Ối, một cái chủ đề to tướng thế này thì tao làm sao dám có ý kiến gì. Tao chỉ biết kể chuyện thôi.
Ti nhiên, bảo là NATO có hứa hẹn hay thề thốt hay cam kết hay kí hết rằng "sẽ không mở rộng" thì không đúng. Lúc ấy, bức tường thì sụp đổ, rồi cái liên bang rất to tan rã, rồi các quốc gia con con trong cái liên bang ấy bày tỏ (rõ ràng) mong muốn đoạn tuyệt với quá khứ, thì trong giới chính trị gia Tây phương có một vài ý kiến như vậy, thật ra xuất phát từ cái tâm lý sợ phải nuôi báo cô một đám lúc ấy còn đang hơi nghèo.
Thế nhưng NATO, chính thức mà nói, có mong muốn thu nhận đám con nhà nghèo ấy không, thì câu trả lời là có. Cái tâm lý sợ hãi mơ hồ đối với chính quyền Nga có suốt từ hồi những năm 30, rồi tất nhiên, không ai quên những câu chuyện xảy ra ở Ba Lan, ở Phần Lan, ở Tiệp Khắc.
Lại bảo NATO có cắt giảm không? Số liệu rồi báo cáo, tao nghĩ là các đồng chí mày tự tìm được, nên thôi tao cũng chẳng rườm lời. Thực tế thì hai thằng bạn của tao, đều là thợ lặn chiến đấu (combat diver) trong lực lượng đặc biệt Hải quân Hoàng gia (tức Anh quốc) bị tinh giản biên chế từ hồi 2004, rồi phải đi làm thợ lặn hàn ống áp lực cho mấy cái dàn khoan dầu. (Mở ngoặc đơn là nghề ấy kiếm rất khá, mấy trăm ngàn bảng một năm cũng là chuyện thường, nhưng đây lại là một câu chuyện khác). Chuyện này nhỏ, nhưng nếu như lực lượng tinh tú còn bị cắt giảm biên chế, thì lục quân và các thứ linh tinh khác cắt giảm là thường. Còn lý do thì đơn giản hơn thiên hạ nghĩ: chiến tranh lạnh kết thúc, đối thủ hùng mạnh sụp đổ, quốc gia kế thừa chìm trong hỗn loạn, vậy thì duy trì một đội quân sẵn sàng chiến đấu quá lớn là ảnh hưởng đến cuộc sống của cử tri, cử tri nó bảo "Thôi, chắc không đánh nhau nữa đâu, xin hãy đầu tư vào ý tế" - ví dụ thế.
Lại nói thêm về nước Nga với anh Putin.
Tao thật ra lớn lên trong cái thế giới Nga ấy. Hồi lớp 6 đã đọc Paustovsky nguyên bản (tất nhiên giờ thì nhớ mỗi khơ-ra-sô). Kể thế để nói rằng phải thật hiểu người Nga, mới nên chửi/hoặc không chửi, yêu/hoặc căm thù.
Lại lan man sang chỗ anh Putin. Các bạn vàng vẩu với rồ-Nga có lẽ không biết, ngày 5 tháng 12 năm 2011, mấy trăm ngàn dân Moskva và Saint Petersburg xuống đường (đây là chỗ TV quay được, chứ còn xa xôi hẻo lánh cũng có độ mấy trăm ngàn nữa) với khẩu hiệu "Russia WITHOUT Putin". Họ quá sợ hãi khi người này sắp nắm thêm nhiệm kỳ 3, và sau đó là vĩnh viễn.
Thế lại hỏi những trăm ngàn ấy giờ ở đâu. Mình không biết. Mình chỉ biết một trong số mấy trăm ngàn ấy, A. Safonov, bạn rất thân, đã tự tử ở Singapore, sau 10 năm trời miệt mài viết bài/hội nghị/quyên góp chống lại Putin. Vì phẫn uất và bất lực.