tui thấy có người phụ nữ ngoài gia đình
mà nói chuyện được, chia sẻ được, thương mà không thấy mệt.

So với mấy người cũ – A hay B – thì đúng là hai thế giới.
Mấy người đó tính toán từng đồng từng cắc,
còn C, êm như tách trà nóng, ấm mà không gắt.
Tui nói thiệt, nhỏ như ánh đèn — rọi vô mấy góc tối nhất trong đầu tui,
cho tui biết là cuộc đời không nhất thiết phải sống kiểu bị bóp cổ.

Nhưng nói gì thì nói,
ở vị trí quản lý rồi, tui mới thấy mấy ông “trên” sống kiểu khác hẳn.
Ông chủ và nhóm bạn ổng, tối nào cũng bar, rượu tây, gái đẹp, xe sang, tiệc tùng xả láng.
Thỉnh thoảng kéo tui đi theo “cho có mặt”.
Tui ngồi đó, nhìn mấy ổng nâng ly, nói chuyện tiền tỷ,
mà trong bụng chỉ biết thở dài:
Cùng đất nước này, mà giá trị con người khác nhau dữ vậy sao?

Một bên là công nhân quần quật tới kiệt sức,
một bên là giới tiền bạc phung phí, nói chuyện như đang sống hành tinh khác.
Ở đó, tiền và quyền là luật duy nhất.
Còn tụi tui, chỉ là “trâu bò mặc vest”, sống cầm hơi qua ngày.

Những tháng cuối ở xưởng, tui vừa cày, vừa dạy lính mới, vừa tính toán chi tiêu.
Muốn về nước mà không để nhà thiếu thốn.
C hay dắt tui đi dạo, nói chuyện quê, nói chuyện sau này.
Nhỏ hiểu, và cái hiểu đó giúp tui sống nổi qua những ngày nặng nề nhất.

Dĩ nhiên, tụi tui cũng cãi nhau,
nhưng sau đó biết ngồi xuống, nói lại, hiểu nhau hơn.
Chuyện này, hồi với A chưa từng có.
Ngày xưa mà cãi, tui toàn phải xuống nước xin lỗi, cho yên.

Có lần lướt clip, nghe câu nói mà thấy đúng phết:

“Cặp đôi mà giải quyết được vấn đề rồi mới làm hoà – là tiến bộ.
Còn làm hoà mà không giải quyết gì hết – là lặp lại bi kịch.”

Nghe nhẹ mà thấm sâu.

2023 – đúng là năm bản lề.
Tui từng tưởng leo được lên trung tầng là đổi đời.
Ai dè,
ở cái xứ này, trâu dù đội nón giám đốc vẫn là trâu.
Khác chăng là cái chuồng sạch hơn chút,
nhưng vẫn phải kéo cày, vẫn bị roi giục từng ngày.

Phần 9

Đầu năm 2024, tui cuối cùng cũng lên đường về Việt Nam.
Khoảnh khắc rời Quảng Đông, trong lòng vừa nhẹ vừa vướng.
Nhẹ vì hết cảnh gồng mình chịu giá nhà, áp lực và cuộc sống chạy như máy.
Vướng vì bỏ lại chỗ từng cày suốt bảy năm, bỏ lại anh em trong xưởng,
và… bỏ lại C – người vẫn kề bên tui bấy lâu.
Nhưng thiệt ra, nhỏ cũng sắp về Sài Gòn,
tui chỉ đi trước, coi như về dọn đường thôi.

Về tới Sài Gòn, nhìn lại mấy con hẻm quen, nghe tiếng rao, thấy mặt má cười,
tự nhiên lòng nhẹ hẳn.
Con em giờ làm ổn định, má khỏe mạnh hơn nhiều,
tui mới cảm giác được “giải phóng” khỏi mấy gánh nặng cũ.

So với cái cảnh bên Tàu – nào là “cắt giảm”, “chạy KPI”, “cuộc đua liếm giày”
với giá nhà cao như mây –
thì ở đây, Sài Gòn sống chậm hơn, mềm hơn.
Người ta nói chuyện nhẹ, sống dễ thở,
và tình cảm cũng… thiệt hơn, tự nhiên hơn.

Không lâu sau, C cũng về nước.
Vì tui, nhỏ bỏ job công tác bên Tàu – lương cao hơn –
để ở lại quê làm.
Tụi tui lại được dạo Sài Gòn chung,
vừa đi vừa kể lại bảy năm cũ, rồi tính chuyện sau này.

