Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Ở Hà Nội, vua Gia Long cho xây cột cờ là biểu tượng kiên cường của người Việt Nam. Di sản này được vua cho khởi công năm 1805, hoàn thành năm 1812, vẫn nguyên vẹn tới hôm nay.
Từ năm 1956 - 2024 Cột Cờ thuộc khuôn viên của Bảo tàng Quân đội, nay là thuộc Hoàng thành Thăng Long.
Cột cờ Hà Nội xưa. (Ảnh tư liệu).
Trong bài "Mấy vấn đề về vua Gia Long" GS. Trần Quốc Vượng viết: "Sự thật lịch sử cho tôi – và cho chúng ta – biết rõ rằng những điều khoản của Hiệp ước Versailles ấy đã không thực hiện, và sau này, khi đại diện của chính phủ Pháp đòi vua Gia Long thực hiện hiệp ước Versailles thì vua Gia Long đã kiên quyết từ chối với lý do rất chính đáng là nước Pháp có thực hiện điều khoản nào của hiệp ước Versailles đâu. Cho nên, theo tôi, một số người đã viết quá đà rằng viện trợ của Pháp là một trong những nhân tố quan trọng nhất để Nguyễn Ánh đánh bại phong trào Tây Sơn. Tôi đã có một hàm ngôn rằng, sự thắng lợi của Nguyễn Ánh đối với triều đại Tây Sơn chủ yếu là do những nguyên nhân nội sinh.”
Tây Sơn hiếu sát, không được lòng dân, 4 vụ đại thảm sát của Tây Sơn đối với dân trong xứ cho thấy sự tàn ác vô độ. Trời có mắt, dù nhà Thanh đã phong cho Nguyễn Huệ làm An Nam quốc vương theo chiếu chỉ của Càn Long tháng 7/1789 nhưng Tây Sơn chỉ vỏn 25 năm 3 đời.
Tôi trích nhà nghiên cứu Đổng Thành Danh đăng trên tạp chí Xưa & Nay số tháng 7/2016 về sự tàn ác khủng khiếp của Tây Sơn.
1/ Phá tan tành Cù lao Phố:
Sách “Đại Nam nhất thống chí” mô tả rằng Nông Nại đại phố do Trần Thượng Xuyên khai phá, xây dựng đường phố nhà lầu rực rỡ trên bờ sông liền lạc năm dặm, phân hoạch ra ba nhai lộ: nhai lớn giữa phố lót đá trắng, nhai ngang lót đá ong, nhai nhỏ lót đá xanh, đường rộng bằng phẳng, người buôn tụ tập đông đúc, tàu biển, ghe sông đến đậu chen lấn nhau, còn những nhà buôn to ở đây thì nhiều hơn hết, lập thành một đại đô hội…
Sách “Gia Định thành thông chí” của Trịnh Hoài Đức khen về thương mại phát triển: các thuyền ngoại quốc bỏ neo, mướn nhà, kê khai hàng cho các hiệu buôn trên đất liền. Các hiệu buôn này định giá hàng rồi bao mua tất cả, không để một món hàng nào ứ đọng. Đến ngày trở buồm về, chủ thuyền cần mua món hàng gì, làm sẵn hóa đơn đặt hàng trước nhờ mua dùm. Khách chủ đều được tiện lợi và sổ sách phân minh… từ khi bị Tây Sơn tàn phá, nơi đây biến thành gò hoang, sau khi trung hưng người ta tuy có trở về nhưng dân số không được một phần trăm lúc trước.
2/ Thảm sát Mỹ Tho:
Năm 1679, ba ngàn người Minh Hương được Chúa Nguyễn cho định cư vùng đất mới Mỹ Tho, nơi đây từ hoang dã đã trở thành một trong hai trung tâm thương mại lớn nhất Nam Bộ [cùng với cù lao Phố kể trên]. Nhà nghiên cứu Sơn Nam mô tả trong sách “Lịch sử khẩn hoang miền Nam” rằng: Tây Sơn đốt phá gần hết, từ năm 1788 trở lại đây, người ta lần trở về, chưa được phân nửa. Thậm chí người dân đã coi Tây Sơn như cường đạo. Tại Vĩnh Thanh, lúc Tây Sơn chiếm cứ thì dân chúng đều chôn cất của cải không dám phơi bày ra, cho nên bọn cường đạo không cướp được vật gì.
