Tính Giao
Thích phó đà

Tăng giá điện – Kỳ 2: Liên tiếp tăng giá, đến khi nào thì EVN hết lỗ?
Kể từ tháng 5/2023 đến nay tháng 5/2025, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã có tới 4 lần tăng giá điện. Lần mới nhất là vào ngày 10/5/2025 khi doanh nghiệp này chính thức điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân thêm 4,8% với lý do để bù lỗ, giá đầu vào tăng.
Kể từ tháng 5/2023 đến nay tháng 5/2025, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã có tới 4 lần tăng giá điện. Lần mới nhất là vào ngày 10/5/2025 khi doanh nghiệp này chính thức điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân thêm 4,8% với lý do để bù lỗ, giá đầu vào tăng.
Liên tục tăng giá điện: Chỉ tăng – không giảm
Qua tìm hiểu, kể từ năm 2017 (cụ thể là sau khi Quyết định 24/2017/QĐ‑TTg ban hành năm 2017 có hiệu lực) tính đến nay EVN đã liên tục được "ưu ái" trao quyền tự quyết trong việc điều chỉnh giá bán điện qua các giai đoạn.
Năm 2017, EVN được quyền tăng giá điện bình quân từ 3% đến dưới 5%, mọi điều chỉnh vượt trên 5% phải có Thủ tướng cùng quyết định. Tiếp đến, vào năm 2024, khi Quyết định 05/2024/QĐ‑TTg, có hiệu lực từ 15/5/2024, cơ chế điều chỉnh giá điện được sửa đổi như sau: EVN tự quyết tăng nếu tăng từ 3–5%; Tăng 5–10% phải có Bộ Công Thương chấp thuận; Vượt 10% hoặc ảnh hưởng lớn phải trình Chính phủ, đáng nói là chu kỳ điều chỉnh rút ngắn từ 6 tháng xuống 3 tháng.
Mới đây, Bộ Công Thương đã có đề xuất về cơ chế giá điện, qua đó, tiếp tục cho phép EVN điều chỉnh giá điện tăng trong biên độ 2–5%, thấp hơn cơ chế trước; Giảm giá nếu giảm ≥1%; Tăng 5–10% sau khi có thống nhất Bộ Công Thương; Tăng ≥10% hoặc thay đổi lớn phải qua kiểm duyệt của Bộ, các bộ liên quan với chu kỳ điều chỉnh 3 tháng/lần.

Theo đó, nếu chỉ tính từ tháng 5 năm 2023 đến nay, EVN đã nhiều lần tăng giá điện cụ thể: Ngày 4/5/2023 EVN tăng giá bán lẻ điện bình quân thêm 3% lên mức 1.920,37 (đ/kWh, chưa VAT) so với mức trước đó. Tháng 11/2023, EVN tiếp tục tăng giá thêm 4,5% (bao gồm cả lần 3% trước đó) giá bán lẻ điện bình quân tăng lên 2.006,79 đồng/kWh.
Tháng 10/2024, tiếp tục tăng giá từ 2.006,79 đồng/kWh lên 2.103,12 đồng/kWh, tăng 4,8%, tương đương tăng 96,3–100,9 đ/kWh. Lần mới nhất gần đây là vào ngày 10/5/2025, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chính thức điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân thêm 4,8%, từ 2.103,11 đồng/kWh lên 2.204,07 đồng/kWh (chưa gồm VAT). Như vậy, đây là lần tăng giá thứ ba trong vòng gần hai năm trở lại đây, sau các đợt tăng 3% vào tháng 5/2023 và 4,5% vào tháng 11/2023.
Đáng chú ý, những lý do viện dẫn cho việc tăng giá điện của EVN không mấy xa lạ như “giá đầu vào tăng”, “phải bù lỗ”, song sự thiếu minh bạch trong công bố các yếu tố cấu thành giá điện đang khiến dư luận ngày càng mất niềm tin, trong khi hệ quả kinh tế - xã hội thì ngày một nặng nề hơn. Điều đặc biệt là trong cơ chế giá điện có cả cơ chế giảm giá nhưng chưa từng một lần được EVN áp dụng.
Theo đó, một lần nữa với lý do, “giá đầu vào tăng”, “bù lỗ”, “giảm áp lực tài chính cho EVN” lại được lặp lại như một điệp khúc quen thuộc giúp doanh nghiệp độc quyền điện “móc túi” người dân và doanh nghiệp để giúp EVN bù vào những "khoản lỗ” thiếu minh bạch về chi phí.
Không minh bạch chi phí lỗ - lãi: Khó để dân tin
Theo thông báo phát đi của EVN ngày 10/5/2025 về việc điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, theo đó, EVN viện dẫn là để đảm bảo cung ứng điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đời sống sinh hoạt của nhân dân, EVN đã và đang thực hiện theo Kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện quốc gia năm 2025, trong đó tốc độ tăng trưởng điện thương phẩm năm 2025 dự kiến khoảng 12,2%, tổng sản lượng điện toàn hệ thống năm 2025 tăng thêm khoảng 33,6 tỷ kWh so với năm 2024. Đồng thời đưa ra lý do, bối cảnh chi phí khâu phát điện có xu hướng tăng cao những năm gần đây.
Theo đó, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã có Quyết định số 599/QĐ-EVN ngày 07/5/2025 về việc điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, theo đó mức giá bán lẻ điện bình quân sau khi điều chỉnh là 2.204,0655 đồng/kWh (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng) từ ngày 10 tháng 5 năm 2025.
Mức điều chỉnh này tương đương mức tăng 4,8% so với giá điện bán lẻ bình quân hiện hành. EVN nhấn mạnh: “Việc điều chỉnh giá điện là cần thiết để đảm bảo cân bằng tài chính, bù đắp phần lỗ do chi phí mua điện tăng cao, đặc biệt từ các nguồn năng lượng tái tạo và nhiên liệu nhập khẩu”. Cùng với đó là các con số dự báo về thâm hụt dòng tiền, các khoản nợ, và nhu cầu vốn đầu tư cho hạ tầng truyền tải.