C vẫn vậy: hiền, tỉnh, biết điều.
Trong tình cảm cũng như “chuyện riêng”, nhỏ luôn bình đẳng,
không hơn không kém, mà là cùng chia, cùng chịu.
Tui chưa từng có được cảm giác an tâm và được tôn trọng như vậy.

Nghĩ lại chuyện với A, với B bên Tàu,
mới hiểu: yêu không chỉ là cảm xúc,
mà còn là va chạm giữa tình và đời.
Người ở lại với mình không phải người giỏi nói “thương”,
mà là người biết giữ mình trong lúc mình mệt.

Cuộc sống sau khi về nước, bắt đầu lại từ đầu.
Tui kiếm được việc ổn định ở Sài Gòn.
Tiền không bằng bên Tàu,
nhưng đầu óc nhẹ, thân thể khỏe.
Tối về còn sức đi cà phê, gặp bạn,
đôi khi dắt C ra quán quen,
nghe nhạc, nói chuyện tào lao mà thấy đời đáng sống.

Bên Tàu cho tui nhiều thứ: tiền, kinh nghiệm, và cả mớ áp lực.
Còn ở đây, tui học được cái gọi là cân bằng.
Hạnh phúc không nằm ở con số thu nhập,
mà nằm ở chỗ mình còn cười nổi hay không.

Năm 2024, tui bắt đầu lại.
C bên cạnh, dạy tui cách yêu mà không áp đặt,
hiểu mà không kiểm soát.
Má khỏe, em vui,
tui thấy gánh nặng ngày xưa giờ biến thành động lực.

Những năm bên Tàu vẫn nằm trong ký ức –
như một chương đã lật xong.
Còn bây giờ, ở Sài Gòn,
tui học lại cách sống chậm,
cách thương đúng người,
và cách trân quý mỗi ngày còn được thở nhẹ.

Phần 10

Năm 2025, tui sống ở Sài Gòn được chừng năm rưỡi rồi.
Ngồi ngẫm lại tám năm bên Tàu, lòng lẫn lộn đủ thứ cảm xúc:
có cực khổ, có yêu đương rối rắm, có áp lực đè nặng,
và cũng có những bài học khiến mình lớn lên thiệt sự.

Từ ngày 2016, vác ba lô leo lên chuyến tàu sang Quảng Đông,
tui đã trải qua cảnh không biết tiếng, tiền không đủ, làm xưởng cực như trâu,
rồi tận mắt thấy kinh tế Tàu lên xuống, nhà đất phi mã, cắt giảm nhân sự,
cuộc sống cuốn người ta vô vòng xoáy “chạy mà không tới”.
Mỗi bước đi là một cú thử, mỗi cú ngã là một lần da dày hơn.

Về chuyện tình cảm,
tui từng gặp ba người đàn bà – A, B và C.
Nói thiệt, họ đều là người tốt, chỉ là… không hợp đoạn đời.

A từng muốn cưới tui;
B thì nói thẳng – chỉ “vui thân xác”, không “vướng đời thường”;
còn C là người hợp với tui nhất bây giờ.

A với B cho tui thấy rõ:
ở bên Tàu, tình yêu và quan hệ nam nữ thường bị trói bởi tiền và khả năng “giường chiếu”.
Còn C – nhỏ cho tui thấy một kiểu khác:
biết chia, biết hiểu, biết giúp nhau.
Tình và “chuyện đó” đều bình đẳng, ấm chứ không nặng.
C chính là điểm tựa để tui xây lại đời sau khi về nước.

Về lại Sài Gòn,
tui hòa lại với nhịp sống quen thuộc.
Em gái ổn định, má khỏe mạnh,
tui có thể tập trung lo cho mình, không còn bị đè bởi trách nhiệm cũ.

C vẫn bên cạnh, hiểu, không đòi hỏi,
và chính cái “hiểu” đó làm tui thấy yên.
Nó dạy tui rằng tình yêu thật sự không nằm ở túi tiền hay chức danh,
mà ở chỗ hai người tôn trọng và cùng bước qua giai đoạn khó.

So sánh hai bên,
tui rút ra thế này:

Ở Tàu, vật chất dư, nhưng nhịp sống nhanh, áp lực cao,
giá nhà ngộp, cạnh tranh như dao cứa,
tình yêu dễ bị kẹt trong bài toán tiền và danh.