3/ Đại thảm sát Chợ Lớn năm 1782:
Sách “Lịch sử khẩn hoang miền Nam” ghi: phàm người Tàu không kể mới cũ đều giết hơn 10.000 người. Từ Bến Nghé đến sông Sài Gòn, tử thi quăng bỏ xuống sông làm nước không chảy được nữa… nhân dân cực kỳ khổ sở.
Tây Sơn đã tàn sát bao nhiêu dân thường? Linh mục Andre Tôn trong bức thư ngày 01/7/1784 mô tả số người chết trong cuộc thảm sát Chợ Lớn là 10.000 đến 11.000 người, phần lớn là người Hoa. Linh mục Castuera có mặt ở Chợ Quán ngày 07/7/1782 ghi nhận có 4.000 người Hoa bị giết.
4/ Giết phá Hội An:
Trong một bức thư năm 1775, Đức cha Halbout viết: Quân nổi loạn đã cướp phá chẳng nương tay cứ 20 người thì có 19 người chết. Các giáo khu ở Hàn và Cầu Né đều không còn. Năm ngoái, ở Bầu Nghé, từ tháng 4 đến tháng 9 âm lịch 600 người bị giết… Ở một nơi khác cũng thời gian ấy, ít nhất có 1.500 giáo dân bị giết. Suốt 2 năm ròng gần như quanh tôi lúc nào cũng có người chết và hấp hối…
Cảng thị Hội An nơi trước đây là một thương cảng sấm uất với hàng trăm thuyền bè từ Trung Hoa, Nhật Bản giao thương nay điêu tàn, 10 năm sau chưa phục hồi lại được. Linh mục Labartette miêu tả, ở Cửa Hàn không còn một con heo, gà, vịt, đường cát trước kia sản xuất rất nhiều nay biến mất, tiền mất giá một quan còn giá trị độ một đồng, tình trạng đói khổ ăn xin xuất hiện phổ biến trong xứ, tình trạng này còn ảnh hưởng đến dòng Tôn Thất.
Trước đó khi chiếm Quy Nhơn năm 1773 và Quảng Ngãi quân Tây Sơn cũng đốt phá giết người cướp của. Không chỉ các tài liệu phương Tây, hệ quả mà quân Tây Sơn gây ra nhà bác học Lê Quý Đôn ghi: “Quá đỗi đói khổ cùng khốn, họ chỉ ngóng trong quân nhà vua đến giải cứu cho họ…”
Nhà sử học Tạ Chí Đại Trường có thể là người đầu tiên công bố những góc khuất của phong trào Tây Sơn, 20 năm sau là giáo sư Trần Quốc Vượng, sau nữa là sử gia George Dutton.
[HẾT TRÍCH]
_____
Cả hai miền Nam – Bắc đều vì những lợi ích trước mắt mà không đánh giá trung thực về nhà Nguyễn, về Tây Sơn.
Khi cần lôi kéo nông dân thì người ta tuyên truyền nhồi sọ rằng nhà Tây Sơn là nông dân áo vải, sự thật thì là buôn bán tiểu thương, cụ thể là buôn trầu cau, tầng lớp thấp nhất trong sỹ-nông-công-thương, tự đổi từ họ Hồ thành họ Nguyễn, quê gốc ở Nghệ An.
Đệ nhất VNCH “dìm” công lao của vua Gia Long, của nhà Nguyễn vì ông Ngô Đình Diệm lật cựu hoàng Bảo Đại. Đệ nhị VNCH thì tiếp nối văn hoá đó, bởi vậy họ dựng tượng đài đề cao Quang Trung chứ không dựng tượng Gia Long.
Nhà Nguyễn bắt đầu từ chúa Nguyễn Hoàng trấn thủ Thuận Hóa năm 1558 tính tới thoái vị của vua Bảo Đại năm 1945 là 387 năm, dài nhất trong lịch sử các triều đại ở VN. Chưa có triều đại nào mà DT quốc thổ rộng lớn như thời Nguyễn. Quốc hiệu Việt Nam do vua Gia Long đặt năm 1804 và tên Hà Nội là do vua Minh Mạng [con vua Gia Long] đặt vào năm 1831.
