Live Việt Nam có triết học không?

Thỏ Trắng Ác Tâm:

Đương nhiên phải phân biệt rõ giữa: Triết học như một hệ thống tư tưởng độc lập, mang tầm khái niệm phổ quát (kiểu như Kant, Nietzsche, Lão Tử, Marx…). Tư tưởng sống, đạo lý truyền thống, như Nho, Phật, Lão, hay lời dạy đạo lý của cha ông. Sản phẩm mô phỏng/phục vụ hệ tư tưởng chính trị, như kiểu “triết học Mác-Lênin” trong giáo trình đại học.

Nếu xét thì Việt Nam chưa từng sản sinh ra một triết gia độc lập đúng nghĩa, chưa có trường phái triết học nào mang dấu ấn bản địa sâu sắc mà có thể đối thoại được với thế giới. Súc vật đúng nghĩa.

Ti nhiên, Việt Nam có những nhà tư tưởng, như Trần Đức Thảo (từng tranh luận với Jean-Paul Sartre), hay Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Nguyễn Trường Tộ: họ không hệ thống triết học, nhưng có suy tư triết lý về xã hội, nhân sinh, và vận mệnh dân tộc. Đó là mầm mống, chưa thành rừng. Nói thẳng: Việt Nam không có triết học theo đúng nghĩa gốc của từ đó.

Súc vật thì không cần triết học.

"Patriotism is the virtue of the vicious." -Oscar Wilde.

Bấm để mở rộng...

truckerdaide:

Mày nói "tự chế khái niệm", nhưng triết học chính là nơi khái niệm được kiến tạo qua tư duy, chứ không phải đi chép định nghĩa. Mày đọc được vài dòng Wikipedia mà tưởng hiểu bản chất triết học thì cũng như xem tóm tắt ngoài bìa sách rồi tưởng mình đã hiểu hết cuốn sách.

Mày nói "triết học không bắt đầu từ Kant" là đúng, nhưng rõ ràng mày chưa đọc Kant, vì nếu có thì đã hiểu Kant phân định rạch ròi giữa “hiện tượng” và “vật tự thể”, mở ra cả nền tảng cho nhận thức luận hiện đại. Trước Kant, Descartes đã nói “Tôi tư duy, nên tôi tồn tại” tức là bản thể có thể được xác lập qua tư duy chứ không đợi tới thực nghiệm khoa học. Đó là sự ưu tiên của triết học so với khoa học. Tao cũng chưa bao giờ nói Kant là điểm khởi đầu, tao nói rõ là triết học có trước khoa học, tức là từ thời cổ Hy Lạp (Heraclitus, Socrates, Plato…) chứ không phải đợi tới Kant mời có.

Mày nói “tao chỉ hỏi khái niệm cơ bản”, nhưng cách hỏi của mày rối rắm, vừa không phân biệt được bản thể học giữa nhận thức luận và luận lý học, vừa nhầm toán học là thước đo cho triết học. Toán là công cụ, không phải chuẩn mực tư duy. Russell từng dùng toán logic để biện luận siêu hình, nhưng chính ông cũng thừa nhận có những vấn đề thuộc về triết học mà khoa học và toán không với tới, như bản chất của thời gian, tồn tại hay ý nghĩa.

Mày hỏi về "tính chất bắt buộc có của khoa học và triết học" thì tao trả lời đây:
- Khoa học: bắt buộc có các yếu tố như quan sát thực nghiệm, giả thuyết có thể kiểm chứng (falsifiability – theo Karl Popper), tái lập và dự đoán được kết quả. Tất cả đều dựa trên phương pháp luận logic hình thức và toán học. Nếu không có tính kiểm chứng và sai được (falsifiability), thì nó không thể được gọi là khoa học. Lấy ví dụ: Thuyết hấp dẫn của Newton hay Thuyết tương đối của Einstein đều có thể được kiểm tra bằng thực nghiệm và có giá trị tiên đoán rõ ràng.
- Triết học: là nền tảng cho cả khoa học lẫn nghệ thuật, không dựa vào thực nghiệm mà dựa vào phép biện chứng, phân tích khái niệm và cấu trúc logic của tư tưởng. Nền tảng của khoa học hiện đại như logic hình thức (Aristotle), quy nạp (Bacon), phân tích khái niệm (Wittgenstein) đều bắt đầu từ triết học.

Hiểu ngắn gọn triết học đi trước, đặt nền móng cho hệ thống suy nghĩ. Khoa học là kết quả ứng dụng của nền tảng đó vào thực nghiệm. Mày không thể xây nhà từ tầng 2 hay đi tắt đón đầu mà thiếu cơ sở luận.

Nếu mày thấy mọi lập luận phản biện đều là "cãi cùn", thì vấn đề nằm ở chính mày. Tao tự hỏi phải chăng mày chưa đủ kiến thức để phân biệt giữa tranh luận có hệ thống và việc tao đang làm mày thấy chột dạ vì bị bóc trần lỗ hổng tư duy ha?

Biết hẵng nói, không biết dựa cột mà nghe, càng nói nhiều càng bộc lộ lỗ hổng tư duy của mày, tao cũng không phải thầy cô mà đi dạy mày lại từ cái định nghĩa cơ bản. Nếu bank 500k như đại gia Nath thì tao suy nghĩ lại.

Bấm để mở rộng...

elto:

viết hay quá mày 🫰

Nhân tiện tao nghĩ 1 phần lý do mà triết học vn éo phát triển nổi là vì dân VN rất thiếu tính tò mò.
Kiểu như chẳng mấy khi đặt câu hỏi vì sao/thế nào? hay tư duy phản biện rất hạn chế.
Ko phải là dân mình ko phản biện được mà tính cách nó kiểu đéo nào ý.

Ví dụ mày cầm quả bóng lên mày nói "quả bóng hình tròn"
thì bọn khác sẽ đứng lên nói "quả bóng đéo phải hình tròn, nó là hình cầu" - xong rồi bắt đầu tranh luận và đưa ra các định nghĩa.
Nhưng dân VN thì đéo thế. dân VN sẽ nói "ừ" , xong rồi quay đi nói với thằng ngồi cạnh "đm thằng này ngu vãi đái, quả bóng đấy hình cầu"

Cái kiểu nó như thế. Thiếu tò mò, thiếu thẳng thắn, thiếu trung thực, lảng tránh xung đột trực diện... nên càng ngày tao càng cảm thấy tập tính của dân tộc mình là cái khiến dân mình không thể trở thành cường quốc đc.

Bấm để mở rộng...

Chị 5:

Triết học chỉ xuất hiện
Ở những nơi có Tinh Anh
Trải qua 5000 năm lịch sử
Bọn bây coi có bao nhiêu tư tưởng của các triết gia làm làm thay đổi thế giới
Và nó từ đâu ra

Bấm để mở rộng...

x47vn:

Tao đọc thớt này mà váng hết cả đầu, hoa hết cả mắt, chân tay bủn rủn. Hi vọng từ đây, xamer có một nhà triết học xứng tầm vũ trụ, lãnh đạo ace xàm có tư duy khai sáng, dm.


Vậy lỗi do đâu? Do không có một nhà tư tưởng, một triết gia thực thụ ở xứ An Nam này à?

Bấm để mở rộng...

Chị 5:

Nho giáo văn hóa phương đông kìm kẹp tư duy phản biện phát triển
đó là mấu chốt của sự khác nhau với bọn phương tây
bọn nó đã thoát ra khỏi cái Bóng của chúa
còn phương đông thì mãi tăm tối

Bấm để mở rộng...