Ở Việt Nam, sống chậm hơn,
người với người nói chuyện tự nhiên, tình cảm thiệt và nhẹ hơn,
tôn trọng và thấu hiểu mới là gốc của thương.

Tám năm qua dạy tui một chuyện:
Ý nghĩa của sống không nằm ở tiền, mà ở sự tự do và cân bằng giữa gia đình – tình yêu – bản thân.
Về nước không phải chạy trốn,
mà là chọn lại cách sống hợp với mình, để tim được nghỉ ngơi mà đầu vẫn sáng.

Những năm ở Quảng Đông, những ngày có C, những lúc má bệnh, em ra trường –
tất cả gộp lại thành hướng đi của tui sau này:
sống tự do hơn, yêu công bằng hơn, và giữ tâm bình yên hơn.

Viết tới đây coi như khép lại tám năm,
tui thở phào một cái.
Bài này, tuy gọi là “chia sẻ”,
nhưng thật ra là viết cho chính tui.
Không ngờ viết riết ra mười kỳ,
bản thân cũng thấy bất ngờ.

Mỗi dòng comment của anh em, tui đều đọc kỹ.
Thấy đồng cảm là tui trả lời liền.
Chính sự quan tâm của anh em,
mới khiến tui có động lực viết trọn tám năm này.

Phía trước chắc còn nhiều chuyện phải đối mặt,
nhưng tui sẽ vẫn sống cho đàng hoàng, làm cho tử tế.
Chúc anh em sức khỏe, yên ổn và gặp điều lành.

Nếu sau này có chuyện gì muốn kể,
tui sẽ lại lên đây,
nói chuyện tiếp với anh em – như mấy thằng bạn lâu năm ngồi quán cà phê,
vừa cười vừa kể chuyện đời.

Phần 11

Không biết từ khi nào, tui lại mò lên diễn đàn.
Cảm giác nếu không viết vài dòng, không tám với anh em,
thì trong lòng cứ trống trải sao đó — như thiếu mất một phần thân quen vậy.

Thôi thì gõ vài chữ. Viết cho nhẹ đầu, nghĩ gì viết nấy.
Hy vọng anh em vẫn đọc, vẫn ủng hộ.

Tám năm cày cuốc ở Quảng Đông,
tui ngày càng hiểu rõ hơn về cuộc sống, tình yêu và trách nhiệm.
Xã hội bên Tàu, đặc biệt là chuyện tình cảm,
nhiều lúc khiến tui thấy rối, thấy ngán.
Cái gọi là “cảm giác an toàn” mà nhiều người nói,
thật ra lại bị gắn liền với tiền, quyền và địa vị.

Tiền bạc, nhà cửa, xe cộ, chức vụ –
toàn là thứ được đem ra để đo tình yêu.
Một kiểu yêu méo mó,
để rồi người trong cuộc sống trong lo lắng, áp lực, không còn thở nổi.

Ngược lại, đàn bà Việt mình tự nhiên hơn, thiệt hơn.
Như con em gái tui – bồ của nó không giàu,
nhưng thương nó thật lòng.
Hai đứa cùng đi làm, cùng tính chuyện tương lai,
cùng chia ngọt sẻ bùi.
Tình yêu như vậy không bị tiền trói,
nhưng lại ấm, lại có trách nhiệm.

C của tui cũng thế.
Nhỏ hiểu chuyện, biết chia sẻ.
Hai đứa cùng để dành, cùng vẽ tương lai,
chờ ngày ổn định để cưới, rồi tính chuyện xây tổ nhỏ.

Nhìn lại chặng đường đã qua, tui hiểu rằng:

Yêu và sống với nhau không cần nhà sang xe xịn,
chỉ cần hiểu, thương, và cùng nhau lớn lên.

Người bạn đời thật sự là người biết nắm tay mình lúc áp lực,
chứ không phải người chỉ biết nói lời hay.

Sự ấm áp từ gia đình, bạn bè và người thương,
đáng quý hơn mọi thứ vật chất.

Giờ tui tập nhìn gần hơn –
chăm cho người bên cạnh, lo cho phần đời mình có thể nắm được,
chứ không còn chạy theo chuẩn mực của thiên hạ.