Từ năm 1956 - 2024 Cột Cờ thuộc khuôn viên của Bảo tàng Quân đội, nay là thuộc Hoàng thành Thăng Long.
Trong bài "Mấy vấn đề về vua Gia Long" GS. Trần Quốc Vượng viết: "Sự thật lịch sử cho tôi – và cho chúng ta – biết rõ rằng những điều khoản của Hiệp ước Versailles ấy đã không thực hiện, và sau này, khi đại diện của chính phủ Pháp đòi vua Gia Long thực hiện hiệp ước Versailles thì vua Gia Long đã kiên quyết từ chối với lý do rất chính đáng là nước Pháp có thực hiện điều khoản nào của hiệp ước Versailles đâu. Cho nên, theo tôi, một số người đã viết quá đà rằng viện trợ của Pháp là một trong những nhân tố quan trọng nhất để Nguyễn Ánh đánh bại phong trào Tây Sơn. Tôi đã có một hàm ngôn rằng, sự thắng lợi của Nguyễn Ánh đối với triều đại Tây Sơn chủ yếu là do những nguyên nhân nội sinh.”
Tây Sơn hiếu sát, không được lòng dân, 4 vụ đại thảm sát của Tây Sơn đối với dân trong xứ cho thấy sự tàn ác vô độ. Trời có mắt, dù nhà Thanh đã phong cho Nguyễn Huệ làm An Nam quốc vương theo chiếu chỉ của Càn Long tháng 7/1789 nhưng Tây Sơn chỉ vỏn 25 năm 3 đời.
Tôi trích nhà nghiên cứu Đổng Thành Danh đăng trên tạp chí Xưa & Nay số tháng 7/2016 về sự tàn ác khủng khiếp của Tây Sơn.
1/ Phá tan tành Cù lao Phố:
Sách “Đại Nam nhất thống chí” mô tả rằng Nông Nại đại phố do Trần Thượng Xuyên khai phá, xây dựng đường phố nhà lầu rực rỡ trên bờ sông liền lạc năm dặm, phân hoạch ra ba nhai lộ: nhai lớn giữa phố lót đá trắng, nhai ngang lót đá ong, nhai nhỏ lót đá xanh, đường rộng bằng phẳng, người buôn tụ tập đông đúc, tàu biển, ghe sông đến đậu chen lấn nhau, còn những nhà buôn to ở đây thì nhiều hơn hết, lập thành một đại đô hội…
Sách “Gia Định thành thông chí” của Trịnh Hoài Đức khen về thương mại phát triển: các thuyền ngoại quốc bỏ neo, mướn nhà, kê khai hàng cho các hiệu buôn trên đất liền. Các hiệu buôn này định giá hàng rồi bao mua tất cả, không để một món hàng nào ứ đọng. Đến ngày trở buồm về, chủ thuyền cần mua món hàng gì, làm sẵn hóa đơn đặt hàng trước nhờ mua dùm. Khách chủ đều được tiện lợi và sổ sách phân minh… từ khi bị Tây Sơn tàn phá, nơi đây biến thành gò hoang, sau khi trung hưng người ta tuy có trở về nhưng dân số không được một phần trăm lúc trước.
2/ Thảm sát Mỹ Tho:
Năm 1679, ba ngàn người Minh Hương được Chúa Nguyễn cho định cư vùng đất mới Mỹ Tho, nơi đây từ hoang dã đã trở thành một trong hai trung tâm thương mại lớn nhất Nam Bộ [cùng với cù lao Phố kể trên]. Nhà nghiên cứu Sơn Nam mô tả trong sách “Lịch sử khẩn hoang miền Nam” rằng: Tây Sơn đốt phá gần hết, từ năm 1788 trở lại đây, người ta lần trở về, chưa được phân nửa. Thậm chí người dân đã coi Tây Sơn như cường đạo. Tại Vĩnh Thanh, lúc Tây Sơn chiếm cứ thì dân chúng đều chôn cất của cải không dám phơi bày ra, cho nên bọn cường đạo không cướp được vật gì.