Tui chỉ mong cùng C xây một mái nhà nhỏ,
ấm, yên, và đầy tiếng cười.
Thấy em gái hạnh phúc,
tui cũng thấy nhẹ lòng –
trách nhiệm giờ không còn là gánh nặng, mà là động lực.

Tám năm bên Tàu dạy tui rõ ràng điều mình cần:
Tự do, thấu hiểu, bình đẳng, trách nhiệm và yêu thương.
Đường đời còn dài,
nhưng giờ tui không còn lạc hướng.
Hạnh phúc không phải là chạy theo chuẩn của người khác,
mà là sống đúng với lựa chọn của mình.

Tui với C cũng có lúc xích mích chuyện nhỏ,
sống chung mà, tránh sao được.
Nhưng nghĩ kỹ,
có lẽ yêu và sống cùng nhau
cũng giống như vá lại phần thiếu trong đời nhau vậy.
Cãi đó, rồi thương đó –
cuộc đời là vậy thôi, có ngọt, có đắng, mới thành hương vị.

Gửi anh em lời chúc:
sống vui, làm việc cho đàng hoàng, thương ai thì thương cho trọn.
Cuộc đời ngắn lắm –
giữ được chút bình yên và ngọt ngào, là đã thắng rồi.

Phần 12

Đêm lại khuya...

Lại một đêm mất ngủ.
Hôm nay tui với C cãi nhau –
nhỏ muốn hai đứa cùng vay ngân hàng mua căn nhà ở Sài Gòn,
để “ổn định” và có một mái nhà riêng.

Còn tui thì nghĩ khác.
Tám năm sống bên Tàu dạy tui một chuyện:
nếu không có tiềm lực tài chính thật mạnh,
thì mua nhà chưa chắc là lựa chọn khôn ngoan.
Thuê nhà cũng đâu có gì tệ –
nhà chỉ là cái vỏ để ở,
còn “tổ ấm” thật sự nằm ở người sống trong đó,
chứ không nằm ở sổ đỏ.

Ở Sài Gòn, mấy năm nay giá nhà rớt mạnh sau vụ ngân hàng.
Giờ mà muốn mua căn chung cư tầm khá,
khoảng 120 mét vuông,
thì phải trả trước tầm 2.7 – 4 tỷ,
vay thêm 5 – 8 tỷ,
tiền lãi cả đời thêm chừng 5 – 8 tỷ nữa.
Đã vậy còn nội thất, sửa sang, đồ điện tử – thêm 1 – 1.5 tỷ.

Trong khi đó, nếu thuê nhà,
mỗi năm tầm 150 triệu,
mười năm cũng chỉ 1.5 tỷ,
chưa tới nửa tiền lãi vay ngân hàng.
Mà mười năm sau,
đồ đạc trong nhà cũng cũ, nhà cũng xuống cấp.
Thuê nhà thì dễ – đổi sang chỗ mới,
nhà mới, đồ mới, không phải gánh nặng trả góp tháng nào cũng nặng vai.

Tui nghĩ, đời có quá nhiều rủi ro:
lỡ thất nghiệp, lỡ giá nhà lại rớt,
lỡ ốm đau thì sao?
Mua nhà đâu chỉ là chỗ ở,
mà là gánh nặng kéo dài hai ba chục năm.

Nên theo tui – trừ khi dư dả thật sự,
còn không, đừng ép mình phải “có nhà”.
Quan trọng là người sống trong đó có vui, có hạnh phúc hay không.
Nhà là cái khung chứa cuộc sống,
chứ không phải bản thân cuộc sống.

Tui tin C rồi cũng sẽ hiểu thôi.
Giờ nhỏ còn giận, muốn nhanh có tổ ấm riêng,
tui hiểu mà – cũng chỉ vì thương và muốn gắn bó lâu dài.
Đợi vài hôm, nguôi rồi,
hai đứa lại ngồi nói chuyện được.

Anh em thấy tui nói vậy có lý không?
Chuyện mua hay thuê nhà –
mọi người nghĩ sao?
Nếu ai có kinh nghiệm hay góc nhìn khác,
nhắn lại hoặc inbox nói chuyện.
Biết đâu nhờ mấy lời góp ý của anh em,
tui lại có thêm lý lẽ để nói với C.
Mà nếu không cùng quan điểm,
thì cũng coi như kết thêm bạn trên đời vậy thôi.