3/ Đại thảm sát Chợ Lớn năm 1782:
Sách “Lịch sử khẩn hoang miền Nam” ghi: phàm người Tàu không kể mới cũ đều giết hơn 10.000 người. Từ Bến Nghé đến sông Sài Gòn, tử thi quăng bỏ xuống sông làm nước không chảy được nữa… nhân dân cực kỳ khổ sở.
Tây Sơn đã tàn sát bao nhiêu dân thường? Linh mục Andre Tôn trong bức thư ngày 01/7/1784 mô tả số người chết trong cuộc thảm sát Chợ Lớn là 10.000 đến 11.000 người, phần lớn là người Hoa. Linh mục Castuera có mặt ở Chợ Quán ngày 07/7/1782 ghi nhận có 4.000 người Hoa bị giết.
4/ Giết phá Hội An:
Trong một bức thư năm 1775, Đức cha Halbout viết: Quân nổi loạn đã cướp phá chẳng nương tay cứ 20 người thì có 19 người chết. Các giáo khu ở Hàn và Cầu Né đều không còn. Năm ngoái, ở Bầu Nghé, từ tháng 4 đến tháng 9 âm lịch 600 người bị giết… Ở một nơi khác cũng thời gian ấy, ít nhất có 1.500 giáo dân bị giết. Suốt 2 năm ròng gần như quanh tôi lúc nào cũng có người chết và hấp hối…
Cảng thị Hội An nơi trước đây là một thương cảng sấm uất với hàng trăm thuyền bè từ Trung Hoa, Nhật Bản giao thương nay điêu tàn, 10 năm sau chưa phục hồi lại được. Linh mục Labartette miêu tả, ở Cửa Hàn không còn một con heo, gà, vịt, đường cát trước kia sản xuất rất nhiều nay biến mất, tiền mất giá một quan còn giá trị độ một đồng, tình trạng đói khổ ăn xin xuất hiện phổ biến trong xứ, tình trạng này còn ảnh hưởng đến dòng Tôn Thất.
Trước đó khi chiếm Quy Nhơn năm 1773 và Quảng Ngãi quân Tây Sơn cũng đốt phá giết người cướp của. Không chỉ các tài liệu phương Tây, hệ quả mà quân Tây Sơn gây ra nhà bác học Lê Quý Đôn ghi: “Quá đỗi đói khổ cùng khốn, họ chỉ ngóng trong quân nhà vua đến giải cứu cho họ…”
Nhà sử học Tạ Chí Đại Trường có thể là người đầu tiên công bố những góc khuất của phong trào Tây Sơn, 20 năm sau là giáo sư Trần Quốc Vượng, sau nữa là sử gia George Dutton.
[HẾT TRÍCH]
_____
Cả hai miền Nam – Bắc đều vì những lợi ích trước mắt mà không đánh giá trung thực về nhà Nguyễn, về Tây Sơn.
Khi cần lôi kéo nông dân thì người ta tuyên truyền nhồi sọ rằng nhà Tây Sơn là nông dân áo vải, sự thật thì là buôn bán tiểu thương, cụ thể là buôn trầu cau, tầng lớp thấp nhất trong sỹ-nông-công-thương, tự đổi từ họ Hồ thành họ Nguyễn, quê gốc ở Nghệ An.
Đệ nhất VNCH “dìm” công lao của vua Gia Long, của nhà Nguyễn vì ông Ngô Đình Diệm lật cựu hoàng Bảo Đại. Đệ nhị VNCH thì tiếp nối văn hoá đó, bởi vậy họ dựng tượng đài đề cao Quang Trung chứ không dựng tượng Gia Long.
Nhà Nguyễn bắt đầu từ chúa Nguyễn Hoàng trấn thủ Thuận Hóa năm 1558 tính tới thoái vị của vua Bảo Đại năm 1945 là 387 năm, dài nhất trong lịch sử các triều đại ở VN. Chưa có triều đại nào mà DT quốc thổ rộng lớn như thời Nguyễn. Quốc hiệu Việt Nam do vua Gia Long đặt năm 1804 và tên Hà Nội là do vua Minh Mạng [con vua Gia Long] đặt vào năm 1831.
